کیست مویی یا سینوس پیلونیدال (PNS) یک نوع عفونت پوستی است که اغلب در مناطقی از بدن که پوست ضخیمی دارند، مانند پشت و باسن، رخ می‌دهد. این عفونت اغلب به دلیل ورود باکتری‌ها به داخل پوست ایجاد می‌شود، اما ممکن است به دلیل عوامل دیگری نیز رخ دهد.
تاریخچه سینوس پیلونیدال
کیست مویی یا سینوس پیلونیدال از دیرباز در بین انسان‌ها شناخته شده است و این بیماری به عنوان یک عفونت پوستی شناخته می‌شود. اما در طول جنگ جهانی دوم، به دلیل اینکه این بیماری در افرادی که برای مدت طولانی در حالت نشسته قرار دارند، مانند راننده‌های جیپ، بیشتر دیده می‌شود، کیست پیلونیدال به عنوان بیماری راننده جیپ شناخته شد.
در این دوره، رانندگان جیپ و سایر وسایل نقلیه نظامی و غیرنظامی برای مدت طولانی در حالت نشسته در شرایطی از جمله خاکی و گرد و غباری قرار داشتند و این شرایط شایعی برای ایجاد عفونت پوستی در سینوس پیلونیدال بود. بنابراین، علائم کیست پیلونیدال در این افراد بیشتر دیده می‌شد و این بیماری به عنوان بیماری راننده جیپ شناخته شد.
اما این بیماری در دوران جنگ جهانی دوم محدود به رانندگان جیپ نبود و در سایر افرادی که برای مدت طولانی در حالت نشسته بودند نیز دیده می‌شد. برای مثال، در طول ساعات طولانی ایستادن در صفوف نظامیان و کارگران، عفونت پوستی در سینوس پیلونیدال شایع بود. در حال حاضر، با توجه به شرایط جدید زندگی و کاری، این بیماری در افرادی که برای مدت طولانی در حالت نشسته قرار دارند، همچنان دیده می‌شود.
علائم کیست مویی
کیست مویی یا سینوس پیلونیدال به عنوان یک بیماری پوستی با علائم خاص شناخته می‌شود. برخی از علائم شایع کیست مویی عبارتند از:
۱. احساس درد تا بالای باسن:
درد در ناحیه پوستی اطراف سینوس پیلونیدال ممکن است موجب ایجاد احساس درد تا بالای باسن شود.
۲. تورم کیست:
تورم در ناحیه پوستی اطراف سینوس پیلونیدال ممکن است باعث ایجاد علائمی مانند درد، خارش و دیگر علائم پوستی شود.
۳. پوست قرمز و دردناک در اطراف ناحیه:
پوست قرمز و دردناک در اطراف ناحیه ایجاد شده ممکن است نشانه‌ای از عفونت پوستی در سینوس پیلونیدال باشد.
۴. ترشح خون یا چرک (در صورت پارگی آبسه):
در صورتی که کیست پوستی در سینوس پیلونیدال پاره شود، ممکن است ترشحات خونی یا چرکی از آن بیرون آید.
۵. بوی نامطبوع از ترشحات عفونی:
ترشحات عفونی ممکن است باعث ایجاد بوی نامطبوع در سینوس پیلونیدال شود.
۶. درد هنگام نشستن یا ایستادن:
درد در ناحیه پوستی اطراف سینوس پیلونیدال ممکن است هنگام نشستن یا ایستادن شدیدتر شود.
۷. موهای بیرون زده از ضایعه:
در بعضی موارد، ممکن است موهای بیرون زده از ضایعه پوستی در سینوس پیلونیدال دیده شود.
۸. ایجاد بیش از یک دستگاه سینوسی، یا سوراخ در پوست:
در بعضی موارد، بیش از یک دستگاه سینوسی یا سوراخ در پوست در ناحیه سینوس پیلونیدال ایجاد می‌شود.
همچنین، در بعضی موارد ممکن است علائم دیگری مانند تب کم درجه نیز دیده شود. با این حال، تب کم درجه در این بیماری بسیار کمتر دیده می‌شود و در بعضی موارد هم ممکن است علائم کیست مویی بدون درد و تورم نیز دیده شود.
علت کیست مویی
علت دقیق کیست مویی یا سینوس پیلونیدال مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد که بیشتر این کیست‌ها بر اثر فرو رفتن مو به داخل پوست ایجاد می‌شوند. هنگامی که موهای پوستی مانند موهای بلند در ناحیه سینوس پیلونیدال فرو می‌روند، ممکن است باعث انسداد یا بسته شدن کانال‌های آندیبولی پوستی شوند. این باعث ایجاد شرایط رطوبت و گرمای بیشتر در ناحیه سینوس پیلونیدال می‌شود که می‌تواند باعث رشد باکتری‌ها و ایجاد عفونت پوستی در این ناحیه شود.
همچنین، برخی عوامل دیگری هم می‌توانند در ایجاد کیست مویی نقش داشته باشند. عواملی مانند ترشح چربی بیش از حد، عفونت با باکتری‌ها، آسیب به پوست ناحیه سینوس پیلونیدال و حتی ژنتیک نیز می‌توانند عوامل موثر در ایجاد کیست مویی باشند. با این حال، علت دقیق ایجاد کیست مویی هنوز به طور کامل مشخص نیست و برای برخی افراد، علت ایجاد کیست مویی ممکن است ناشناخته باقی بماند.
عوارض کیست مویی
کیست مویی یا سینوس پیلونیدال ممکن است با عوارضی همراه باشد که عبارتند از:
۱. تشکیل آبسه:
در صورتی که کیست مویی پاره شود، ممکن است آبسه در ناحیه پوستی اطراف سینوس پیلونیدال تشکیل شود.
۲. عود کیست پیلونیدال:
در بعضی موارد، کیست مویی ممکن است به صورت مکرر عود کند. این مسئله می‌تواند باعث ایجاد علائم پوستی مانند درد، تورم و التهاب در ناحیه سینوس پیلونیدال شود.
۳. عفونت سیستمیک (عفونی که در بدن پخش می‌شود):
در برخی موارد، کیست مویی ممکن است باعث ایجاد عفونت پوستی شود که به سایر نقاط بدن پخش می‌شود. در این موارد، ممکن است به دنبال علائمی نظیر تب، خستگی، سرفه و علائم دیگری بوده باشد.
۴. به ندرت، کارسینوم سلول سنگفرشی (ایجاد نوعی سرطان پوست در کیست):
به ندرت، کیست مویی ممکن است باعث ایجاد نوعی سرطان پوستی به نام کارسینوم سلول سنگفرشی شود. این عارضه در برخی افراد با تاریخچه طولانی مدت ابتلا به کیست مویی و به دلیل عدم درمان صحیح ممکن است رخ دهد. بهترین راه پیشگیری از این عارضه، درمان به موقع کیست مویی است.
نکته:
لازم به ذکر است که عوارض کیست مویی در بیشتر موارد بسیار نادر و کمیاب هستند و اغلب با درمان به موقع می‌توانند جلوی ایجاد این عوارض را بگیریم.
کیست مویی در زنان
کیست مویی در زنان نیز شیوع دارد و می‌تواند در هر نوع پوستی ایجاد شود. اما برخی مطالعات نشان می‌دهد که زنان باردار ممکن است بیشتر از دیگران به کیست مویی دچار شوند. علت این امر مربوط به تغییرات هورمونی در دوران بارداری است که می‌تواند باعث ایجاد شرایط مناسب برای رشد کیست مویی شود.
به طور کلی، کیست مویی در زنان می‌تواند در هر ناحیه‌ای از بدن ایجاد شود، اما بیشتر در نواحیی که موهای برگشتی وجود دارند، از جمله سر، گردن، صورت، آرنج، کف دست، بازو و پشت بدن به وجود می‌آید.
در صورتی که در زنان باردار کیست مویی ایجاد شود، لازم است که از درمان مناسب و مشاوره پزشکی استفاده کنند. زیرا درمان کیست مویی در دوران بارداری باید با احتیاط و با توجه به وضعیت بارداری انجام شود. به عنوان مثال، برخی از روش‌های درمانی ممکن است در دوران بارداری مناسب نباشند و باید از روش‌های دیگری استفاده شود.
راه های پیشگیری از کیست مویی
۱. به طور مرتب باسن خود را بشویید و خشک کنید:
به منظور جلوگیری از ایجاد شرایط رطوبت و گرمای بیشتر در ناحیه سینوس پیلونیدال، لازم است که باسن خود را به طور مرتب با آب و صابون بشوید و سپس خشک کنید.
۲. کاهش وزن:
اگر در حال حاضر دارای اضافه وزن هستید، باید وزن خود را کاهش دهید چرا که اضافه وزن می‌تواند باعث ایجاد فشار بیشتر در ناحیه سینوس پیلونیدال شود و این باعث ایجاد شرایط مناسب برای رشد کیست مویی می‌شود.
۳.اجتناب از نشستن طولانی مدت
برای جلوگیری از ایجاد فشار بیشتر در ناحیه سینوس پیلونیدال به دلیل نشستن به مدت طولانی، لازم است که از نشستن به مدت طولانی و استراحت در هنگام نشستن برای کاهش فشار استخوان دنبالچه استفاده کنید.
۴. تراشیدن موهای دور باسن:
برای جلوگیری از اینکه موهای بلند در ناحیه سینوس پیلونیدال فرو روند، می‌توانید موهای دور باسن خود را هفته ای یک بار یا بیشتر تراش کنید.
۵. از لباس‌های مناسب سایز خود استفاده کنید:
لباس‌های بسیار ضخیم و تنگ می‌توانند فشار بیشتری در ناحیه سینوس پیلونیدال ایجاد کنند و باعث ایجاد شرایط مناسب برای رشد کیست مویی شوند. لذا لازم است که از لباس‌های مناسب سایز خود استفاده کنید.
بهترین زمان مراجعه به پزشک
در مورد زمان مناسب برای مراجعه به پزشک، باید به این نکته توجه کنید که در صورت مشاهده هر کدام از علائم کیست مویی، باید سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید.
لازم به ذکر است که درمان به موقع کیست مویی می‌تواند از ایجاد عوارض جدی‌تری جلوگیری کند و باعث بهبود سریع تر بیماری شود. بنابراین، در صورت مشاهده هر کدام از علائم کیست مویی یا عدم بهبود بعد از درمان در خانه، باید برای مشاوره و درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید.
راه های درمان کیست مویی
درمان کیست مویی معمولاً شامل دو روش لیزر و جراحی است. اما نوع درمانی که برای هر بیمار استفاده می‌شود، به عوامل مختلفی مانند موقعیت، اندازه و شدت کیست مویی، علت ایجاد آن، وضعیت سلامتی بیمار و دیگر عوامل بستگی دارد.
۱. لیزر:
در درمان کیست مویی، لیزر به عنوان یکی از روش‌های غیر جراحی و غیر تهاجمی استفاده می‌شود. با استفاده از این روش، نور لیزر به داخل کیست هدایت می‌شود و با ایجاد گرما، باعث نابودی سلول‌های کیست مویی می‌شود. این روش برای کیست‌های کوچک و سطحی مناسب است و معمولاً برای کیست‌های بزرگتر و عمیق‌تر موثر نیست.
۲. جراحی:
در برخی موارد، جراحی به عنوان روش درمانی برای کیست مویی انتخاب می‌شود. در این روش، پزشک با استفاده از یک ابزار جراحی کیست مویی میبرد. این روش برای کیست‌های بزرگ و عمیق، یا در صورتی که کیست مویی در ناحیه‌ای قرار دارد که باعث درد و ناراحتی شدید شده است، موثر است.
درمان با طب سنتی
۱. آلوئه ورا:
آلوئه ورا به عنوان یک گیاه با خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده، می‌تواند در درمان کیست مویی مفید باشد. برای استفاده، بهتر است عصاره آلوئه ورا را روی ناحیه کیست مویی بمالید و آن را به مدت چند ساعت روی پوست نگه دارید.
۲. سیر:
سیر به عنوان یکی از گیاهانی با خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده، می‌تواند در درمان کیست مویی مفید باشد. برای استفاده، می‌توانید یک حبه سیر را خرد کرده و روی ناحیه کیست مویی قرار دهید. در صورتی که پوست حساسیت نشان دهد، از این روش خودداری کنید.
۳. سرکه سیب:
سرکه سیب به عنوان یکی از مواد طبیعی با خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده، می‌تواند در درمان کیست مویی مفید باشد. برای استفاده، می‌توانید سرکه سیب را روی یک دستمال پاک قرار دهید و آن را روی ناحیه کیست مویی بگذارید. در صورتی که پوست حساسیت نشان دهد، از این روش خودداری کنید.
۴. چای سیاه:
چای سیاه به عنوان یکی از مواد طبیعی با خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده، می‌تواند در درمان کیست مویی مفید باشد. برای استفاده، یک بسته چای سیاه را در آب جوش قرار دهید و آن را به مدت چند دقیقه خمیر کنید. سپس با استفاده از یک پارچه پاک، خمیر را روی ناحیه کیست مویی قرار دهید و آن را به مدت چند ساعت روی پوست نگه دارید.
۵. روغن نارگیل:
روغن نارگیل به عنوان یکی از مواد طبیعی با خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده، می‌تواند در درمان کیست مویی مفید باشد. برای استفاده، می‌توانید چند قطره روغن نارگیل را روی ناحیه کیست مویی بمالید و آن را به مدت چند ساعت روی پوست نگه دارید.
۶. نمک اپسام:
نمک اپسام به عنوان یکی از مواد طبیعی با خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده، می‌تواند در درمان کیست مویی مفید باشد. برای استفاده، می‌توانید نمک اپسام را با آب مخلوط کرده و خمیری تهیه کنید. سپس خمیر را روی ناحیه کیست مویی قرار دهید و آن را به مدت چند دقیقه ماساژ دهید. سپس با آب پاک کنید.
۷. دارچین و عسل:
دارچین و عسل به عنوان یکی از مواد طبیعی با خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده، می‌تواند در درمان کیست مویی مفید باشد. برای استفاده، می‌توانید دارچین و عسل را در مقادیر مساوی مخلوط کرده و بر روی ناحیه کیست مویی قرار دهید. سپس آن را به مدت چند ساعت روی پوست نگه دارید و سپس با آب پاک کنید.
۸. پیاز:
پیاز به عنوان یکی از مواد طبیعی با خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده، می‌تواند در درمان کیست مویی مفید باشد. برای استفاده، می‌توانید پیاز را خرد کرده و روی ناحیه کیست مویی قرار دهید. سپس آن را به مدت چند ساعت روی پوست نگه دارید و سپس با آب پاک کنید.
۹. روغن کرچک:
روغن کرچک به عنوان یکی از مواد طبیعی با خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده، می‌تواند در درمان کیست مویی مفید باشد. برای استفاده، می‌توانید یک قاشق روغن کرچک را روی ناحیه کیست مویی بمالید و آن را به مدت چند ساعت روی پوست نگه دارید.
۱۰. سودا و سرکه سفید:
سودا و سرکه سفید به عنوان یکی از مواد طبیعی با خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده، می‌توانند در درمان کیست مویی مفید باشند. برای استفاده، می‌توانید سرکه سفید را با سودا مخلوط کرده و خمیری تهیه کنید. سپس خمیر را روی ناحیه کیست مویی قرار دهید
پیشگیری از کیست مویی,درمان کیست مویی,طب سنتی و کیست مویی,علائم کیست مویی,علت کیست مویی,عوارض کیست مویی,کیست مویی,کیست مویی در بارداری,کیست مویی در زنان
