سرطان دهان یک نوع سرطان است که در بافتهای مختلف دهان ایجاد میشود، از جمله زبان، لثه، کام سخت، کام نرم، بافتهای پوششی دهان و لب و دهان درونی. این نوع سرطان در صورت شناسایی و درمان دیر، ممکن است به سرعت گسترش پیدا کرده و به نواحی دیگری از بدن منتقل شود.
انواع سرطان دهان
- سرطان لثه: سرطان لثه به شکلی شروع میشود که در آن بافتهای لثه آسیب میبینند و به تدریج به سایر بافتهای دهان گسترش مییابد.
- سرطان زبان: سرطان زبان به شکلی شروع میشود که در آن بافتهای زبان آسیب میبینند و به تدریج به سایر بافتهای دهان گسترش مییابد.
- سرطان دهان: سرطان دهان به شکلی شروع میشود که بافتهای دهان آسیب میبینند و به تدریج به سایر بافتهای دهان گسترش مییابد.
- سرطان لوزالمعده: سرطان لوزالمعده به شکلی شروع میشود که بافتهای لوزالمعده آسیب میبینند و به تدریج به سایر بافتهای دهان گسترش مییابد.
- سرطان بافتهای نرم: سرطان بافتهای نرم شامل بافتهایی مانند عضلات، بافتهای بینی، بافتهای زیر پوستی و بافتهای مربوط به دهان است. این نوع سرطان ممکن است در هر قسمتی از بافتهای نرم دهان شروع شود.
برای کسب اطلاعات در مورد زروستومیا و راه های درمان آن کلیک کنید
علت ایجاد سرطان دهان
- مصرف تنباکو: مصرف سیگار و سایر محصولات تنباکویی از جمله پایینترین عمر مفید و بالاترین عوارض برای سلامت دهان است. ترک کردن سیگار و محصولات تنباکویی میتواند خطر ابتلا به سرطان دهان را به شدت کاهش دهد.
- مصرف الکل: مصرف مداوم الکل نیز میتواند خطر بروز سرطان دهان را افزایش دهد. مصرف الکل به تنهایی یا در ترکیب با تنباکو، خطر سرطان دهان را بیشتر میکند.
- عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV): برخی از نوعهای ویروس پاپیلومای انسانی میتوانند سرطان دهان را تحریک کنند.
- فرسودگی دندانها و عفونتهای دهان: فرسودگی دندانها و عفونتهای دهان مانند التهاب لثه میتوانند باعث تحریک بافتهای دهان شوند و خطر سرطان دهان را افزایش دهند.
- تعرض به تابش نور آفتاب: تعرض به تابش نور آفتاب بیش از حد میتواند سرطان دهان را تحریک کند.
- سن: با افزایش سن، خطر ابتلا به سرطان دهان نیز افزایش مییابد.
- ژنتیک: برخی از ژنها میتوانند باعث بروز سرطان دهان شوند.
علائم سرطان دهان
- زخمهای دهان: ظاهر شدن زخمها در دهان، به خصوص زخمهایی که برای مدت طولانی وجود دارند، میتواند نشانه سرطان دهان باشد.
- تغییر در رنگ دهان: تغییرات رنگ مانند سفید شدن، قرمز شدن، یا سیاه شدن بافتهای دهان، نشانه سرطان دهان باشد.
- تورم: تورم در محل سرطان ممکن است نشانه سرطان دهان باشد.
- سختی در بلعیدن و صحبت کردن: سرطان دهان ممکن است باعث سختی در بلعیدن و صحبت کردن شود.
- درد: درد در محل سرطان ممکن است نشانه سرطان دهان باشد.
- خونریزی: خونریزی در دهان ممکن است نشانه سرطان دهان باشد.
- لرزش دهان: لرزش دهان و احساس عدم تعادل در محل سرطان ممکن است نشانه سرطان دهان باشد.
- تغییر در الگوی بافتهای دهان: تغییرات در الگوی بافتهای دهان مانند خراشیدگی، خشکی، ترشحات غیرطبیعی و غیره نشانه سرطان دهان باشد.
علائم سرطان دهان در کودکان
- ظاهر زخمهای دهانی: زخمهای دهانی ممکن است علائمی از سرطان دهان در کودکان باشند. این زخمها ممکن است در دهان، لثه، زبان یا داخل گلوی کودک دیده شوند.
- تورم و سفتی در گردن: سرطان دهان در کودکان ممکن است باعث تورم و سفتی در گردن شود. این تورم ممکن است در نزدیکی گوش، پشت گردن یا در مناطق دیگری از گردن کودک دیده شود.
- درد و سختی در حرکت دهان و فک: سرطان دهان در کودکان ممکن است باعث درد و سختی در حرکت دهان و فک شود. این علائم ممکن است باعث مشکل در خوردن، گفتگو و تنفس شود.
- خونریزی: سرطان دهان در کودکان ممکن است باعث خونریزی در دهان، لثه و یا در دیگر مناطق دهان شود.
- تغییر در رنگ بافتهای دهان: سرطان دهان در کودکان ممکن است باعث تغییر رنگ بافتهای دهان شود. برخی از بافتها ممکن است سفید، قرمز یا سیاه شوند.
نحوه تشخیص سرطان دهان
- بررسی بصری: پزشک ممکن است با استفاده از چراغ خاص و آیینه دهان، دهان و لثههای بیمار را بررسی کند. در صورت وجود زخم، تورم، تغییر رنگ و الگوی بافتهای دهان، پزشک ممکن است نمونهای از بافت آسیب دیده را بردارد و برای بررسی بیشتر، به یک آزمایش بفرستد.
- بیوپسی: در این روش، پزشک با استفاده از یک سوزن بیوپسی، نمونهای از بافت آسیب دیده را برای تحلیل آزمایشگاهی برمیدارد. این روش معمولاً با استفاده از بیهوشی موضعی انجام میشود.
- اسکن تصویری: اسکنهای تصویری مانند اسکن CT، اسکن MRI و اسکن PET ممکن است به دکتر کمک کنند تا محل و گسترش سرطان را بیشتر درک کند.
- آزمایش خون: برخی از آزمایشهای خون میتوانند نشان دهند که آیا سرطان دهان به سایر بخشهای بدن گسترش یافته است یا خیر.
درمان سرطان دهان
درمان سرطان دهان بستگی به نوع و مرحله بروز آن دارد. درمان سرطان دهان ممکن است شامل یک یا ترکیبی از روشهای زیر باشد:
- جراحی: در بیشتر موارد، جراحی برای برداشتن بافتهای آسیبدیده و سرطان از دهان استفاده میشود. در بعضی موارد، جراحی ممکن است شامل برداشتن بخشی از فک یا پیوند گیری بافتهای دیگر باشد.
- شیمی درمانی: در این روش از داروهایی که سلولهای سرطانی را میکشند یا رشد آنها را کند میکنند، استفاده میشود. این داروها به طور معمول به صورت تزریق وریدی یا خوراکی تجویز میشوند.
- درمان ترکیبی: در برخی موارد، ترکیبی از جراحی، شیمی درمانی و درمان تابشی استفاده میشود. این روش ممکن است برای درمان سرطان دهان در مراحل پیشرفته مؤثر باشد.
- درمان تابشی: در این روش، از پرتوهای قوی استفاده میشود تا به سرطان دهان آسیب برساند و سلولهای سرطانی را به کشتن برساند. در برخی موارد، درمان تابشی ممکن است به عنوان درمان اولیه یا به عنوان درمان پس از جراحی استفاده شود.
- درمان هدفمند: این روش شامل استفاده از داروهایی است که به طور خاص برای سلولهای سرطانی طراحی شدهاند و به آنها صدمه وارد میکنند، در حالی که سلولهای سالم را تخریب نمیکنند.
درمان سرطان دهان با طب سنتی
درمان سرطان دهان با طب سنتی و گیاهان دارویی هنوز به صورت رسمی تأیید نشده است و باید با احتیاط مصرف شوند. با این حال، برخی گیاهان دارویی ممکن است دارای خواص ضد سرطانی باشند و در کنار درمان های سنتی ممکن است مفید باشند. در زیر برخی از گیاهان دارویی که به عنوان درمان سرطان دهان مورد استفاده قرار میگیرند آمده است:
- زنجبیل: زنجبیل دارای خواص ضد التهابی و ضد سرطانی است. مصرف زنجبیل به عنوان یکی از مواد طبیعی در همراه با درمانهای سنتی ممکن است مفید باشد.
- چای سبز: چای سبز دارای آنتی اکسیدانهایی است که ممکن است در مبارزه با سرطان دهان مفید باشد. ممکن است چای سبز به عنوان یک ماده مکمل با درمانهای سنتی استفاده شود.
- گیاه آلوئه ورا: گیاه آلوئه ورا دارای خواص ضد التهابی و ضد سرطانی است. ممکن است به عنوان یک ماده مکمل با درمانهای سنتی استفاده شود.
- گیاه کرکم: گیاه کرکم دارای خواص ضد التهابی و ضد سرطانی است. ممکن است به عنوان یک ماده مکمل با درمانهای سنتی استفاده شود.
- گیاه گل سرخ: گیاه گل سرخ دارای خواص ضد سرطانی است. ممکن است به عنوان یک ماده مکمل با درمانهای سنتی استفاده شود.
مراحل پیشرفت سرطان دهان
سرطان دهان میتواند در مراحل مختلفی از رشد و گسترش قرار بگیرد، از مراحل اولیه تا مرحله پیشرفته. در ادامه به توضیح مراحل پیشرفت سرطان دهان اشاره میشود:
- مرحله ۰: در این مرحله، سلولهای سرطانی در لایه بیرونی بافت دهان قرار دارند و به بافتهای دیگر دهان گسترش نیافتهاند.
- مرحله ۱: در این مرحله، سرطان دهان به بافتهای نزدیک به محل بروز سرطان گسترش پیدا کرده است. در این مرحله، سلولهای سرطانی هنوز در محدوده اولیه خود قرار دارند و به بافتهای دیگر گسترش نیافتهاند.
- مرحله ۲: در این مرحله، سرطان دهان به بافتهای نزدیک به محل بروز سرطان بیشتر گسترش پیدا کرده است. در این مرحله، سلولهای سرطانی ممکن است به بافتهای دیگری از دهان گسترش پیدا کنند.
- مرحله ۳: در این مرحله، سرطان دهان به بافتهای نزدیک به محل بروز سرطان بسیاری از گسترش پیدا کرده است. در این مرحله، سلولهای سرطانی به بافتهای دیگری از دهان گسترش پیدا کرده و ممکن است به بافتهای نزدیک به دهان نیز گسترش یابند.
- مرحله ۴: در این مرحله، سرطان دهان به بافتهای دورتر از محل بروز سرطان گسترش پیدا کرده است. در این مرحله، سلولهای سرطانی ممکن است به بافتهای نزدیک به دهان گسترش پیدا کرده و به ارگانهای دیگر نیز گسترش یافته باشند.
برای کسب اطلاعات در مورد آندربایت و راه های درمان آن کلیک کنید
تفاوت سرطان دهان با آفت
سرطان دهان و آفت دهان دو بیماری متفاوت هستند که به دو صورت مختلف ایجاد میشوند. در ادامه به توضیح تفاوت سرطان دهان و آفت دهان میپردازیم:
- سرطان دهان: سرطان دهان یک بیماری خطرناک است که در آن سلولهای بدخیم در بافتهای دهان شروع به رشد میکنند. علائم سرطان دهان ممکن است شامل تورم، قرمزی، خارش، خونریزی، درد و یا زخمهای دائمی در دهان باشد. علائم سرطان دهان معمولاً برای مدت طولانی باقی میمانند و با گذشت زمان بدتر میشوند. سرطان دهان ممکن است به دلیل مصرف تنباکو، مصرف الکل، عفونت و یا عوامل دیگری ایجاد شود.
- آفت دهان: آفت دهان یک بیماری شایع است که باعث ایجاد زخمهای کوچک و دردناک در دهان میشود. علائم آفت دهان ممکن است شامل درد، خارش، سوزش، قرمزی، تورم و یا زخمهای کوچک باشد. آفت دهان معمولاً در بافتهای نرم دهان ایجاد میشود و ممکن است به دلیل عواملی مانند استرس، یبوست، نوعی بیماری، مصرف داروهای خاص و یا عوامل دیگری ایجاد شود.
بیماری های مرتبط با سرطان دهان
سرطان دهان میتواند با بیماریهای مرتبط دیگری همراه باشد. در ادامه به توضیح بیماریهای مرتبط با سرطان دهان میپردازیم:
- لوکوپلاکی: لیوکوپلاکی یک بیماری پیشسرطانی است که در آن بافتهای دهان به صورت سفید و خشک شده نشان میدهند. علائم لیوکوپلاکی ممکن است شامل سفتی و ضخیم شدن بافتهای دهان، نقاط سیاه یا قرمز روی بافتهای دهان و یا زخمهای دائمی در دهان باشد.
- ایپیتلیال کراتیتیس: ایپیتلیال کراتیتیس یک بیماری التهابی است که باعث ایجاد زخمهای دردناک در دهان میشود. علائم ایپیتلیال کراتیتیس ممکن است شامل درد، خارش، سوزش و یا زخمهای دائمی در دهان باشد.
- پلاک: پلاک یک لایه نازکی است که بر روی دندانها و طعمههای دیگری که در دهان ما وجود دارند، تشکیل میشود. پلاک ممکن است باعث ایجاد التهاب در لثهها و بافتهای دهان شود و در برخی موارد میتواند به سرطان دهان منجر شود.
- تیروئیدیت هاشیموتو: تیروئیدیت هاشیموتو یک بیماری ایمنی است که باعث ایجاد التهاب در تیروئید میشود. این بیماری ممکن است باعث افزایش خطر بروز سرطان دهان باشد.
- ایایچ وی: ایایچ وی یک ویروس است که باعث ایجاد عفونت در سلولهای سیستم ایمنی بدن میشود. این بیماری ممکن است باعث افزایش خطر بروز سرطان دهان باشد.