فلوروزیس دندان یک حالت بالقوه خطرناک است که ممکن است در نتیجه مصرف زیاد فلوراید در طولانی مدت به وجود آید. فلوروزیس دندان به عبارت دیگر، یک حالت مربوط به لایه بیرونی دندان (اِنَامِل) است که در آن، لایه انجیری که به عنوان لایه محافظ دندان عمل می‌کند، ضعیف شده و آسیب دیده است. این حالت ممکن است باعث شود که روی سطح دندان، لکه‌های سفید و مات به صورت تکه‌ای شوید.
انواع فلوروزیس
فلوروزیس دندان، به عنوان یکی از مشکلات دندانی رایج، در مراحل مختلفی از شدت مختلفی رخ می‌دهد. در زیر انواع مختلف فلوروزیس دندان را بررسی خواهیم کرد:
- فلوروزیس دندانی سفید: در این نوع فلوروزیس دندان، روی سطح دندان، لکه‌های سفید، صاف و بدون خمیری شکل می‌دهد. این حالت ممکن است باعث خشکی دهان و کاهش لعاب دهانی شود.
- فلوروزیس دندانی مات: در این نوع فلوروزیس دندان، روی سطح دندان، لکه‌های سفید و ماتی شکل می‌دهد که باعث کاهش براقیت دندان می‌شود.
- فلوروزیس دندانی خاکستری: در این نوع فلوروزیس دندان، روی سطح دندان، لکه‌های خاکستری رنگ شکل می‌دهد که باعث کاهش براقیت دندان و بیشتر شدن خطر پوسیدگی می‌شود.
- فلوروزیس دندانی قهوه‌ای: در این نوع فلوروزیس دندان، روی سطح دندان، لکه‌های قهوه‌ای رنگ شکل می‌دهد که باعث کاهش براقیت دندان می‌شود.
- فلوروزیس دندانی سیاه: در این نوع فلوروزیس دندان، روی سطح دندان، لکه‌های سیاه رنگ شکل می‌دهد که باعث کاهش براقیت دندان و ضعف روی دندان می‌شود.
علت فلوروزیس
فلوروزیس دندان به علت دریافت مقادیر زیادی فلوراید در طولانی مدت و در زمانی که دندان‌ها در زیر لثه در حال رشد هستند، ایجاد می‌شود. فلوراید در واقع یک عنصر کمیاب است که به طور طبیعی در آب و خاک وجود دارد و به صورت محدود در برخی از مواد غذایی نیز یافت می‌شود. همچنین، فلوراید به عنوان یک عنصر مهم در پیشگیری از پوسیدگی دندان، به خمیردندان‌ها و محصولات دندانپزشکی اضافه می‌شود.
اما مصرف زیاد فلوراید در طولانی مدت، می‌تواند به فلوروزیس دندان منجر شود. این امر به خصوص در کودکان و نوجوانان رخ می‌دهد، زیرا در این دوران، دندان‌ها در حال رشد هستند و به فلوراید بیشتری نیاز دارند. اگر فلوراید بیش از حد به بدن وارد شود، این ماده در دندان‌های در حال رشد جای متمرکز می‌شود و باعث فلوروزیس دندان می‌شود.
همچنین، مصرف زیاد فلوراید ممکن است از طریق آب شرب، داروها و محصولات دندانپزشکی اتفاق بیفتد. به عنوان مثال، در برخی مناطق، غلظت فلوراید در آب شرب بیش از حد مجاز است و مصرف این آب می‌تواند به فلوروزیس دندان منجر شود.
برای کسب اطلاعات در مورد مال اکلوژن و راه های درمان آن کلیک کنید
علائم فلوروزیس
در فلوروزیس دندان، شدت علائم بستگی به میزان آلودگی دندان به فلوراید دارد. در زیر علائم مختلف فلوروزیس دندان بر اساس شدت آن را بررسی خواهیم کرد:
- مشکوک: در این مرحله، علائم فلوروزیس دندان بسیار ملایم و حتی غیر قابل تشخیص هستند. به عنوان مثال، روی سطح دندان ممکن است لکه‌های سفیدی به وضوح نمایان نشود ولی با استفاده از تجزیه و تحلیل دقیق تصاویر دندانی می‌توان این حالت را تشخیص داد.
- خیلی ملایم: در این مرحله، روی سطح دندان لکه‌های سفیدی قابل تشخیص هستند ولی حجم و مقدار آن‌ها بسیار کم است. در این مرحله، فلوروزیس دندان به سادگی قابل درمان است.
- ملایم: در این مرحله، روی سطح دندان لکه‌های سفید و ماتی شکل می‌دهد که باعث کاهش براقیت دندان می‌شود. در این مرحله، فلوروزیس دندان می‌تواند به سادگی با رعایت بهداشت دهان و استفاده از محصولات دندانپزشکی مناسب درمان شود.
- متوسط: در این مرحله، روی سطح دندان لکه‌های خاکستری یا قهوه‌ای شکل می‌دهد که باعث کاهش براقیت دندان و بیشتر شدن خطر پوسیدگی می‌شود. در این مرحله، درمان فلوروزیس دندان نیازمند ترکیبی از رعایت بهداشت دهان، محصولات دندانپزشکی و در برخی موارد، درمان‌های دندانپزشکی است.
- شدید: در این مرحله، روی سطح دندان لکه‌های سیاه شکل می‌دهد که باعث کاهش براقیت دندان و ضعف روی دندان می‌شود. در این مرحله، درمان فلوروزیس دندان نیازمند درمان‌های دندانپزشکی شدیدتری مانند پوشش دندانی، مصرف داروهای خاص و یا در برخی موارد، جراحی است.
تشخیص فلوروزیس
تشخیص فلوروزیس دندان به وسیله دندانپزشک صورت می‌گیرد. در زیر روش‌های مختلف تشخیص فلوروزیس دندان را بررسی خواهیم کرد:
- بررسی بالینی: در این روش، دندانپزشک با استفاده از چشم دوربین و لوپ موجود در دفتر پزشکی، سطح دندان را بررسی می‌کند و علائم فلوروزیس دندان را شناسایی می‌کند.
- رادیوگرافی: این روش شامل انجام عکس‌برداری از دندان با استفاده از دستگاه رادیوگرافی است. با تصویربرداری دندان، دندانپزشک می‌تواند علائم فلوروزیس دندان را بررسی کند و شدت آن را تعیین کند.
- اسکن دندان: در این روش، دندانپزشک از دستگاه اسکن دندان استفاده می‌کند تا تصاویر سه بعدی از دندان را بگیرد. این روش به دندانپزشک کمک می‌کند تا علائم فلوروزیس دندان را بررسی کند و بررسی کند که آیا دندان آسیب دیده است یا خیر.
- آزمایشات خون: در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است آزمایش خون برای اندازه‌گیری میزان فلوراید در بدن شما درخواست کند. این آزمایش می‌تواند دقیق‌ترین شیوه تشخیص فلوروزیس دندان باشد.
درمان فلوروزیس
۱. روکش دندان:
درمان فلوروزیس دندان به وسیله روکش دندانی یکی از روش‌های متداول در درمان این بیماری است. در زیر انواع روکش دندانی مورد استفاده در درمان فلوروزیس دندان را بررسی خواهیم کرد:
- روکش‌های پلیمری: این نوع روکش دارای ترکیبات پلاستیکی است و حاوی مقدار کمی فلوراید است. روکش‌های پلیمری عموماً برای درمان فلوروزیس دندان در مراحل مشکوک و خیلی ملایم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- روکش‌های کامپوزیتی: این نوع روکش دارای ترکیبات سرامیکی و پلاستیکی است و می‌تواند در شفافیت و براقیت دندان بهبود بخشد. روکش‌های کامپوزیتی معمولاً برای درمان فلوروزیس دندان در مراحل متوسط و ملایم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- روکش‌های پورسلن: این نوع روکش دندانی حاوی سرامیک است و به دلیل براقیت و شفافیت بالا، می‌تواند بهبود قابل توجهی در براقیت دندان داشته باشد. روکش‌های پورسلن عموماً برای درمان فلوروزیس دندان در مراحل متوسط و شدید مورد استفاده قرار می‌گیرند.
۲. ونیر
ونیر یک روش درمانی است که در برخی موارد برای درمان فلوروزیس دندان نیز استفاده می‌شود. ونیر یک لایه نازک از جنس چینی است که برای پوشاندن سطح جلویی دندان ساخته می‌شود و به دندان‌ها شکل و جذابیت بیشتری می‌دهد. در زیر انواع ونیر مورد استفاده در درمان فلوروزیس دندان را بررسی خواهیم کرد:
- ونیر پلیمری: این نوع ونیر از مواد پلاستیکی ساخته شده است و به دلیل هزینه کمتر، برای درمان فلوروزیس دندان در مراحل اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ونیر کامپوزیتی: این نوع ونیر از ترکیبات سرامیکی و پلاستیکی ساخته شده است و می‌تواند در شفافیت و براقیت دندان بهبود بخشد. ونیر کامپوزیتی برای درمان فلوروزیس دندان در مراحل متوسط و ملایم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ونیر پورسلن: این نوع ونیر دارای سطح براق و شفافیت بالاست و به دلیل قابلیت تطبیق بالا با دندان‌ها، می‌تواند به دندان‌ها شکل و جذابیت بیشتری بدهد. ونیر پورسلن عموماً برای درمان فلوروزیس دندان در مراحل متوسط و شدید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۳. اتصال دندان:
- اتصال داندان یکی از روش‌های موثر در درمان فلوروزیس دندان است. در این روش، یک ماده کامپوزیتی همرنگ با دندان روی دندان قرار داده می‌شود و به شکل دندان درآمده، سخت کاری شده و صیقل داده می‌شود. این روش به دندان‌ها شکل و جذابیت بیشتری می‌دهد و همچنین می‌تواند برای درمان فلوروزیس دندان در مراحل ملایم تا متوسط مورد استفاده قرار بگیرد.
- اتصال داندان عموماً برای درمان فلوروزیس دندان در مراحلی که دندان به شدت متاثر شده است و نیاز به درمان شدید دارد، مناسب نیست. در این موارد، بهتر است از روش‌های دیگری مانند روکش دندانی استفاده شود.
پیشگیری از فلوروزیس
فلوروزیس دندان یکی از مشکلات شایع دندانی است که می‌توان با رعایت چند راه پیشگیری آن را کاهش داد. در ادامه به بررسی راه‌های پیشگیری از فلوروزیس دندان می‌پردازیم:
- رعایت بهداشت دهان و دندان: رعایت بهداشت دهان و دندان شامل تمیز کردن دندان‌ها، استفاده از محصولات شستشوی دهان، استفاده از مسواک و نخ دندان و از همه مهم‌تر، مراجعه به دندانپزشک برای بررسی و درمان مشکلات دندانی است. این روش می‌تواند از ایجاد نقاط سفید و دیگر لکه‌ها بر روی دندان، پوسیدگی دندان، بیماری لثه و یا مشکلات دیگر مرتبط با دندان جلوگیری کند.
- محدود کردن مقدار فلوئوراید: مصرف زیاد فلوئوراید، می‌تواند به علت ایجاد فلوروزیس دندان شود. بنابراین، باید مصرف فلوئوراید را محدود کرد و از محصولات حاوی فلوئوراید مانند آب شرب و خمیر دندان با دقت استفاده کرد.
- تغذیه سالم: تغذیه سالمی که شامل مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم، فسفر و ویتامین D است، می‌تواند به عنوان یک راه پیشگیری موثر در برابر فلوروزیس دندان عمل کند.
- استفاده از محصولات حاوی کلرهکسیدین: مصرف محصولات حاوی کلرهکسیدین مانند محلول‌های آنتی‌سپتیک برای شستشوی دهان و دندان، می‌تواند به کنترل باکتری‌های دهان و دندان کمک کند که می‌تواند در پیشگیری از فلوروزیس دندان مؤثر باشد.
- ملاحظات در مصرف آب: مصرف آبی که حاوی فلوئوراید زیادی است، می‌تواند به علت ایجاد فلوروزیس دندان شود. بنابراین، باید ملاحظه کرد که آبی که مصرف می‌کنید در چه میزان فلوئوراید دارد.
