کیست سینوویال (Synovial Cyst)، یک بیماری مفصلی است که در اثر ترشح مایع سینوویال از مفاصل و تجمع آن در کیست‌هایی که در محیط اطراف مفصل ایجاد می‌شوند، بوجود می‌آید. این کیست‌ها معمولاً در مناطقی از بدن که دارای مفاصل هستند مانند ستون فقرات، مفصل‌های زانو، مفصل‌های کمر و مفصل‌های مچ پا ایجاد می‌شوند. در صورتی که کیست سینوویال در ستون فقرات ایجاد شود، ممکن است باعث فشار بر روی اعصاب و بافت‌های اطراف شود و علائمی مانند درد، تنگی نفس و ضعف عضلانی را ایجاد کند.
در چه نقاطی کیست شکل می گیرد
کیست سینوویال می‌تواند در هر قسمت از بدن که مفصلی وجود داشته باشد، شکل گیرد. بیشترین شیوع کیست سینوویال در مفاصل زانو، مچ پا، مچ دست و مفصل شانه دیده می‌شود. اما این بیماری می‌تواند در سایر مفاصل نیز شکل گیرد.
در مفاصل پایین بدن مانند مفصل های زانو، مچ پا و ساق پا، کیست سینوویال بیشتر دیده می‌شود. این مفاصل در طول روز به شدت استفاده می‌شوند و برای تحمل وزن بدن بسیار مهم هستند، بنابراین دچار آسیب‌هایی مانند کیست سینوویال می‌شوند.
در مفاصل بالایی بدن مانند مفصل شانه و مفصل مچ دست، کیست سینوویال نیز دیده می‌شود. این مفاصل همچنین برای انجام فعالیت‌های روزمره بسیار مهم هستند.
علت کیست سینوویال
کیست سینوویال در اثر ترشح مایع سینوویال از مفاصل و تجمع آن در کیست‌هایی که در محیط اطراف مفصل ایجاد می‌شوند، بوجود می‌آید. اما علت دقیق ایجاد کیست سینوویال هنوز مشخص نیست. برخی از عواملی که ممکن است باعث ایجاد کیست سینوویال شوند عبارتند از:
- آسیب به مفصل: آسیب به مفصل می‌تواند باعث ایجاد التهاب شود و در پاسخ به آن، مایع سینوویال بیشتری ترشح شود که ممکن است به تشکیل کیست سینوویال منجر شود.
- اختلالات ساختاری مفصل: برخی اختلالات ساختاری مفصل مانند انحراف شدید ستون فقرات می‌تواند باعث فشار بر روی مفاصل و ایجاد التهاب شود که در نتیجه مایع سینوویال بیشتری ترشح شود.
- بیماری‌های مفصلی: برخی از بیماری‌های مفصلی مانند آرتروز می‌توانند باعث ایجاد کیست سینوویال شوند.
- عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی مانند افزایش فشار محیطی در اطراف مفصل و یا تنش‌های مکانیکی می‌توانند باعث ایجاد کیست سینوویال شوند.
برای کسب اطلاعات در مورد تنگی کانال نخاعی و راه های درمان آن کلیک کنید
علائم کیست سینوویال
علائم کیست سینوویال ممکن است متناسب با محل و اندازه کیست، شدت آسیب و عوارض دیگری که ممکن است در پاسخ به کیست ایجاد شود، متفاوت باشد. برخی از علائم شایع کیست سینوویال عبارتند از:
- درد: شدت درد ممکن است متفاوت باشد و از درد خفیف گرفته تا درد شدید و ناطقبل باشد. درد ممکن است در منطقه پایین کمر یا سایر مناطق مثل پاها، ساق پا و پاهای شما احساس شود. این درد ممکن است همراه با حرکت شدن بیشتر بدتر شود.
- تنگی نفس: در صورتی که کیست سینوویال در نزدیکی اعصاب و بافت‌های اطراف قرار داشته باشد، ممکن است فشار بر روی اعصاب و بافت‌های اطراف مجرای تنفس ایجاد شود و تنگی نفس و دشواری در تنفس را ایجاد کند.
- گرفتگی دردناک: در بعضی از موارد، کیست سینوویال ممکن است فشار بیشتری بر روی عصب‌ها و بافت‌های اطراف اعمال کند و باعث گرفتگی دردناک در پاها و اندام‌های پایین شما شود.
- بی حسی و گزگز: در صورتی که کیست سینوویال فشار بر روی عصب‌ها ایجاد کند، ممکن است باعث بی حسی، گزگز و کاهش حس در پاها شما شود.
- قرمزی و التهاب: در بعضی از موارد، کیست سینوویال ممکن است باعث التهاب و قرمزی در منطقه اطراف خود شود.
کیست سینوویال مچ دست
کیست سینوویال مچ دست یک توده مفصلی غیرخطرناک است که در نتیجه ایجاد توده‌ای از مایع سینوویال درون مفصل مچ دست به وجود می‌آید. این کیست معمولاً به دلیل فشار و آسیب به مفصل مچ دست ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث درد، تورم و محدودیت حرکت شود. در ادامه، علائم، علل و درمان کیست سینوویال مچ دست را شرح می‌دهیم:
- علائم: کیست سینوویال مچ دست معمولاً به صورت یک توده نرم و گرد در ناحیه مچ دست و در نزدیکی مفصل دیده می‌شود. این توده می‌تواند درد، تورم، احساس سفتی و محدودیت حرکت را در محل مفصل مچ دست ایجاد کند.
- علل: کیست سینوویال مچ دست معمولاً به دلیل فشار و آسیب به مفصل مچ دست ایجاد می‌شود. علل دیگر شامل ضربه، استفاده نادرست از مفصل و یا بیماری‌های مفصلی مانند التهاب مفصلی هستند.
گروه های در معرض خطر
علت دقیق ایجاد کیست سینوویال هنوز مشخص نیست، اما برخی عوامل می‌توانند باعث افزایش احتمال ابتلا به این بیماری شوند. برخی از افراد و شرایطی که با افزایش خطر ابتلا به کیست سینوویال همراه هستند، عبارتند از:
- سن: افراد بالای ۵۰ سال بیشتر در معرض خطر ابتلا به کیست سینوویال قرار دارند.
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به کیست سینوویال قرار دارند.
- آسیب به مفصل: آسیب به مفصل می‌تواند باعث ایجاد کیست سینوویال شود.
- بیماری‌های مفصلی: برخی از بیماری‌های مفصلی مانند آرتروز می‌توانند باعث ایجاد کیست سینوویال شوند.
- اختلالات ساختاری مفصل: برخی اختلالات ساختاری مفصل مانند انحراف شدید ستون فقرات می‌تواند باعث فشار بر روی مفاصل و ایجاد کیست سینوویال شود.
- تنش های مکانیکی: برخی عوامل محیطی مانند افزایش فشار محیطی در اطراف مفصل و یا تنش‌های مکانیکی می‌توانند باعث ایجاد کیست سینوویال شوند.
تشخیص کیست سینوویال
تشخیص کیست سینوویال معمولاً با انجام بررسی‌های فیزیکی و تصویربرداری از مفصل صورت می‌گیرد. در ادامه، روش‌های تشخیص کیست سینوویال را شرح می‌دهیم:
- معاینه فیزیکی: پزشک با بررسی مفصل و اطراف آن، به دنبال هر نوع توده، تورم، درد و یا حرکت ناهنجار می‌گردد. این معاینه می‌تواند به شناسایی کیست سینوویال کمک کند.
- رادیولوژی: در صورت شک در تشخیص کیست سینوویال، پزشک معمولاً از تصاویر رادیولوژیکی استفاده می‌کند. این شامل انجام ایکس‌ری، سونوگرافی و یا تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) است.
- آزمایش مایع سینوویال: پزشک ممکن است نمونه‌ای از مایع سینوویال درون کیست را برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال کند. این آزمایش می‌تواند نشان دهد که آیا مایع سینوویال درون کیست سینوویال است یا خیر.
- برداشتن نمونه بافت: در صورت نیاز، پزشک ممکن است نمونه‌ای از بافت محیط کیست را برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال کند. این آزمایش می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر کیست سینوویال کمک کند.
درمان کیست سینوویال
درمان کیست سینوویال معمولاً با روش‌های غیرجراحی و در برخی موارد با جراحی انجام می‌شود. در ادامه، روش‌های درمان کیست سینوویال را شرح می‌دهیم:
- خودبخودی: در برخی موارد، کیست سینوویال بدون درمان خودبخودی ترک می‌شود. این روش در صورتی موثر است که کیست کوچک باشد و علائمی را نسبت به بیمار نداشته باشد.
- خالی کردن مایع سینوویال: در این روش، پزشک با استفاده از سوزن و یا تزریق‌کننده، مایع سینوویال درون کیست را خالی می‌کند. پس از خالی شدن کیست، ممکن است پزشک موادی را به داخل کیست تزریق کند تا جلوگیری از بازگشت کیست.
- تزریق سرم: در این روش، پزشک ممکن است سرم که شامل مواد ضد التهاب و استروئیدها است، به داخل کیست تزریق کند. این روش می‌تواند به کاهش التهاب و تورم در محل کیست کمک کند.
- عمل جراحی: در صورتی که روش‌های غیرجراحی مؤثر نبودند و یا کیست بسیار بزرگ باشد، پزشک ممکن است به عمل جراحی نیاز داشته باشد. در این روش، پزشک کیست را باز می‌کند و محتویات آن را خالی می‌کند. سپس، اطراف کیست را بررسی کرده و بخش‌هایی از بافت‌های آسیب‌دیده را بریده و یا ترمیم می‌کند.
درمان با جراحی
درمان کیست سینوویال با جراحی معمولاً در صورتی انجام می‌شود که روش‌های غیرجراحی نتیجه ندهند و یا کیست بزرگ و دردناک شده باشد. در این روش، پزشک یک برش کوچک در ناحیه کیست ایجاد می‌کند و سپس با برداشتن کیست و بستن محل برش، می‌تواند کیست را تخلیه کند. در ادامه، جزئیات بیشتر در مورد راه‌های درمان کیست سینوویال با جراحی را شرح می‌دهیم:
- برش کوچک: برای انجام جراحی برای برداشتن کیست سینوویال، پزشک یک برش کوچک در ناحیه کیست ایجاد می‌کند. برش می‌تواند در محل کیست یا در محل دیگری از مچ دست باشد.
- برداشتن کیست: پس از ایجاد برش، پزشک با استفاده از ابزار جراحی، کیست سینوویال را برداشته و محتویات آن را تخلیه می‌کند.
- بستن محل برش: پس از برداشتن کیست، پزشک باید محل برش را بسته و دوخت کند تا جراحی به درستی به پایان برسد و از عفونت جلوگیری شود.
- ترمیم: پس از جراحی، باید محل برش را ترمیم کرد و برای مدتی ممکن است باید مچ دست را استراحت داد و از فعالیت‌هایی که به آن ضربه وارد می‌کنند، پرهیز کرد.
تفاوت کیست سینوویال با گانگلیون
گانگلیون و سینوویال دو نوع توده مفصلی هستند که ممکن است در اطراف مفاصل صورت گیرند. با این حال، این دو نوع توده از لحاظ مکانیسم بوجود آمدن، علائم و درمان متفاوت هستند. در ادامه تفاوت‌های اصلی بین گانگلیون و سینوویال را شرح می‌دهیم:
- مکانیسم بوجود آمدن: گانگلیون‌ها اغلب ناشی از بیماری‌های عصبی هستند، در حالی که سینوویال‌ها معمولاً به دلیل آسیب و التهاب در مفصل ایجاد می‌شوند.
- علائم: گانگلیون‌ها معمولاً به صورت توده‌هایی کوچک و ثابت در ناحیه اطراف مفصل وجود دارند و درد شدید و حساسیت در محل توده ندارند. در عوض، سینوویال‌ها به صورت توده‌های بزرگتر و حساس بوده و می‌توانند باعث درد، تورم و محدودیت حرکت در مفصل شوند.
- درمان: درمان گانگلیون‌ها معمولاً شامل تزریق مواد ضد التهابی مستقیماً به داخل توده، عمل جراحی یا در بعضی موارد خودبخودی است. درمان سینوویال‌ها ممکن است شامل خودبخودی، خالی کردن مایع سینوویال، تزریق سرم و یا عمل جراحی باشد.
