پرستاری و نگهداری از بیمار در منزل

این روزها برای بسیاری از خانواده ها امکان نگهداری از بیمار خود در بیمارستان ها و مراکز درمانی تخصصی به دلیل هزینه های بالا امکان پذیر نمی باشد ، اما برای این افراد و بیمار در منزلشان نیز راه حل هایی وجود دارد ، خدمات پرستاری از بیمار در منزل و مراقب و نگهداری از بیمار با هدف افزایش رفاه و آسایش خانواده های بیماران و همچنین رسیدگی بهتر و اختصاصی تر به خود بیمار نیز ارائه می شود. در حقیقت خدمات پرستاری و نگهداری از بیمار در بیمارستان به مدت طولانی و با شرایط سخت مسئولیت و نیز هزینه ی فراوانی را برای خانواده ی بیمار به وجود می آورد. اما استفاده از خدمات پرستاری و نگهداری از بیمار در منزل به شما این اطمینان را خواهد داد که شخصی (پرستار) با تجربه و آموزش دیده به خوبی از بیمار شما مراقبت نماید.

امروزه با افزایش روزافزون رفاه و تکنولوژی و نیز حضور افراد متخصص می توان تجهیزات پیشرفته ی پزشکی را در منزل برای بیماران فراهم نمود. و از کیفیت خدماتی در سطح کیفیت خدمات بیمارستانی بهره مند شد.

طبق تحقیقات و گزارشات گوناگونی که در زمینه ی مراقبت از بیماران انجام شده است محققین به این نتیجه دست یافتند

که روند بهبود بیمارانی که در منزل خود تحت مراقبت و درمان قرار گرفته اند سرعت بسیار بالاتری نسبت به بیماران بستری در بیمارستان ها را نشان می دهد.

مراقبت های تخصصی از بیمار در منزل با توجه به شرایط عمومی بیمار می تواند توسط اطرافیان وی و یا تیم پرستاران حرفه ای مراقبتی و درمانی صورت گیرد.

خدمات پرستاری در منزل

پرکاربردترین خدماتی که توسط مراکز خدمات مراقبتی و درمانی در منزل انجام می شود :

مراقبت های پرستاری شامل ارزیابی علائم حیاتی ، تزریقات ، انواع پانسمان، کنترل عفونت و … می باشد.

بیماران مختلف با توجه به نوع و شدت بیماری و نیز طول مدت درمان به مراقبت های ویژه و خاصی نیاز دارند

که عموما اعضای خانوداه به دلیل نداشتن تخصص لازم قادر به انجام این امر نیستند.

خدمات مراقبت و نگهداری از بیمار در منزل خدماتی هستند که به بیماران کمک می کند تا بتوانند

در محیطی که دوست دارند و اغلب منزل شخصی خود ، طبق عادات مورد علاقه ی خود

به زندگی ادامه دهند و در کنار این موارد تحت مراقبت های تخصصی درمانی نیز قرار گیرند.

هزینه ی خدمات پرستاری از بیمار در منزل چگونه محاسبه می شود؟

هزینه ی پرستار بیمار در منزل توسط سازمان نظام پرستاری و نیز وزارت بهداشت تعیین می گردد .
اما این را هم باید در نظر داشت که وابسته به شرایط خانواده ها و بیمارانشان هزینه‌ها متفاوت می‌شود.

در حقیقت این کارشناس پرستاری که دارای مدرک پرستاری می باشد ، هزینه ی مراقبت و نگهداری از بیمار در منزل

یا حتی در بیمارستان را بر اساس درخواست افراد و نرخ اتحادیه محاسبه می‌کند.

لازم به ذکر است که باتوجه به نوع درخواست افراد ، دستمزد پرستار برای نگهداری از بیمار به صورت ساعتی ، روزمزدی یا به صورت ماهیانه و ثابت تعیین می گردد.

چرا نگهداری از بیمار در منزل مقرون به صرفه است؟

1. استفاده از خدمات تخصصی پرستار بیمار در منزل مزایای بسیاری برای خانواده ها دارد.زیرا پرستار بیمار در منزل

با توجه تخصص و مهارت های خود به خوبی می داند چگونه از بیمار شما نگهداری و مراقبت کند و روند بهبودی و نیز انگیزه ی بیمار به زندگی را در وی افزایش دهد.

البته این حقیقت را هم نباید منکر شد که مراقبت و نگهداری از بیمار در منزل سختی ها و فشار مضاعفی

را بر اعضای خانواده ی بیمار در بر خواهد داشت. اما با کمک و راهنمایی های پرستار این مراحل سخت هم سپری خواهند شد.

2. یکی دیگر از مزیت های مفید استفاده از خدمات پرستاری در منزل علاوه بر افزایش آسایش و رفاه بیمار

و همچنین اعضای خانواده ی وی ، کاهش هزینه های مراقبت و نگهداری از بیمار به یک هزینه ی ثابت ماهیانه است

زیرا بسیاری از خانواده ها برای دریافت خدمات درمانی تخصصی برای بیمار خود همچون تزریقات و پانسمان ، ماساژ و مراقبت از عضو آسیب دیده و …

مکررا و به دفعات باید به مراکز خدمات درمانی مراجعه نمایند و این خود شامل هزینه های رفت و آمد
هزینه ی ویزیت و انواع درمان برای بیمار می شود که روی آوردن به خدمات پرستاری و نگهداری از بیمار
در منزل باعث راهی بسیار مقرون به صرفه و همراه با آرامش و آسایش برای خانواده ها می باشد.

با استفاده از دستگاه بالابر بیمار میتوان سالمندان را بدون آسیب از جایی به جای دیگر جابجا کرد

اطلاع از وضعیت و روند درمان بیمار در هر لحظه

پرستاری و نگهداری از بیمار درمنزل برای خانواده ها این امکان را فراهم می آورد که از روند لحظه به لحظه ی درمان و نیز بهبود بیمار خود مطلع گردند.

و همچنین خود بیماردر منزل احساس امنیت و آرامش خاطر بیشتری داشته باشد

و لازم به ذکر است که خدمات تخصصی پرستاری و رسیدگی ها نیز منحصراً به بیمار شما در طول شبانه روز ارائه میگردد.

ارائه خدمات توانبخشی

بسیاری از بیماران هستند که نیاز به خدمات توانبخشی همچون خدمات گفتار درمانی بعد از بیماری دارند که بتوانند

توانایی گفتاری خود را بهبود بخشند. و یا خدمات فیزیوتراپی که می تواند با یک برنامه مراقبتی منظم

به بیمار در بازیافتن قدرت عضلانی از دست رفته خود کمک کند.

این فعالیت ها همه در منزل و توسط پرستار متخصص بیمار به راحتی امکان پذیر می باشد.

پرستار بیمار نیز به وی در زمینه ی افزایش استقلال در انجام امور روزمره ی خود

همانند غذا خوردن ، استحمام و نظافت شخصی و … کمک می کند.

معاینه پزشک در منزل

یکی از بخش های مفید از خدمات مراقبت از بیمار ویزیت پزشک در منزل است.
پزشک متخصص با حضور در منزل بیمار اقدام به تشخیص و توصیه های لازم به پرستار بیمار می نماید

و در صورت نیاز این معاینات به صورت دوره ای و در تاریخ های از قبل تعیین شده نیز صورت می گیرد و اعضای خانواده ی بیمار می توانند
در این دوره ها درباره ی وضعیت بیمار خود با پزشک وی صحبت نموده و اطلاعات کافی را کسب نمایند.

مراقبت از بیمار می تواند  صورت شبانه روزی و یا پاره وقت در ساعات مشخصی از روز صورت بگیرد.

این موضوع با توجه به نظر پزشک و همچنین درخواست خانواده تعیین می شود.

خدمات مراقبتی ویژه ی بیماران در منزل

رسیدگی و مراقبت از بیماران دغدغه ی تمامی سیستم های بهداشت و درمان در سراسر دنیا محسوب می شود.
تلاش تمامی کادر بهداشت و درمان این است که خدمات حیاتی مناسب را
در اولین و سریعترین زمان ممکن و به شکلی کاملا تخصصی به بیماران ارائه دهند.

از جمله ی تلاش هایی که در این زمینه صورت گرفته است توجه به فضا و محیط اطراف بیماران است.

اغلب افراد از بستری بودن در بیمارستان دچار نگرانی و استرس می شوند ، به ویژه اگر این موضوع برای مدت زمان طولانی اتفاق بیوفتد.

این موضوع حتی اطرافیان بیمار را نیز تحت تاثیر قرار می دهد استرس های ناشی از مراقبت و حضور

در محیط بیمارستان از سوی دیگر و اشغال تخت و تجهیزات بیمارستانی برای بیماری که میتواند
همان خدمات را با همان کیفیت در منزل دریافت کند برای بسیاری از افراد مقرون به صرفه نیست.

یکی از بهترین روش های برای مراقبت از سالمندان استفاده از صندلی انتقال بیمار برای حرکت سالمندان میباشد

پرستار بیمار کیست؟

پرستار بیمار در منزل فردی است که در محیط های بیمارستان دارای تجربه کاری بوده

و به درخواست بیمار و اعضای خانواده ی وی و با توجه به تایید پزشک از سوی مراکز ارائه ی خدمات پرستاری

در منزل برای مراقبت و نگهداری از بیمار در منزل وی حضور پیدا می کند.

در حقیقت این پرستاران با توجه به نیازها و شرایط بیمار و وضعیت سلامتی او
می توانند به صورت شبانه روزی به ارائه ی خدمت پزشکی بپردازند

و یا فقط در صورت نیاز به انجام خدمات خاص همچون تزریقات ، تعویض پانسمان و … به منزل بیمار مراجعه کنند.

استفاده از خدمات پرستاری در منزل هم مانند سایر خدماتی که در دنیای مدرن امروز با سرعت بالا در اختیار متقاضیان قرار می گیرد، از سوی مراکز و موسسات خدمات درمانی و مراقبتی در منزل برای خانواده ها فراهم گشته است و به دلیل تاثیر شگرفی که بر زندگی خانواده ها داشته است روز به روز با استقبال بیشتری روبه رو است.

مزیت استفاده از خدمات پرستار بیمار در منزل

• با ترخیص بیمار از بیمارستان، یک تخت آزاد شده و در اختیار بیمارانی که نیاز بیشتری به مراقبت در بیمارستان دارند قرار می گیرد.
• بیمار وقتی در خانه خود تحت مراقبت قرار میگیرد، با سرعت بیشتری بهبود می یابد و کیفیت زندگی نیز در او بالاتر خواهد بود.
• با بستری شدن فرد در بیمارستان اطرافیان نیز به عنوان همراه بیمار درگیر مراقبت از بیمار خواهند بود و زمان وهزینه زیادی را برای رفت و امد متحمل خواهند شد. اما حضور پرستار در منزل تمامی این مشکلات را برطرف خواهد کرد.
• هزینه هر شب مراقبت از بیمار در بیمارستان به مراتب بیشتر از استخدام پرستار در منزل است.
• فضای بیمارستان برای بسیاری از بیماران باعث استرس و احساس ناخوشایندی است. اما بر عکس محیط خانه برای بیمار سرشار از آرامش است.
• به طور کلی استفاده از خدمات مراقبتی و پرستاری در منزل برای بیماران روند بهبودی را تسریع بخشیده و کیفیت زندگی را در خانواده افزایش می دهد.
• خدمات پرستاری در منزل به دلیل اینکه متناسب با شرایط یک بیمار برنامه ریزی می شود از کیفیت و دقت بالاتری برخوردار است.

 

خدماتی که توسط پرستار برای نگهداری از بیمار در منزل انجام می شود شامل :

1. طراحی و مدیریت برنامه های مراقبتی و اجرای آن ها با توجه به دستورات پزشک بیمار
2. انجام سر وقت انواع تزریقات و پانسمان و سرم تراپی بیمار
3. مراقبت و رسیدگی و چک کردن سوند ، بگ ها و تراشه و لوله گذاری ها در بدن بیمار
4. توجه دقیق و لحظه به لحظه ی دستگاه های ثبت علائم حیاتی
5. توجه به رژیم غذایی و تغذیه ی بیمار و یا در صورت نیاز انجام تغذیه با لوله یا وریدی
6. توجه و دقت به میزان مواد دریافتی و دفعی بیمار
7. توجه به سلامت روحی و روانی بیمار
8. بررسی و رسیدگی روزانه ی بیمار از نظر زخم بستر و عفونت و قارچ های پوستی
9. کمک به جا به جا شدن بیمار و تغییر وضعیت بیمار در تخت خواب و …

10. مراقبت و نگهداری از بیمار در حال احتضار
11. توجه به زمانبندی مصرف دارو ها و یادآوری به موقع آن ها به بیمار
12. ارزیابی فضا و محیط اطراف بیمار و حفظ امنیت وی
13. ارائه ی توصیه های لازم در زمینه ی مناسب سازی محیط زندگی بیمار

یک پرستار بیمار در منزل چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

در زمان استخدام  پرستار بیمار در منزل باید نکات مهم و مختلفی را در نظر داشته باشید :

مواردی همچون مهارت و تخصص وی و نیز نوع رفتار او با شخص بیمار و ایجاد رابطه ی صمیمانه
با وی یک پرستار بیمار باید در زمان مناسب وضعیت بیمار را ارزیابی کند و به سرعت عکس العمل های لازم را نشان دهد.

زیرا در حقیقت سلامتی یک انسان درمیان است باید تمام توجه خود را به بیمار معطوف کند.

در زمان مشخص و مقرر در محل کار حضور یابد و در زمان مشخص بیمار را ترک کند.

پرستار همچنین باید منعطف باشد و امادگی لازم را برای شرایط ناگهانی و غیرمنتظره داشته باشد.

 

شرایط استخدام پرستار بیمار در منزل

• برای استخدام پرستار بیماردر منزل پیشنهاد ما به شما این است که از طریق مراکز و موسسات معتبر ارائه دهنده ی خدمات پرستاری در منزل که با مجوز وزارت بهداشت و آموزش پزشکی فعالیت می کنند اقدام نمائید.
• مراکز و موسسات معتبر با تحقیقات کامل بیابید و خدمات آنها را با یکدیگر مقایسه کنید. با توجه به اینکه احتمال تغییر در وضعیت سلامتی بیمار در طول شبانه روز وجود دارد ترجیحا از مراکزی که خدمات شبانه روزی ارائه می دهند استفاده نمائید.
• قبل از اقدام به استخدام پرستار ساعاتی را خود حتما برای ارزیابی عملکرد و فعالیت پرستار بیمار در نظر گرفته و در منزل حضور داشته باشید.
• حتما از نیروهای باسابقه و با تجربه که تحصیلات دانشگاهی این رشته را گذرانده اند برای مراقبت و نگهداری از عزیزانتان استفاده کنید.

نکات مهم در مراقبت از سالمندان

با بالا رفتن سن هر فردی در برابر بیماری‌های مختلف آسیب‌پذیرتر می‌شود. چند توصیه مفید برای مراقبت از سالمندان و والدین سالخورده وجود دارد. دوره سالمندی  همچون دوران کودکی یا جوانی، یکی از مراحل زندگی است. با این تفاوت که دوران کودکی و جوانی، سرشار از انرژی و تلاش است. اما دوران سالمندی، همراه با تحلیل قوا و کاهش میزان فعالیت های فیزیکی است. آنچه در این دوره از اهمیت به سزایی برخوردار است، تاثیر سبک زندگی بر مراقبت از سالمندان است. سبک زندگی سالم تر سلامت سالمندان را بیشتر تضمین می کند.

خداوند در سوره اسرا آیه ۲۳ حکم فرموده اند: ” جز او را نپرستید و بر پدر و مادر نیکویی کنید. اگر یکی از آنان یا هر دو به سنین کهولت یا سالخوردگی رسیدند، زینهار کلمه ای که رنجیده خاطر شوند، نگویید. کمترین آزار به آنان نرسانید. با آنها به اکرام و احترام سخن بگویید. ”

دوره سالمندی سالم

نخستین قدم برای داشتن دوره سالمندی سالم، باور این واقعیت است که سالمندی به هیچ وجه به معنای ناتوانی نیست. تنها با پذیرش این واقعیتِ دُرست و کنار گذاشتن باورهای نادرست است که اقدامات بعدی برای بهبود وضعیت سالمندان تاثیر گذار خواهد بود.

سبک زندگی سالم بخش های مختلفی از سلامت فیزیک و جسم سالمند تا سلامت روان او را در برمی گیرد. علاوه بر خود سالمندان، خانواده های افراد سالمند هم باید به هر دو بُعد توجه کنند. در اینصورت کشورمان سالمندی سالمی را تجربه خواهد کرد.

یکی از بهترین روش های برای مراقبت از سالمندان استفاده از صندلی انتقال بیمار برای حرکت سالمندان میباشد

اگرچه سن امید به زندگی در کشور بالا رفته است اما، وضعیت سالمندان در برخی شاخص ها چندان امیدوار کننده نیست .

وضعیت معیشت سالمندان چندان رضایت بخش نیست. نخستین تقاضای سالمندان حمایت مالی است. علاوه بر این بیش از نیمی از جمعیت سالمندی کشورمان احساس تنهایی می کنند. حدود ۹ درصد از آنان به معنای واقعی کلمه تنها هستند. این خود عاملی برای ابتلا به بیماری هایی مانند افسردگی و اختلال خواب است.

مشکلات پزشکی دوران سلامندی

مشکلات بینایی، قلبی و عروقی، چریی خون بالا، مشکلات شنوایی و مشکلات عضلانی و اسکلتی بیشترین مشکلات جسمی این افراد است.

آلزایمر یا اختلال شناختی از دیگر بیماری های شایع در این دوره است. بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت اکنون در جهان در هر دو تا سه ثانیه یک نفر مبتلا به آلزایمر می شود. در ایران ‌هر ۷ دقیقه یک نفر مبتلا به اختلال حافظه و شناخت می شود. گرچه در کشورمان بعضی خانواده ها باور ندارند که سالمندشان به این اختلال مبتلا است، این امر کار مدیریت این بیماری را با مشکل مواجه می کند.

سبک زندگی مطلوب برای سالمندان

همواره به یاد داشته باشیم که سه جزء تحرک، تغذیه مناسب و حمایت اجتماعی برای برخورداری از سالمندی سالم باید مدنظر قرار گیرد. علاوه بر آن، ثابت شده که سه عامل کاهش شنوایی، کاهش بینایی و تعادل جسمی فرد را به سالمندی می‌رساند. این در حالی است که در سیستم بهداشت می‌توانیم با تست‌هایی که روی افراد انجام می‌دهیم، از بروز این مشکلات جلوگیری کنیم.

نباید از یاد بُرد مهم ترین مشکلات سالمندان که به نوعی برای اطرافیان هم مشکلاتی ایجاد می کند، به خطر افتادن سلامتی و استقلال آنها و احساس تنهایی و گاهی هم حس بی ارزشی در روابط با دیگران است.

سالمندان را به سبک زندگی سالم تشویق کنید

پیشگیری از بیماری‌ها، تشخیص به‌موقع و مقابله صحیح و موثر با آنها در تمام سنین از جمله دوران میانسالی و کهنسالی ضروری است.

با بالا رفتن سن، مسلما هر فردی در برابر عارضه‌ها و بیماری‌های مختلف آسیب‌پذیرتر می‌شود . بنابراین برای مراقبت از سالمندان باید به این گروه سنی کمک کنیم تا سبک زندگی سالمی را دنبال کنند. در این زمینه باید نسبت به مشکلات پیش‌آمده برای سلامتی‌شان آگاه شوند.

برای افرادی که از والدین سالخورده و مسن خود نگهداری می‌کنند و مراقب سلامت آنها هستند، چند توصیه مفید وجود دارد :

۱-تشویق به انجام معاینات دوره‌ای :

افراد مسن بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌هاهستند. از جمله این بیماری ها: سرطان روده، پستان، پروستات و پوکی استخوان قرار دارند.  این بیماری ها به محض تشخیص لازم است به سرعت درمان شوند. در صورتی که این افراد از مراجعه به پزشک وحشت دارند، باید آنان را همراهی کرد.

۲-تشویق به تحرک داشتن :

زندگی بی‌تحرک برای هیچ گروه سنی مناسب نیست. اما این خطر برای افرادی که در سنین بالا هستند، آزاردهنده‌تر است. همچنین برخی از افراد مسن تمایلی به تحرک داشتن از خود نشان نمی‌دهند. از جمله فعالیت‌های سبک برای این گروه سنی، شنا کردن است. شنا به کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان، حفظ سلامت قلب و تقویت ماهیچه‌ها بدون فشار آمدن بر مفاصل کمک می‌کند.

۳-داشتن رژیم غذایی سالم:

روی آوردن به عادات غذایی نامناسب کار آسانی است. بسیاری از افراد در دوره‌ای از عمر خود، آن را تجربه می‌کنند. در افراد مسن عدم مصرف مواد خوراکی سالم اغلب نتیجه وقت نگذاشتن برای تهیه یک وعده غذایی سالم است. این امر قطعا سلامت آنها را به طور جدی به خطر می‌اندازد. فرزندان می‌توانند با کنترل رژیم غذایی و تهیه غذاهای سالم و ارگانیک برای والدین سالمند خود، به بهبود کیفیت زندگی آنان کمک کنند.

۴- تقویت توان ذهنی :

مغز نیز همچون دیگر اعضا و بخش‌های بدن به ورزش کردن نیاز دارد. انجام فعالیت‌هایی که قدرت حافظه را تقویت می‌کنند‌، موجب حفظ سلامت مغز می‌شود. درست کردن پازل و بازی شطرنج از کارهای مفید برای تقویت قدرت ذهن و حافظه در سالمندان است.

با استفاده از دستگاه بالابر بیمار میتوان سالمندان را بدون آسیب از جایی به جای دیگر جابجا کرد

معمولا اکثر سالمندان در دوران سالمندی به دلیل بیماری‌های مختلف و شرایط جسمی ناجور، دچار بیماری‌های وخیم و زمین‌گیری می‌شوند. معمولا رسیدگی به سالمندانی که زمین گیر هستند و توانایی بلند شدن ندارند بسیار دشوار است و حتما باید از یک فرد کمکی برای انجام کارهای روزانه و یا غذا دادن استفاده کرد. اکثر سالمندان زمین گیر دچار بیماری‌هایی مانند سکته قلبی یا مغذی، دیابت، عمل جراحی، پوکی استخوان ، زخم بستر و بسیاری از بیماری‌هایی که سالمند را از حرکت وا می‌دارد. بنابراین  استفاده از یک فرد متخصص برای نگهداری از این گونه سالمندان بسیار بهتر از مراقبت از آنها در مراکز نگهداری از سالمندان یا در بیمارستان است.  

رعایت نکات بهداشتی برای مراقبت از سالمندان بستری

سالمند بی تحرک و در بستر افتاده قادر به انجام کارهای  شخصی و بهداشتی خود مانند گرفتن طهارت، استحمام  و غیره نمی باشد. بنابراین نیاز است که فرزند، پرستار خصوصی سالمند و یا مراقب سالمند به آنها در انجام دادن این کارهای شخصی کمک کنند.

بطور کلی وظایف پرستار خصوصی سالمند بسری چیست؟

• استحمام سالمند
• ناخن گرفتن
• مسواک زدن
• اصلاح مو
• عوض کردن لباس ها

 

نحوه نظافت و استحمام سالمند بستری

برای استحمام سالمند بستری می‌توانید از صندلی مخصوص حمام یا ویلچر استحمام استفاده کنید! اگر سالمند توانایی حرکت قسمت هایی از بدن خود مانند دست را داشته باشد، سالمند می‌تواند با نشستن روی یک صندلی خود را بشوید و در غیر اینصورت شما یا پرستار خصوصی سالمند باید در استحمام به او  کمک کنید. مراقب سالمند در شستشو و استحمام باشید و از لوازم حمام تمیز و نرم استفاده کنید.
برای سالمندانی که توانایی حرکت و نشستن ندارند، انجام  کارهای شخصی به کمک شما یا پرستار خصوصی سالمند انجام می‌شود. برای حمام کردن سالمند شما می‌توانید از کمک فرد دیگری استفاده کنید و با درست کردن یک تشک نرم با روکش پلاستیک سالمند را در حمام خوابانده و شستشوی او را انجام دهید. البته در مورد سالمندان بستری  که وضعیت حاد و زخم بستر دارند باید با مشورت یک پزشک یا پرستار شستشوی بدن او را انجام دهید.

برای مراقبت از سالمند بستری چه نکات بهداشتی را رعایت کنیم؟

۱- مراقبت از دندان ها در سالمندان باید به صورت روزانه و مرتب انجام شود.
۲- کوتاه کردن ناخن ها را در سالمندان باید مرتب انجام دهید؛ بویژه در مورد کوتاه کردن ناخن های پا که برای اکثر سالمندان حتی آنهایی که کمی توانایی حرکت دست ها و پاهایشان را دارند، سخت تر می باشد.
۳- از بین بردن موهای زائد در سالمندان نیز باید بطور مرتب انجام گیرد تا از بروز مشکلاتی مانند عرق سوز شدن یا زخم شدن بدن جلوگیری شود. این مورد نیز از بخش های ویژه مراقبت از سالمندان است. چرا که سالمند، در روند روانی خوبی قرار خواهد داشت.
۴- در زمینه طهارت سالمند نیز شما می توانید به سالمند بیمار که تحرک ندارد در رفتن به سرویس بهداشتی که مجهز به توالت فرنگی است کمک کنید و اگر اصلا توانایی حرکت ندارند، باید از پوشاک مخصوص بزرگسالان که در بازار موجود است استفاده کنید. در مورد نگهداری از سالمندان پوشکی ، نکته مهم این است که تمیز کردن این قسمت از بدن بطور منظم بسیار مهم است تا از بیماری های مختلفی مانند زخم بستر در این قسمت از بدن جلوگیری کنید. همچنین تعویض پوشاک بزرگسالان نیز دارای اهمیت فراوانی است.

راه‌های جلوگیری از زخم بستر برای سالمندان بستری

یکی از بدترین بیماری‌ها که ممکن است سالمندان بستری دچار آن شوند، زخم بستر است که باعث دردسر و عذاب سالمند است. به همین دلیل باید تمام اقدامات لازم را انجام داد تا سالمند دچار چنین بیماری نشود. سالمندان زمین گیر که همواره در بستر بیماری هستند! برای انجام کارهای شخصی خود نیز تحرک ندارند، گرفتار بیماری های مختلفی از جمله زخم بستر می شوند. زخم بستر در بیماران زمین گیر معمولا در نقاطی که بدن آنان با تشک در تماس است و همچنین پوست در آن قسمت نازک تر است، ایجاد می شود. معمولا راه‌های جلوگیری از زخم بستر شامل: 
• تغییر حالت بدن
• تشک مخصوص
• رطوبت بدن
• رنگ زخم
• مصرف مایعات

دیسک کمر و روش های جدید درمان دیسک کمر

دیسک کمرازلحاظ ساختمانی مانند یک چرخ اتومبیل است. برای اینکه ما بتوانیم حرکات مختلف را در طول زندگی خود انجام دهیم ستون مهره های ما به صورت یکپارچه درست نشده است بلکه به صورت قطعاتی درست شده است که مثل دانه های تسبیح به هم متصل شده اند. این قطعات استخوانی را تنه مهره می نامند و قسمتهایی که این استخوان ها را به هم متصل می کنند دیسک نامیده می شوند. همانطور که می دانیم چرخ اتومبیل دارای یک لاستیک خارجی است که معمولاً جنس سفت تری دارد و تایرنامیده می شود. در داخل آن یک لاستیک نرم تروجود دارد که تیوپ نامیده می شود. در داخل آن هوای پرفشار باد وارد می شود.  دیسک کمر هم از دو قسمت درست شده است قسمت خارجی که محکم تر است و از ۳۲ لایه درست شده است حلقه یا آنولوس فیبروزوس نامیده می‌شود و در داخل حلقه دیسک ساختمان ژلاتین مانندی به نام هسته دیسک یا نوکلئوس پولپوزوس وجود دارد.

کمر ما از ۵ مهره استخوانی درست شده است. در بین مهره ها ساختمان های غضروفی هستند که دیسک کمر نامیده می شوند.(شکل 1 )

بیماری یا پارگی دیسک کمر در چه سنی دیده می شود ؟

بیماری دیسک کمر ، بیماری افراد میان‌ سال است ، یعنی شایع ترین سن ابتلا به دیسک کمر دهه سوم و چهارم ( بین 30 تا 40 سالگی ) است. در بسیاری از موارد ، بیمار درد کمر یا اندام تحتانی را ماهها یا حتی سالها دارد و معمولا با دارو بهبود نسبی پیدا می کند. در یکی از این حملات درد کمر بسیار شدید می‌شود و دیگر به درمان‌های طبی پاسخ نمی‌دهد.

کار دیسک کمر چیست ؟

۱- باعث می شود که ما به جلو و عقب و چپ و راست بتوانیم خم شویم و بچرخیم در واقع دیسک یک بلبرینگ زنده است.

۲- مانند کمک فنر ضربه های وارد شده به ستون فقرات را می گیرد ، بنابرین ما یکنواخت راه می رویم.

۳- هنگام بلند کردن اجسام سنگین ، به دیسک که ساختمانی قابل فشرده شدن هست فشار وارد می شود ، در نتیجه مهره ها که قابل فشرده شدن نیستند از شکستگی محافظت می شوند.

۴- هر دیسک مانند اهرم های کوچکی در حرکات  ستون فقرات عمل می کند و باعث می شود که ما بتوانیم اجسام سنگین را بلند کنیم. 

دیسک از چند قسمت درست شده است ؟

دیسک از دو قسمت درست شده است. یکی حلقه دیسک که آنولوس فیبروزوس ‌annulus fibrosus  و دیگری هسته دیسک که نوکلئوس پولپوزوس Nucleus Pulposus  نامیده می شود. 

‎ حلقه دیسک از چندین لایه بهم تنیده کلاژن درست شده است .(( مانند تایر ماشین ))

یکی از روش های بهبود ستون فقرات استفاده از دستگاه تراکشن یا تخت تراکشن میباشد

دیسک کمر کجاست؟

دیسک ها در واقع بلبرینگهای زنده هستند که در بین مهره های ما قرار گرفتند ، و باعث می شوند که ما به طرف جلو و عقب و طرفین خم شویم یا بتوانیم بچرخیم. در واقع دیسک کمر فاصله بین مهره ها هستند. از لحاظ جنس و نوع ، دیسک یک نوع غضروف است. از لحاظ ساختمانی دیسک از یک حلقه و هسته درست شده است ، درست مانند تایر ماشین که دارای یک لاستیک پر از باد و یک لاستیک دیگر که در پیرامون آن قرار گرفته است. بنابراین در کمر ما که ۵ مهره دارد که پنج عدد دیسک در بین آنها قرار گرفته است.

تشخیص دیسک کمر

دیسک کمر در همه افراد وجود دارد ، ولی منظور مردم از اینکه دیسک کمر دارم یعنی دیسک کمرشان پاره یا معیوب است. تشخیص بیماری دیسک کمر به چندین طریقه صورت می گیرد: مهم ترین آن ها شرح حال بیمار است. در بیماری دیسک کمر معمولاً یک درد شدیدی ناگهان در کمر یا در پشت پای بیمار ظاهر می شود. معمولاً یک طرفه است و گاهی می تواند دو طرفه هم باشد. ممکن است بیمار سابقه کمردرد های مبهمی را در گذشته داشته باشد ، اما به ناگهان دچار یک کمردرد یا پا درد بسیار شدید می شود. درد دیسک کمر معمولاً در مسیر عصب سیاتیک است. یعنی دردی است که از کمر شروع می شود و به داخل لگن و به پشت ران و سپس پشت ساق پا انتشار پیدا می کند. دومین راه تشخیص درد دیسک کمر انجام معاینه بیمار است. پزشک در هنگام معاینه بیمار با بالا آوردن پای بیمار باعث درد و یا تشدید درد بیمار می شود. در نهایت برای اثبات تشخیص پارگی یا بیماری دیسک کمر می توانیم از ام آر آی استفاده کنیم، که دیسک کمر را کاملا نشان می دهد و همچنین نوع بیماری دیسک میزان و پارگی آن،  و همچنین محل بیرون زدگی دیسک کمر را نشان می دهد. علاوه بر این می توان از انجام  نوار عصب و عضله نیز برای اثبات پارگی دیسک کمر و تشخیص درد دیسک کمر کمک گرفت.

علائم بیماری دیسک کمر چیست ؟

علائم بیماری دیسک کمر به چند دسته تقسیم می شود. 1- کمر درد 2- درد اندام های تحتانی است که اصطلاحاً درد سیاتیکی نامیده می شود 3- علائم عصبی حسی مانند گزگز و سوزش و خواب رفتن کل اندام ها ی تحتانی یا بی حسی در قسمتی از اندامهای تحتانی 4- اختلالات حرکتی مانند ضعیف شدن عضله ها ی اندام تحتانی  5- سندروم دم اسب که تمام اندام‌های تحتانی از کار افتاده و فرد دچار بی اختیاری یا عدم توانایی در ادرار کردن می شود.

شایع ترین علائم دیسک کمر

شایع ترین علائم دیسک کمر عبارتند از کمر درد و دردی که از کمر به اندام های تحتانی که اصطلاحا درد سیاتیک نامیده می شود. این درد از داخل کمر به پشت باسن و سپس پشت ران تیر می کشد سپس از آنجا به پشت ساق پا می رود. دیسک های کمر خفیف معمولا به صورت درد های دائمی نیستند. بلکه بیمار مدتی درد دارد و مدتی خوب است. درد کمر ممکن است همراه با درد سیاتیک باشد یا گاهی فقط بیمار درد کمر دارد و در بعضی از بیماران فرد فقط درد اندام تحتانی دارد ، بدون اینکه سابقه کمر درد داشته باشد . 

بنابراین شایع ترین علایم دیسک کمر به طور خلاصه شامل : درد کمر و درد سیاتیک است . درد سیاتیک را در اصطلاح پزشکی درد تیر کشنده یا رادیکولر هم می گویند.

دیسک کمر و بی حسی پا

دیسک کمر می تواند موجب بی حسی پا شود. علاوه بر آن دیسک کمر میتواند باعث اختلال در حرکت پا شود. یعنی پای انسان را ضعیف کند و به این ترتیب که هر ریشه عصبی دو قسمت دارد یکی قسمت حسی و دیگری قسمت حرکتی ، اگر فشار به قسمت حسی بیاید باعث اختلال در حس پای انسان می شود و اگر فشار بر روی قسمت حرکتی باشد باعث ضعف عضلانی می شود. معمولاً وقتی که بیمار دچار ضعف عضلانی می شود ، حس بیمار نیز کم شده است. اختلال در حس یا حرکت اندام های تحتانی که در اصطلاح پزشکی پا نامیده می شود می تواند نشانه فشار شدید و جدی بر روی ریشه عصبی باشد و ممکن است بیمار نیاز به عمل جراحی داشته باشد.

علائم دیسک کمر در پا چیست ؟

بسیاری از مردم فکر می کنند کسی که دچار دیسک کمر است چرا باید درد اندام تحتانی (در اصطلاح عامه درد پا داشته باشد؟) ولی حقیقت این است که اعصابی که باعث حرکت اندام های تحتانی ( پاهای ) ما می شوند در واقع از کمر ما منشا می گیرند و وارد اندام های تحتانی ( پاهای ) ما می شوند و باعث ایجاد علائم دیسک کمر در پا می گردد. در اندام تحتانی ( پای انسان ) سه عصب وارد می شود که منشا آنها از ریشه های عصبی است که از کمر منشا می گیرند. این سه عصب شمال عصب اوبتوراتور ، عصب فمورال و عصب سیاتیک. چون عصب سیاتیک از ریشه های عصبی چهارم و پنجم ( L4 و L5 ) منشا می گیرد و دیسک ( L4 - L5 ) شایع ترین دیسکی است که خراب می شود درد سیاتیکی شایع ترین درد در مسیر بقیه اعصاب است. درد سیاتیکی دردی است که از  کمر شروع و به پشت باسن و سپس به پشت ران و پشت یا قسمت خارجی ساق پا تیر می کشد. 
دیسک های L2 - L3  ریشه عصبی L3 را تحت فشار قرار می‌دهد و درد آن در مسیر عصب فمورال است یعنی دردی است که از کمر به جلوی ران تا زانو تیر می کشد. 
دیسک L1 - L2 ریشه دوم کمری را تحت فشار قرار می‌دهد و باعث درد در مسیر عصب اوبتوراتور می شود . یعنی دردی که در مسیر داخل ران تیر می کشد.

انواع بیماری دیسک کمر چیست ؟

دیسک کمر یک کلمه عام است ، بیماری دیسک کمر شامل یک طیف از انواع متفاوتی از بیماری‌ها می تواند باشد. به هر حال هر دیسکی که از لحاظ ساختمانی و از لحاظ عملکرد با دیسک طبیعی انسان متفاوت باشد بیماری دیسک کمر نامیده می‌شود.بیماری دیسک کمر انواع گوناگونی دارد که می توانید با بیماری دیسک کمر به صورت کامل آشنا شوید.

پارگی دیسک کمر چگونه اتفاق می افتد ؟

دیسک کمر در اثر حرکت های متناوبی که در بدن انسان به وجود می آید و به تدریج  فرسوده می شود زیرا به طور متوسط کمر انسان در هر روز هشت هزار بار حرکت می کند و همین باعث به وجود آمدن ترک های ظریف در داخل دیسک می شود. معمولاً در بدن انسان ترکهای دیسک همیشه بوجود می آید و بتدریج جوش می خورد. می توان گفت که دیسک خاصیت خود ترمیمی دارد. معمولا ترک های کوچک دیسک علامتی ایجاد نمی کنند. اما در بعضی از افراد که زمینه‌های ژنتیکی دارند ، این ترک های کوچک ، جوش نمی خورند و بزرگتر شده و گاهی به هم می پیوندند و باعث ایجاد یک شکاف بزرگ در حلقه دیسک می شود. همانطور که در عکس پارگی دیسک کمر ملاحظه می فرمائید ، در یک حرکت ناگهانی هسته دیسک این شکاف را گشاد تر کرده و از مرکز دیسک وارد شکاف ایجاد شده می شود به این ترتیب فرد دچار پارگی دیسک کمر یا فتق دیسک کمر می شود. بنابراین بیماری های دیسک کمر یک بیماری مکانیکی است که در اثر حرکت ایجاد می شود و علائم آن نیز مکانیکی است یعنی با حرکت  کمر درد بیشتر می شود.

تخت کششی غلتکی تاثیر مثبتی در روند بهبود ستون فقرات دارد

درمان دیسک کمر

یکی از راه های درمان دیسک کمر می توانیم در مرحله اول از داروهای ضد التهاب که در ایران اصطلاحاً مسکن نامیده می شود ، استفاده کنیم. این داروها باعث کاهش ورم اطراف ریشه عصبی می شوند ودر نهایت باعث بهبود بیماری می شود. یکی دیگر از راه های درمان دیسک کمر، استفاده از فیزیوتراپی است که در آن با گرم کردن و دادن ورزشهای مخصوص دیسک را درمان می کنند و علاوه بر آن آب درمانی ، تزریق در داخل مفاصل ستون مهره ها یا در اطراف ریشه های عصبی از راههای دیگر درمان دیسک است. در صورتی که بیمار به درمانهای فوق جواب ندهد، دیسک را می توان با انجام عمل جراحی لیزر یا عمل آندوسکوپی یا روش های عمل جراحی باز دیسک کمر درمان کرد. 

درمان طبی دیسک کمر

در تمام مناطق دنیا اولین قدم در درمان بیماری یا بیرون زدگی دیسک کمر درمان طبى دیسک کمر یا به عبارت دیگر درمان غیر جراحی است. درمان طبی یعنی استفاده از دارو در درمان بیماری ها از قدیم الایام افراد به تجربه دریافته بودند که گذاشتن شاخه های درخت بید برروی بدن باعث کاهش تب می شد. عده ای نیز دریافته بودند که گذاشتن شاخه های درخت بید در روی عضوی که درد می کرد باعث بهبود درد می شد.از آنجا که دانش پزشکی یک علم تجربی است، با پیدایش بیمارستانهای جدید نیز ابتدا از گیاهان برای درمان بیماری ها استفاده می کردند.

درمان قطعی دیسک کمر

در واقع درمان قطعی دیسک کمر وجود ندارد. درمان دیسک کمر مانند تمام راه حل هایی که در دنیا برای مسائل گوناگون وجود دارد " نسبی" است. ولی می توان گفت که پیشرفت های خوبی برای درمان دیسک ‌کمر تاکنون حاصل شده است. به طوری که امروزه در حدود ۸۰% از کمردردها با درمانهای بدون جراحی خوب می شود. در ۲۰ درصد مواردی که بیماران نیاز به جراحی پیدا می کند، ۸۰ درصد اینگونه بیماران هم پس از جراحی خوب می شوند. بنابراین درصد کمی از بیمارانی که کمردرد و دیسک کمر دارند خوب نمی شود. خوب شدن و خوب نشدن دیسک کمر بستگی به فاکتورهای زیادی دارد که شامل : 
۱- میزان طول کشیدن علایم دیسک
توصیه می شود که از زمانی که علائم دیسک کمر شروع می‌شود تا زمانی که پیشرفته‌ترین درمان‌ها که درمان های جراحی است انجام میشود بیش از یک تا دو ماه بیشتر فاصله نباشد. قاعدتا مزمن شدن بیماری دیسک کمری درصد موفقیت  را برای درمان دیسک کمر کم می کند.
۲- میزان پیشرفته بودن بیماری دیسک کمر
بیماری و پارگی دیسک کمر مانند هر بیماری دیگر می تواند به صورت خفیف ، متوسط و شدید باشد . قاعدتاً هرچه میزان خطر خرابی دیسک کمر بیشتر باشد درمان قطعی آن مشکل تر است.
۳- تعداد دیسک های کمری که پاره هستند
قاعدتاً وقتی یک نفر فقط یک دیسک کمری پاره داشته باشد ، درمان او می تواند قطعی تر از فردی است که چندین دیسک کمری پاره داشته باشد .
۴- گرفتاری ساختمانهای دیگر ستون فقرات مانند مفاصل ستون فقرات و یا تنگی کانال نخاعی. 
همانطور که قبلا شرح داده شده است، در پشت ستون فقرات دو مفصل وجود دارد که فاست نامیده می شود. گرفتاری فاست ها و یا تنگی سوراخی که عصب از داخل کانال نخاعی خارج می شود که در اصطلاح عمومی تنگی کانال نخاعی نامیده می شود نتیجه عمل را کم می کند. به عبارت دیگر افرادی که علاوه بر پارگی دیسک تنگی کانال نخاعی و یا بیماری فاست ندارند ، درمان جراحی قطعی تر از افرادی است که بیماری‌های فوق را دارند. 
۵- بیماری های زمینه ای که اعصاب و استخوانها را گرفتار می کنند
مثلاً کسانی که بیماری های دیابت یا چاقی دارند و یا بیماری های روماتیسمی مانند آرتریت روماتویید دارند ، احتمال درمان قطعی است کمتر می شود.

آیا دیسک کمر خوب میشود؟

اکثر فتق دیسک های کمر شده خود به خود برطرف می شوند. اگرچه ممکن است فتق های کوچکتر با خیال راحت و بدون جراحی درمان شوند ، اما دیسک های پاره شده و برجسته از ترس فشرده شدن رشته های دم اسب ، توسط عمل درمان می شوند.

چه ورزشی برای دیسک کمر خوبه؟

ورزش می تواند سهم مهمی در کاهش علائم ناشی از  فتق دیسک کمر داشته باشد.  برخی فعالیت های بدنی به تقویت عضلات و ایجاد ثبات در ستون فقرات کمک می کنند و در نهایت باعث کاهش فشار و تسکین درد می شود.ورزش کشش و یوگا ، حالت زانو به سینه ، ژست سگ و  پرنده ، ژست مار کبرا ، حالت گرفتن شست پا با دست ، پیاده روی ، دوچرخه سواری ، شنا کردن 

آیا دیسک کمر درمان قطعی دارد؟

در واقع درمان قطعی دیسک کمر وجود ندارد. درمان دیسک کمر مانند تمام راه حل هایی که در دنیا برای مسائل گوناگون وجود دارد " نسبی" است. ولی می توان گفت که پیشرفت های خوبی در درمان دیسک‌ کمر تاکنون حاصل شده است. از درمان غیر جراحی و درمان جراحی به عنوان گزینه های مناسب برای درمان رادیکولوپاتی ناشی از فتق دیسک کمر پشتیبانی می کنند. مداخله جراحی ممکن است منجر به تسکین سریع علائم و بازگشت سریع بیمار  به کار  شود.

درمان بیماران مبتلا به فتق دیسک کمری چگونه انجام می شود؟ 

درمان های اولیه باید شامل استفاده منطقی از داروهای ضد درد ، دوره کوتاه مدت استراحت ، فیزیوتراپی و تزریقات احتمالی استروئید اپیدورال باشد. قبل از در نظر گرفتن جراحی ستون فقرات ، می توان تزریق را انجام داد ، مگر اینکه بیمارعلائم خاصی مانند نقص حسی یا حرکتی ، علایم  عصبی پیشرونده یا بی حسی ناحیه تناسلی و باسن ها همراه با بی اختیاری ادرار و مدفوع داشته باشد.

درمان اولیه فتق دیسک چیست؟ 

درمان اولیه باید شامل استراحت کوتاه مدت ، فیزیوتراپی و استفاده مناسب از داروهای مسکن باشد. در بیشتر موارد ، علائم رادیکوپاتی یا سیاتیک درعرض شش هفته کاهش می یابد یا برطرف می شود.

علائم دیسک کمر در بارداری 

دوران بارداری یکی از دوره های مهم زندگی خانم هایی که در سنین باروری هستند می باشد. در حدود ۵۰ درصد زنان باردار در مرحله ای از بارداری درجاتی از کمر درد را حس می کنند و این به علت این است که بیومکانیک ستون مهره ها در دوران بارداری تغییر می کند ، با بزرگ شدن شکم بتدریج قوس کمر افزایش می یابد. 
کمردرد در بیماران حامله به دو دسته تقسیم می شود.
۱- یک دسته از بیمارانی که قبل از بارداری سابقه کمر درد، بیماری دیسک کمر یا لیزخوردگی مهره های کمری دارند.
۲- در خانم هایی که قبل از دوران بارداری هیچ گونه کمر دردی نداشتند و پس از بارداری دچار کمردرد می شوند.
در گروه اول که بیمار سابقه بیماری و اختلالات دیسک کمری را دارد قاعدتاً باید قبل از اقدام به حاملگی درمان شود و حداقل شش ماه درد کمر نداشته باشد و سپس اقدام به حاملگی نماید. 
چرا در حین حاملگی در طول زمان حاملگی اختلالات دیسک کمری بیشتر یا شدید تر می‌شوند ؟
اصولاً در حاملگی هورمونی به نام پروژسترون به مقدار زیاد ترشح می شود. این هورمون باعث شل شدن لیگامان ها می شود و به همین جهت با بزرگ شدن شکم ، قوس کمری خانم حامله هم زیاد می شود. افزایش قوس کمر باعث کم شدن فضای داخل کانال نخاعی می شود ، حال اگر فردی مستعد بیماری های دیسک یا تنگی کانال نخاعی باشد فشار بیشتری بر عصب وارد می شود و باعث کمردرد می شود. 
چرا عده ای از خانمهایی که قبل از حاملگی هیچگونه دردی نداشته اند در هنگام حاملگی دچار کمردرد می شوند؟
کمر درد در این افراد بستگی به میزان انعطاف پذیری کمر و مفاصلی به نام فاست که در پشت ستون مهره ها قرار گرفته است دارد. به همان دلیل که قبلاً ذکر شد هنگام حاملگی قوس کمر افزایش می‌یابد و در خانم هایی که انعطاف‌پذیری خوبی ندارند و قبل از حاملگی اهل ورزش و حرکات ورزشی و نرمش نیستند کمر درد شایع تر است بنابراین توصیه می شود که خانم ها قبل از اقدام به حاملگی از انعطاف بدنی خوبی برخوردار باشد. 

حاملگی با چه مکانیزم هایی باعث افزایش کمردرد می شود؟ 
۱ - افزایش قوس کمر در اثر بزرگ شدن شکم
۲- در هنگام حاملگی احتباس آب و نمک Retention اتفاق می‌افتد و به عبارت دیگر خانم های حامله ممکن است دچار ورم در اندامهای مختلف از جمله کمر بشوند. 
۳- با پیشرفت حاملگی معمولاً تحرک و ورزش هایی که یک خانم قبل از بارداری انجام می‌داد کم میشود
۴ - بزرگ شدن رحم خود باعث فشار بر روی شبکه اعصاب داخل لگن میشود همین باعث کمردرد و یا درد های سیاتیک ممکن است بشود. 
۵- باز شدن مفصل ساکروایلیاک که فرد را آماده زایمان میکند خود باعث درد کمرمی شود. 
 یکی از بهترین روش ها برای کاهش فشار ستون فقرات استفاده از تخت کششی است 

علل درد سیاتیک در حین حاملگی چیست ؟

درد سیاتیک به دردی گفته می شود که از لگن شروع شده و به پشت باسن و سپس پشت ران و پشت ساق پاها انتشار پیدا می کند. علل درد سیاتیک در یک خانم حامله به شرح زیر است: 
۱ - ۱۲ تا ۲۰ درصد افراد جامعه در طول دوران زندگی خود ممکن است دچار پارگی و یا اختلال دیسک کمر شوند. در عده ای از افراد این پارگی دیسک در زمان حاملگی اتفاق می افتد.
۲ - در اواسط حاملگی سر جنین به طرف پایین می چرخد و در داخل لگن قرار می گیرد و همین قرار گرفتن سر جنین در داخل لگن ممکن است باعث فشار بر روی ریشه های عصب سیاتیک بشود. 
۳-  سندروم پیریفورمیس زمان حاملگی هم دیده می‌شود یعنی در باسن انسان عضله ای به نام عضله پیریفورمیس دچار انقباض شده و بر روی عصب سیاتیک فشار می آورد. 

مواد مضر برای دیسک کمر

اگر دچار دیسک کمر با کمر درد شدید لازم است که از بعضی از مواد اجتناب کنید و به عبارت دیگر رژیم غذایی مناسبی بگیرید. یکی از مسائل مهمی که رعایت آن در در درمان دیسک لازم است در نظر گرفته شود ، کاهش وزن است . بنابرین غذاهای زیر برای مبتلایان به دیسک کمر مضر است : 

غذاهای کاربوهیدرات یا قندی مانند برنج سفید ، ماکارونی، سیب زمینی و نوشابه ها از بدترین غذاهایی هستند که می توانید بخورید. این مواد می توانند باعث افزایش وزن شوند. وزن بیش از حد می تواند درد کمر را بدتر کند. شما همچنین باید از غذاهای شیرین کننده های مصنوعی اجتناب کنید زیرا آنها همچنین می توانند التهاب ایجاد کنند.
بنابراین نتیجه میگیریم خوردن غذاهای قندی در کسانی که دچار بیماری دیسک کمر هستند مضر است. 
در ایران خوردن برنج شایع است و اغلب افراد چاق و بدتر از آن شکم بزرگ دارند. سیب زمینی نیز با اغلب غذاهای فست فوت سرو می شود که برای دیسک کمر مضر است. بنابرین مبتلایان به دیسک کمر لازم است غذای خود را بجای برنج با نان بخورند . 

روغن های گیاهی
اکثر روغن های گیاهی حاوی اسیدهای چرب امگا 6 هستند. این اسیدهای چرب لزوما بد نیستند. با این حال، هنگامی که اسیدهای چرب امگا 6 در بدن بیش از اسیدهای چرب امگا 3 باشند ، این می تواند پاسخ التهابی ایجاد کند. اگر شما در هنگام پخت و پز از روغن گیاهی استفاده می کنید، باید فقط از مقدار کمی از آن استفاده کنید. روغن زیتون یکی از سالم ترین روغن هایی است که می توانید در طبخ غذا استفاده کنید زیرا دارای چربی های تک اشباع Monosaturated است.

۲- غلات تصفیه شده یا بدون پوست و سبوس Refined Grains 
بهتر است که غلات کامل و سبوس را به جای غلات تصفیه شده و بدون سبوس بخورید. پیتزا، اغلب غلات سوپر مارکت ها و نان سفید از غذاهایی هستند که از غلات تصفیه شده و بدون سبوس تهیه شده اند. غلات پوست کنده یا بدون سبوس ، پس از مصرف می توانند باعث ایجاد ترشح ناگهانی و شدید انسولین شوند. این می تواند باعث التهاب شود.
۳- لبنیات مانند شیر و سایر فرآورده های شیر
اغلب به عنوان بخشی ضروری از یک رژیم غذایی سالم توصیه می شوند. با این حال، محصولات لبنی می توانند در عده ای از افراد باعث التهاب شوند. بسیاری از مردم کمبد لاکتوز دارند ، به این معنی که بدن آنها به سختی فرآورده های شیری را هضم می کند. در عده ای از افراد باعث التهاب می شود. 
۴- ذرت فرآوری شده
خود ذرت غذای خوب و سالم است . با این حال، زمانی که پردازش و فرآوری می شود، دیگر سالم نیست. ذرت فرآوری شده می تواند باعث ایجاد یک اسپایک یا ترشح ناگهانی و شدید انسولین در بدن و واکنش التهابی شود. اگر تصمیم به خوردن ذرت دارید، باید مطمئن شوید که پردازش نشده است.
۵- گوشت قرمز 
گوشت قرمز ممکن است یک منبع بزرگ پروتئین باشد، اما اگر کمر درد دارید لازم است از خوردن گوشت قرمز اجتناب کنید. گوشت قرمز دارای ماده ای است که به نام Neu5GC نامیده می شود. این ماده التهاب را تشدید می دهد.
۶- غذاهای حاوی مواد شیمیایی و نگه دارنده 
بهتر است ازمصرف مواد غذایی حاوی مواد شیمیایی و نگه دارنده خودداری شود. غذاهای حاوی رنگ آمیزی، افزودنی ها و نگهدارنده ها توسط بدن شما به عنوان مواد سالمی که وارد بدن شده اند به رسمیت شناخته نمی شوند. به همین دلیل است که خوردن این مواد باعث واکنش التهابی می شود. بنابرین اطمینان حاصل کنید که قبل از خرید هر ماده غذایی از فروشگاه مواد غذایی، برچسب های غذایی را بخوانید.
اغلب مواد کنسروی و نیمه آماده حاوی مواد نگه دارنده هستند بنابرین سعی کنید خودتان غذای تازه بپزید و کمتر از آنها استفاده کنید. 

مواد مفید برای دیسک کمر

تغذیه نقش مهم و مستقیمی در سلامت ستون فقرات دارد و در بهبود دیسک ها و اختلالات سطوح مفاصل ستون فقرات نقش بسیار مهمی دارد. 

۱- گلوکوزامین :
این ماده به طور طبیعی در بدن یافت می شود و برای نگهداری و تعمیر کلاژن (ماده اصلی سازنده دیسک ها) ضروری است. بدن از گلوکوزامین سولفات برای تشکیل مواد شیمیایی استفاده می کند که نیاز به تعمیرغضروف، تاندون ها و رباط ها و مایع سینوویال دارد (مایع طبیعی که مفاصل نخاعی را می پوشاند). کلاژن به حفظ و نگهداری غضروف مفصل نخاعی کمک می کند.
۲- آنتی اکسیدان ها : مانند زردچوبه - جلوی تخریب کلاژن را می گیرند.
۳- اسیدهای چرب حاوی امگا ۳ : دارای خواص تشکیل کلاژن هستند و بدن از آنها برای تعمیر و جلوگیری از آسیب به غضروف و دیسک ها استفاده میکند .
۴- غذاهای غنی از گوگرد :
این مواد باعث افزایش تولید پروتئین و کلاژن می شوند . 
۵- سویا : اعتقاد بر این است که سویا حاوی Genistein و ایزوفلاون است. این ماده مسئول تولید کلاژن است و همچنین مهار کردن آنزیم های است که باعث شکستن شدن مولکول های کلاژن میشوند . محصولات سویاشامل شیر سویا، پنیر سویا می باشد . 
۶- فیبر ها : این مواد به هضم غذا و جلو گیری از نفخ شکم کمک می کنند و به طور غیر مستقیم باعث جلو گیری از افزایش قوس کمر می شوند.
۷- محصولات دریایی : مانند صدف ، خرچنگ، میگو
۸- ماهی ها ، ساردین، ماهی قزل آلا ، ماهی تون .
۹- سبزیجات تیره مانند kale (یک نوع کلم)، اسفناج، collard (نوعی کلم)، آسپاراگوس یا مارچوبه.
۱۰- میوه ها و سبزیجات قرمز رنگ : فلفل قرمز، چغندر، گوجه فرنگی ، blueberry, blackberry و انگور قرمز 
۱۱- پیاز و سیب های قرمز (که حاوی یک ماده به نام Quercitin می باشند که دارای خواص ضد التهابی طبیعی است.)
۱۲- زیتون های سیاه
۱۳- روغن زیتون
۱۴- انواع لوبیا
۱۵- آب : مهمترین ماده در ترمیم دیسک کمر و جلوگیری از ترک های بیشتر در حلقه دیسک آب است . بنابرین آب زیاد و تدریجی و جرعه جرعه بنوشید و همبشه خود را کاملاً هیدراته نگه دارید. در حالت ایده آل ، روزانه 8 فنجان آب بنوشید.
۱۶- شیر ، پنیر ماست کم چرب 
۱۷- انجیر 
۱۸- زردآلو
۱۹- آوکادو 
۲۰- خشکبار مانند بادام فندوق گردو کنجد 
۲۱- کلسیم و منیزیوم این مواد باعث داشتن استخوان های قوی می شوند.
اغلب مکمل هایی که در درمان کمر درد توصیه میشوند حاوی موادی هستند که در بالا نام برده شد. 

دیسک کمر و بی حسی پا

چرا من در پاهایم بی حسی دارم؟

هنگامی که پاهای شما احساس خستگی می کنند، می تواند به دلیل نشستن در وضعیت بد در مدت طولانی تا آسیب عصبی ناشی از دیابت یا به علت تنگی کانال نخاعی و پارگی دیسک کمر باشد. 

پارستزی Paraltesia

اگر شما مدت طولانی نشسته باشید یا پاهای شما برای مدت طولانی خمیده باشند ، اعصابی که در اندام های تحتانی شما قرار دارند فشرده می شوند. در این حالت ارتباط بین مغز و اندام های تحتانی شما از بین می رود و اکثر افراد در این حالت می گویند پاهایم خواب رفته است. این حالت را در پزشکی پارستزی می‌گوییم. در این حالت شخص حس می کند که پای او می سوزد و یا هزاران سوزن در اندام تحتانی وی فرو می رود.

علل خواب رفتن پا به شرح زیر است: 
۱- سیاتیک
عصب سیاتیک عصبی است که از پشت باسن به پشت ران و سپس به پشت ساق پا انتشار پیدا میکند. البته عصب سیاتیک در پشت زانو به دو شاخه تبدیل می شود و به داخل ساق پا وارد می‌شود. اگر به هر دلیلی به شاخه های عصب سیاتیک در کمر ، در اثر پارگی دیسک یا تنگی کانال نخاعی فشار وارد شود ، می‌تواند به صورت خواب رفتن احساس سوزن سوزن شدن و یا احاس سوختن در اندام های تحتانی بروز کند. 
فردی که دچار بیماری دیسک یا تنگی کانال نخاعی در کمر می باشد ، علاوه بر احساس سوزش و خواب رفتگی در پا، از درد در مسیر سیاتیک و یا ضعف عضلانی نیز شاکی است و درد و خواب رفتگی با سرفه عطسه خم شدن به جلو افزایش پیدا می کند. 

مشاهده بهترین تجهیزات فیزویوتراپی و توانبخشی 

۲- نوروپاتی ناشی از دیابت
قند خون بالا در یک دوره طولانی می تواند به اعصابی که در بدن وجود دارد آسیب برساند، اغلب اعصاب پاها یا اندام های تحتانی گرفتار می شود. این بیماری را نوروپاتی محیطی می گویند. علت ایجاد نوروپاتی در واقع بسته شدن شریان تغذیه کننده عصب می باشد.

نوروپاتی چگونه به وجود می آید؟ 
هر عصبی که در اندام های ما قرار دارد ، از جمله عصب سیاتیک، مانند یک کابل تلفن است. اگر در کابل تلفن دقت بفرمایید ملاحظه می کنید که یک پوسته سیاه رنگ ضخیم دارد و در داخل آن هزاران رشته تلفن قرار دارد و هر رشته سیم تلفن غلاف و پوشش جداگانه‌ای دارد که به رنگ های مختلف قرمز سفید و نارنجی دیده می شود. به همین جهت سیم های تلفن با هم اتصالی پیدا نمی کنند در هر عصبی از جمله عصب سیاتیک نیز وضع به همین گونه است. یعنی هر عصب از هزاران رشته های نازک عصبی که در دور خود یک غلاف دارند تشکیل شده است که در واقع مانع اتصال دو رشته عصبی می‌شود و هزاران رشته عصبی در داخل یک غلاف محیطی قرار گرفتند که عصب محیطی مانند سیاتیک را درست می کنند. 
در نوروپاتی مانند این است که رشته های ریز عصبی که در داخل یک عصب بزرگ واقع شده‌اند به هم اتصالی می کند. در نوروپاتی دست ها و بازوها هم ممکن است بی حس شود، خواب رفتگی و سوزش ناشی از نوروپاتی شب ها بدتر می شود.

نوروپاتی محیطی ممکن است علایم دیگری نیز داشته باشد شامل : 
۱- ضعف عضلانی 
۲- درد شدید در پاها 
۳- کاهش رفلکس پاها 
۴- زخم و عفونت های پا
۵- اختلال تعادل 
۶- ایجاد درد در پا با لمس کردن یا فشردن پا 

اگر علائم نوروپاتی دارید در اولین فرصت لازم است که قند خون خود را کنترل نمایید. زیرا نوروپاتی می تواند پیشرونده شود. نوروپاتی ها سه نوع هستند . ۱- حرکتی ۲- حسی ۳- مخلوطی از هر دو
در نوروپاتی حسی فرد با احساس سوزش و خواب رفتگی در پاها مراجعه می‌کند. نوروپاتی در دست ها در همان جایی حس می‌شود که انسان دستکش می‌پوشد و نوروپاتی در پاها در همان جایی حس می شود که انسان جوراب می پوشد.
نوروپاتی حرکتی فرد با ضعف و فلج عضلانی مراجعه می کند.
 در نوروپاتی مخلوط فرد هم سوزش و خواب رفتن و هم ضعف عضلانی دارد. به همین جهت کسانی که دچار نوروپاتی می شوند لازم است که هر روز پاهای خود را معاینه و نگاه کنند. زیرا ممکن است این گونه افراد دچار زخم هایی بشوند که با گذشت زمان عمیق شود و فرد متوجه وجود زخم در پا نشود و در نهایت منجر به قطع پا شود.
بیمارانی که دچار نوروپاتی حسی هستند ، حس می کنند که پای آنها در داخل آتش قرار گرفته است و مرتب پای خود را در داخل آب سرد قرار می دهند. بعضی از افراد مبتلا به نوروپاتی حسی برعکس حس می کنند که پاهایشان سرد است ، مثل اینکه پاهای آنها در داخل یخچال قرار دارد به همین جهت با پیچیدن یا قرار دادن پا در در معرض گرما حتی در فصل تابستان سعی می‌کنند که پای خود را گرم نگه دارند. 
۳- بیماری عروق محیطی
شریان های اندام های تحتانی می توانند در اثر التهاب یا کشیدن سیگار و یا ایجاد یک پلاک در داخل شریان ها باریک و تنگ شوند، که باعث می شود جریان خون کافی به اندام های تحتانی نرسد . تنگی شریان های اندام های تحتانی در افراد زیر بیشتر دیده می شود. 

۱- کسانی که سیگار میکشند 
۲- در افراد چاق 
۳- افرادی که فشار خون بالا دارند 
۴- افرادی که کلسترول خون بالا دارند
۵ - افرادی که دیابت دارند. 

افرادی که دچار بیماری تنگی شریان های اندام های تحتانی هستند ، علاوه بر درد معمولاً 

۱- دچار دردهای ناشی از انقباض ناگهانی و گرفتگی عضلات در اندام‌های تحتانی بخصوص ساق پاها می شوند که کرامپ عضلانی نامیده می شود.
۲- علاوه بر آن فرد احساس خستگی در اندامهای تحتانی هنگام راه رفتن دارد. یعنی پس از مسافت کوتاهی راه رفتن دچار خستگی می شود و پاهای او دیگر قدرت راه رفتن ندارند. 
۳- در هنگام راه رفتن فرد دچار لنگش می شود. یعنی پس از مدتی راه رفتن یا از پله بالا رفتن دچار درد شدید در اندام های تحتانی می‌شود. به طوری که مانع راه رفتن او می شود و لازم است مدتی استراحت نماید و سپس به راه خود ادامه دهد.
پیدایش تنگی در شریان‌های اندام های تحتانی شانس پیدایش حمله قلبی یا سکته مغزی را در بیمار افزایش می دهد. به همین جهت لازم است که بیمار هرچه سریعتر نسبت به درمان بیماری خود اقدام نماید مثلا چربی خون خود را کنترل نماید و از کشیدن سیگار خودداری کند. 

۴- بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس (MS )
خواب رفتن پاها یکی از علائم اولیه مولتیپل اسکلروز (MS) است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی مرکزی حمله می کند و ایجاد پلاک هایی در مغز یا در داخل نخاع می کندکه در ام آر آی دیده می شود. در این بیماری فرد حس می‌کند که هزاران سوزن وارد پاهای او شده است و ممکن است احساس خواب رفتگی شدید در اندام های تحتانی خود نماید. هیچ دو نفر با MS دارای علائم مشابه نیستند، علاوه بر بی حسی در اندام های تحتانی فردی که مبتلا به( MS ) ام اس است ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشد: 

۱- احساس خستگی، سستی و بی حالی 
۲- اسپاسم عضلانی
۳- ضعف عضلانی
۴- سرگیجه 
۵- اختلالات بینایی
۶- تغییرات خلق و خوی

در MS ، بی حسی و خواب رفتن پاهای بیمار می تواند "برود و بیاید". یعنی یکسان نباشد. داروهای کورتونی یا استروئیدی می توانند علایم بیماری را برطرف نمایند . اگرچه هیچ درمانی برای ام اس وجود ندارد، درمان اولیه ممکن است جلوی بدتر شدن بیماری را بگیرد. 

۵- تومور اعصاب محیطی
به ندرت ممکن است در داخل غلاف اعصاب محیطی غده یا تومور وجود بیاید. که باعث فشار به عصب شده و موجب احساس خواب رفتگی و بی حسی در اندام های تحتانی شود . اغلب این تومورها خوش خیم هستند اما می تواند باعث آسیب عصبی و درد پاها شوند. معمولا تومور ها نیاز به جراحی دارند و لازم است برداشته شوند . 
علائم دیگر تومورهای اعصاب محیطی شامل: 

۱- تورم
۲- لمس توده ای در داخل عضلات و یا زیر پوست
۳- ضعف عضلانی
۴- اختلال تعادل

تومورهای اعصاب محیطی را به چندطریق می توان درمان کرد: اگر تومور کوچک باشد و علایم زیادی ایجاد نکرده باشد ، می توان صبر کرد و بیمار را تحت نظر گرفت. در مواردی دیگر لازم است جراحی نموده و تومور برداشته شود. در صورتی که تومور بدخیم باشد شیمی درمانی ورادیو تراپی برای بیمار شروع شود . 

تنگی کانال نخاعی چیست ؟

ستون فقرات ما برای اینکه بتوانیم خم و راست شویم و در جهات مختلف حرکت کنیم، یکپارچه درست نشده است، بلکه مانند دانه‌های تسبیح تکه تکه درست شده است و سپس به هم متصل شده است. هر مهره با مهره بالایی توسط سه ساختمان به هم متصل می شود. یکی در جلو که دیسک نام دارد و دو ساختمان در عقب که فاست facet یا مفاصل مهره ها نام دارد. این ساختمان ها توسط لیگامان هایی محکم به هم متصل می شوند به طوری که ما می‌توانیم به جلو و عقب و طرفین حرکت کنیم خم شویم بدون اینکه مهره های ما جابجا شوند. بنابراین بین هر دو مهره یک سوراخ وجود دارد که سوراخ بین مهره ای نامیده می‌شود و از داخل این سوراخ یک ریشه عصبی خارج شده که به اندام‌های تحتانی می رود و باعث حرکت عضلات می شود. در عده ای از افراد جامعه این فاست ها یا مفاصل های پشت مهره بیش از حد رشد می کنند و در نتیجه جا برای ریشه عصبی تنگ می شود. به این بیماری را تنگی کانال نخاعی می گویند.
تنگی کانال نخاعی یعنی سوراخ هایی که عصب از درون آنها خارج می شود به دلایل نا معلومی تنگ میشود. این تنگ شدن کانال نخاعی باعث فشار روی عصب و در نتیجه ایجاد درد و بی حسی میشود ، که به قسمت تحتانی کمر ، باسن و پاها کشیده می شود.

گزینه های درمانی برای تنگی نخاع شامل داروهای ضد التهاب ، فیزیوتراپی و تزریق استروئید است. پزشکان ممکن است جراحی را برای مبتلایان به تنگی شدید نخاعی توصیه کنند.

انواع تنگی کانال نخاعی چیست ؟

 تنگی کانال نخاعی را به انواع مختلفی تقسیم کرده‌اند، از لحاظ محل، تنگی کانال نخاعی را به سه دسته تقسیم می کنند.

۱- نوع مرکزی
۲-نوع محیطی
۳- نوع تنگی سوراخ بین مهره ای.

هم از لحاظ بالینی و هم از لحاظ ام آر آی ، هر کدام از این سه نوع تنگی علائم متفاوتی دارند. اما در بیماران پیشرفته معمولاً هر سه قسمت تنگ می‌شوند. بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی مرکزی معمولاً به صورت لنگش متناوب مراجعه می کنند یعنی بیمار بعد از مدتی ایستادن یا راه رفتن دچار خستگی پاها می شود و عملاً نمی‌تواند به راه رفتن ادامه دهد و مجبور است چند دقیقه استراحت کند سپس به راه رفتن خود ادامه دهد . بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی محیطی علائم درد ریشه عصبی و هم درجاتی از لنگش متناوب را نشان می دهند. بیماران مبتلا به تنگی نوع سوم یعنی تنگی سوراخ عصبی که در آنها فقط سوراخ عصبی تنگ می شود به صورت درد شدید تیر کشنده در اندام تحتانی است که علائم آنها شبیه علائم پارگی دیسک کمر است و لنگش متناوب معمولاً ندارند. 

یکی از روش های بهبود ستون فقرات استفاده از دستگاه تراکشن یا تخت تراکشن میباشد

عوامل تنگی کانال نخاعی چیست؟

۱- افزایش سن :

اصولاً با افزایش سن افراد دچار تنگی کانال نخاعی می شوند. زیرا مفصلهای پشت ستون مهره ها که فاست facet نامیده می‌شوند دچار ساییدگی و در نتیجه خارج شدن از شکل طبیعی و در واقع دچار بزرگ شدن فاست ها می شوند. زیرا با افزایش سن عضلات ما تحلیل می روند ، لیگامان های ما شل می‌شوند و در نتیجه به فاست ها فشار بیشتری می آید و ناپایدار و لق می شوند. فاست ها برای جبران این فشار و ایجاد پایداری در ستون مهره ها و جلو گیری از لق شدن ستون فقرات مجبورند سطح تماس خود را زیاد کنند. یعنی مجبورند بزرگتر شوند تا بتوانند فشار وزن ما را تحمل کنند و همین باعث تنگی کانال نخاعی می شود. 

۲- ژنتیکی :

در عده ای از افراد قطر کانال نخاعی کوچکتر از افراد عادی جامعه است. 

۳- شغل های سنگین :

قاعدتاً کسانی که شغل هایی دارند که کمر آنها هنگام کار به مقدار زیاد و به تعداد زیاد حرکت می کند ، مثل شغل هایی که مستلزم خم شدن به طرف چرخیدن می باشد. 

۴- وراثتی : 

کسانی که در خانواده افراد نزدیک آنها مانند پدر مادر و یا خواهر و برادر آنها دچار تنگی کانال نخاعی هستند. قاعدتاً ستون فقرات این افراد شبیه اقوام نزدیک آنهاست.

۵- بیمارهای مادرزادی :

مانند آکندروپلازی ها این افراد دچار کوتاهی دست و پا هستند و سر بزرگی دارند و مستعد تنگی کانال نخاعی هستند. زیرا کانال نخاعی انها قطر کمی دارد. بعد از سنین ۳۰ سالگی دچار علائم تنگی کانال نخاعی می شوندانجام ام آر آی است.

بیماری های روماتیسمی :

مانند آرتریت روماتوئید و اسپوندیلیت آنکیلوزان باعث می‌شوند که فرد مستعد تنگی کانال نخاعی بشود. زیرا در این بیماری ها مفاصل ستون مهره ها یا فاست دچار التهاب می‌شوند و همین التهاب باعث افزایش رشد آنها می شود. 

راه های تشخیص تنگی کانال نخاعی چیست ؟ 

اولین راه تشخیص تنگی کانال نخاعی ، گرفتن شرح حال از بیمار است. اینگونه بیماران معمولاً علائم لنگش متناوب دارند. یعنی بیمار پس از مدتی راه رفتن دچار خستگی گزگز و خواب رفتگی و درد در اندام های تحتانی و کمر می شود. پس از چند دقیقه نشستن و استراحت کردن بهبود پیدا می‌کند و سپس به مسیر خود ادامه می دهد. در معاینه فیزیکی این بیماران معمولاً ضعف عضلانی دیده نمی شود علت آن است که تنگی کانال نخاعی یک بیماری مزمن است و در طی سالها به وجود می آید. به همین جهت بیماران از گزگز سوزش و خواب رفتگی و سر شدن اندام های تحتانی شکایت دارند و درد در در مرحله دوم قرار دارد. اما مهمترین راه تشخیص تنگی کانال نخاعی انجام ام آر آی است و سپس ام نوار عصبی و عضلانی یا EMG که درگیری مزمن ریشه های عصبی را نشان می‌دهد.

روش های درمانی تنگی کانال نخاعی چیست ؟ 

برای درمان تنگی کانال نخاعی اصولاً چهار راه وجود دارد یکی استفاده از داروهای ضد التهاب و دیگری انجام فیزیوتراپی و مانیپولاسیون طب سوزنی و سوم تزریق های داخل ستون مهره ها و چهارم عمل جراحی ستون مهره هاست. قاعدتاً بهترین و ماندگار ترین شیوه درمان عمل جراحی است. اما قبل از انجام عمل جراحی لازم است برای بیمار درمان های ساده تر که در بالا شرح داده شد انجام شود. در صورت عدم پاسخ به درمان های ساده تر عمل جراحی برای بیمار توصیه می شود. عده زیادی از این بیماران با درمان های غیر جراحی که در بالا شرح داده شد خصوصاً با تزریق های داخل ستون مهره ها پیدا می‌کنند . انجام درمانهای غیر جراحی در بیماران توصیه می شود که علائم عصبی ندارند . قاعدتا اگر بیماری مشکلات کنترل در ادرار و مدفوع دارد یا پای بیمار هنگام راه رفتن روی پاشنه یا پنجه پا ضعیف باشد ، از همان اول درمان جراحی توصیه می شود . زیرا بیمار زمان را از دست می‌دهد و ممکن است علائم عصبی غیر قابل جبران پیدا کند. 

انواع جراحی تنگی کانال نخاعی چیست؟ 

برای تنگی کانال نخاعی چندین روش جراحی می توان پیشنهاد کرد. 
یکی استفاده از آندوسکوپ است که در موارد محدود برای بیمارانی که دچار تنگی کانال نخاعی هستند می توان این عمل را انجام داد. که اصطلاحاً عمل های کم تهاجمی نامیده می‌شوند. 

۲- عمل های جراحی با استفاده از لوله های مخصوصی است که مانند آنتن رادیو از قطر کم شروع شده و به تدریج قطر آنها زیاد تر ختم می شوند تا یک لوله به قطر حدود ۱۸ میلیمتر در مقابل کانال نخاعی قرار می‌گیرد و سپس کانال نخاعی با دریل گشاد می شود.

تخت کششی غلتکی تاثیر مثبتی در روند بهبود ستون فقرات دارد

۳- عمل جراحی بعدی عمل جراحی کلاسیک تنگی کانال نخاعی که عمل جراحی باز می باشد و بدون وسیله گذاری انجام می شود. در این نوع عمل در این نوع کانال نخاعی گشاد می شود و و سیله‌ای در ستون مهره های بیمار قرار داده نمی شود. 

۴- آخرین نوع، جراحی عمل جراحی باز با وسیله گذاری است. هنگام عمل جراحی برای رفع تنگی مقداری از فاست های بیمار را بردارند و عملاً این فاست ها رشد زیاد پیدا کردند تا ستون مهره ها پایداری پیدا کند و لق نشود. بنابرین برای جلوگیری از لیز خوردگی مهره در آینده عده‌ای از جراحان از پیچ و مهره در کمر بیمار چه استفاده می‌کنند و پس از رفع فشار یا دکامپرشن ریشه‌های عصبی مهره ها را با پیچ و میله به یکدیگر وصل می‌کند و با پیوند استخوانی آنها را جوش می دهند تا از لقی آنها در آینده جلوگیری کند.

علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟

1- درد در ناحیه کمر
2- درد و سوزش که از باسن شروع می شود و به پشت ران و ساق با ادامه امتداد پیدا می کند. ( در مسیر عصب سیاتیک) درد سیاتیک ممکن است در هر دو اندام تحتانی یا فقط در یک اندام تحتانی ایجاد شود.
۳- خواب رفتگی اندام های تحتانی(پاها)، 
۴-سوزن سوزن شدن اندام های تحتانی (پاها)،
۵- گرفتگی یا کرامپ یا اسپاسم عضلانی اندام های تحتانی (پاها)،
۶-ضعف و ناتوانی و ضعیف شدن نیروی اندامهای تحتانی ( پاها)
۷- از دست دادن احساس پا.
۸- ضعف در پاها که معمولا فرد نمی تواند انگشتان و مچ پای خود را به طرف بالا بیاورد و روی پاشنه پا راه برود که این حالت را پای افتاده یا دراپ فوت Drop foot می گویند. 
۹- ضعف عضلات پا به طوری که فرد نمی تواند روی پنجه های پا راه برود.

زندگی با تنگی کانال نخاعی

تنگی نخاعی بیماری افراد مسن است، یعنی بیماری افرادی است که بالای ۶۰ سال دارند. به عبارت دیگر بیماری افراد بازنشسته است. این بیماری طیف های گسترده ای دارد و می‌تواند از تنگی خفیف تا تنگی های بسیار شدید باشد. این بیماری میتواند علائم مبهم مانند خواب رفتگی های جزئی اندام های تحتانی تا علائم شدید عصبی و مانند فلج شدن اندام ها و بی اختیاری ادرار و مدفوع ایجاد کند . 
بیماری تنگی کانال نخاعی چون به طور مزمن و در طی سالها به مقدار کم و به تدریج بوجود می آید، معمولاً علائم پر سر و صدایی ندارد. ولی از آنجایی که افراد مسن لازم است یا برای سلامتی قلب و عروق پیاده روی کنند ، عملاً زندگی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. زیرا اینگونه بیماران تمایل دارند کارهای خود را نشسته انجام دهند و تمایلی به انجام ورزش و پیاده روی و راه رفتن ندارند و همین باعث می شود که پدیده پیری در واقع در آن ها سریعتر پیشرفت کند. 

نکته مهم در زندگی با تنگی کانال نخاع این است که این بیماری چقدر کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد، قاعدتا اگر بیمار می‌تواند به پیاده‌روی خود بپردازد و زندگی قابل قبولی داشته باشد، درمان های غیر جراحی کافی است ولی اگر بیمار نتواند راه برود و کیفیت زندگی خوبی نداشته باشد یا هنگام راه رفتن به علت اختلال در تعادل دچار سقوط ها و زمین خوردگی های مکرر شود صلاح است مورد عمل جراحی قرار گیرد تا بتواند باقیمانده عمر خود را با کیفیت خوبی سپری کند. 

آیا می توان از تنگی کانال نخاع پیشگیری کرد؟ 

واقعیت آن است که تمام بیماری هایی که ما مبتلا می شویم جنبه های ژنتیکی دارد ، یعنی استعداد آن را داریم. ولی می‌توان زمان بروز این بیماری‌ها و شدت بروز آنها را با رعایت نکات بهداشتی و ایمنی ستون مهره ها تغییر داد . اولین قدم این است که ببینیم تنگی کانال نخاعی چگونه به وجود می آید؟ تنگی کانال نخاعی تابع قانون های بیومکانیک میباشد. یعنی وقتی ستون مهره ها لقی های کمی شود فاست یا مفاصل ستون مهره ها رشد بیش از حد پیدا می کنند تا جلوی لقی را بگیرند علت لق شدن ستون مهره ها چیست ؟ علت لق شدن ستون مهره ها برداشته شدن حمایت عضلانی و نیز خراب شدن لیگامان ها می باشد. بنابراین هنگام و کار و زندگی باید مواظب این دو عنصر مهم باشیم . برای تقویت عضلات باید ورزش مناسب کنیم و شغل مناسب داشته باشیم .

یکی از بهترین روش ها برای کاهش فشار ستون فقرات استفاده از تخت کششی است 

قاعدتاً فردی که توانایی بدنی یک شغل سنگین را ندارد وقتی کار میکند عضلات وی دچار فرسودگی و خستگی میشوند و در نتیجه لیگامانهای دچار خرابی و از دست دادن خاصیت کشسانی و پارگی می شود و فرد مستعد لقی می شود . بنابراین یکی از کارهایی که باید بکنیم این است که از انجام کارهای سنگین خودداری کنیم که خوشبختانه امروزه انسان با اختراع ماشین های مختلف این کار را انجام داده است. صد سال یا دویست سال قبل بسیاری از کارها با دست انجام می‌گرفت. مثلاً نجار ها یا آهنگران برای بریدن چوب یا آهن از اره دستی استفاده می‌کردند ، ولی امروزه وسایل برقی این کار را انجام می‌دهند .در افراد کارگر و صنعت گر بلند کردن اجسام سنگین قاعدتاً باعث خستگی و فرسودگی عضلات و شل شدن و پاره شدن لیگامان می شود و بالعکس در کارمندان و پشت میز نشین ها و مدیران و افرادی هم که کار سنگین ندارند در صورتی که ورزش نکنند . عضلات و لیگامان ها چون استفاده نمی شوند به تدریج کوتاه می شوند لیگامان ها علاوه بر کوتاه شدن خاصیت کشسانی خود را از دست می‌دهند در نتیجه ستون مهره‌ها مستعد لقی می شود. بنابراین تا اینجا دو اصل مهم در مورد پیشگیری از تنگی کانال نخاعی که یکی از عبارت است از انجام حرکات ورزشی و نرمش های حساب‌شده و کارهای بدنی مناسب و دوم جلوگیری از بی حرکتی ستون مهره ها و از دست دادن توده عضلانی و از دست دادن و جلوگیری از کوتاه شدن عضلات و لیگامان ها با استفاده از ورزش و نرمش های صبحگاهی و آمادگی بدنی بیان شد . 

تنگی کانال نخاعی اگر درمان نشود چه می شود؟

در پزشکی اصطلاحی داریم به نام سیر طبیعی بیماری ها. یعنی بیمارانی که به دلایلی درمان نمی‌کنند را تحت نظر می‌گیرند ، تا ببینند که چه اتفاقی در آینده برای آنها می‌افتد. در مورد تنگی کانال نخاعی نیز سیر بیماری توسط دانشمندان مطالعه شده است. به طور کلی تنگی کانال نخاعی در نصف موارد بیماری بدی نیست و باعث فلج اندام ها یا بی اختیاری ادرار و مدفوع نمی شود. ولی در حدود ۲۵ درصد موارد تنگی کانال نخاعی باعث فلج اندام ها یا بی اختیاری ادرار و مدفوع می شود. اصولا تنگی کانال نخاعی را توصیه می کنیم که مورد درمان صحیح قرار دهند. ولی اگر تنگی کانال نخاع درمان نشود پس از مدتی درد بیمار و راه رفتن بیمار کاهش پیدا می کند. زیرا همانطور که میدانیم تنگی کانال نخاعی یا با علائم درد مراجعه می کنند یا با لنگش متناوب یعنی بیمار پس از مدتی ایستادن و یا پس از مدتی راه رفتن دچار خواب رفتگی و گزگز و مورمور یا عدم توانایی در راه رفتن می شود . بنابراین اکثر بیمارانی که دچار تنگی کانال نخاعی هستند عملاً در حالت نشسته زندگی می کنند. اصولا تنگی کانال نخاعی با گذشت زمان خوب نمی‌شود . اما درد بیماران ممکن است به علت از بین رفتن ریشه های حسی عصب کاهش پیدا کند ولی ممکن است علائم عصبی بیماران پیشرفت پیدا کند. بنابراین توصیه می کنم که کلیه بیمارانی که دچار تنگی کانال نخاعی هستند به پزشک مراجعه کنند تا مورد درمان صحیح قرار گیرند. خصوصاً که هر سال سن بیمار افزایش پیدا می‌کند و این بیماران معمولاً مسن هستند و ممکن است پس از مدتی زمان طلایی را از دست بدهند و عملاً عمل جراحی باعث خطرات زیاد برای آنان شود و سودی هم برای آنها نخواهد داشت.

فیزیوتراپی چیست و دقیقا چه کار می کند ؟

فیزیوتراپی رشته ای از پزشکی است که به افراد کمک می کند تا سلامت استخوان ها و عضلات خود را بازیابند. چند اتفاق در بدن آنها بیفتد ، حرکت ، قدرت و کارایی عضو آنها افزایش پیدا کند. در ضمن درد آنها نیز بهبود پیدا کند. 

فیزیوتراپی دقیقا چه کار می کند ؟

فیزیوتراپ با انواع آموزش دادن و انجام حرکات فعال (active) و یا غیر فعال (passive) عضلات ، ماساژ و دستکاری باعث بهبود عضلات می شود. حرکات فعال ، حرکاتی است که خود ما انجام می دهیم و فیزیوتراپ بر آن نظارت می کند حرکات غیر فعال یعنی حرکاتی که فیزیوتراپی انجام می دهد مثلا دستم را می گیرد و خم می کند.

آیا همه فیزیوتراپیست ها یک طور کار می کنند؟

نه فیزیوتراپی همانند اکثر رشته های پزشکی به شاخه های مختلفی تقسیم می شود که شامل شش شاخه است. فیزیوتراپی اطفال ، فیزیوتراپی پیرها ، فیزیوتراپی سیستم تعادلی ، فیزیوتراپی سیستم عصبی ، فیزیوتراپی ارتوپدی و فیزیوتراپی قلبی-عروقی که به بیماران پس از عمل قلب کمک می کنند.

چه مدت باید بیمار فیزیوتراپی شود ؟ 

فیزیوتراپی معمولاً از شروع صدمه تا خاتمه صدمه بهبود پیدا می کند انجام می‌شود. برای صدمات کوچک معمولاً ۲ تا ۳ جلسه فیزیوتراپی کافی است. اما برای صدمات نسج نرم، عضلانی و استخوانی معمولا دو ماه فیزیوتراپی لازم است زیرا دو ماه طول می‌کشد تا بیماری های نسج نرم و عضلانی و استخوانی بهبود یابند.

آیا فیزیوتراپیست ماساژ هم می دهد؟ 

ماساژ یکی از کارهایی است که فیزیوتراپیست انجام می دهد. ماساژ باعث شل شدن عضلات می شود ، علاوه بر آن ماساژ باعث حرکت بهتر مفاصل نیز می شود. معمولاً توصیه می‌کنیم که ماساژ ها توسط فیزیوتراپیست ها انجام شود تا افراد غیر فیزیوتراپیست. بعضی از فیزیوتراپیست ها از طب سوزنی هم استفاده می‌کنند که باعث آزاد شدن موادی به نام اندورفین در مغز می‌شود که به بیماری کمک می‌کنند و بعضی از فیزیوتراپیستها نیز داخل گره های عضلانی سوزن هایی را فرو می‌کنند که به آن سوزن زدن خشک Dry needling می گویند.

مشاهده بهترین تجهیزات فیزویوتراپی و توانبخشی 

عوارض فیزیوتراپی چیست؟

عوارض فیزیوتراپی شامل خستگی در حساس شدن عضلات ، یعنی وقتی که به عضلات دست میزنیم و فشار می دهیم کمردرد و یا خون مردگی در دست و پا ایجاد می شود.

فیزیوتراپی دیسک کمر چگونه انجام می شود؟

از قدیم الایام قبل از اینکه داروهای ضد التهاب برای درمان دیسک کمر کشف شود در واقع از فیزیوتراپی برای درمان کمردرد و دیسک کمر استفاده می کردند. بعدها با پیدایش علم جدید فیزیوتراپی به صورت یک رشته مستقل درآمد. برای درمان بیماری دیسک کمر در فیزیوتراپی از روش هایی مانند گرم کردن یا سرد کردن کمر استفاده می کنند. افزایش حرارت و گرم کردن باعث افزایش جریان خون در کمر انسان می شود. با افزایش جریان خون مواد سمی از کمر انسان دور می شود. زیرا این مواد باعث جلب گلبولهای سفید به مرکز ضایعه یعنی کمر شده و باعث ایجاد درد کمر می شود. سرد کردن کمر هم باعث کم کردن سرعت هدایت جریان عصبی ، جریان های الکتریکی و در نتیجه کاهش درد می شود. این دو کار را حرارت درمانی یا ترموتراپی می نامند ولی در فیزیوتراپی از اشعه درمانی هم استفاده می شود. برای این کار از اشعه لیزر به صورت لیزر کم توان و پرتوان استفاده می‌شود. لیزر ، بافتهای عمقی زیر پوست را گرم می کند و در نتیجه باعث بهبود التهاب می شود. علاوه بر این از لامپ های مادون قرمز و ماورای بنفش نیز برای درمان دیسک کمر استفاده می شود. نوع سوم درمان فیزیوتراپی برای دیسک کمر استفاده از ماساژ و کشش کمر می باشد که مجموعه این ها را در اصطلاح پزشکی مانیپولاسیون می گویند. بالاخره نوع چهارم فیزیوتراپی که در درمان دیسک کمر استفاده می‌شود ورزش درمانی است. ورزش های مناسب باعث کم شدن فشار داخل دیسک و افزایش قدرت عضلانی ، کم کردن اسپاسم عضلانی و بالانس کردن عضلات اطراف ستون مهره ها و نیز تنظیم مفاصل پشت ستون مهره ها ( فاست ها ) می شود. 

درمان پارگی دیسک کمر با فیزیوتراپی چگونه است ؟

اصولاً دیسک کمر ، بیماری های متفاوتی پیدا می‌کند که شامل از دست دادن آب دیسک ، پیدایش ترک‌ها و بالاخره پارگی یا فتق دیسک می باشد. بهترین درمان برای دیسک پاره شده یا فتق دیسک استفاده از کشش کمر و مانیپولاسیون یا دستکاری ستون مهره هاست که سعی در جا انداختن دیسک کمر می کنند و در درجه بعد استفاده از گرما یا سرما و اشعه لیزر به منظور کاهش التهاب و برطرف کردن اسپاسم عضلانی می باشد. استراحت مطلق معمولاً در درمان پارگی دیسک توصیه نمی‌شود. بلکه بالعکس توصیه می‌شود که با انجام ورزش های مخصوص حرکت را به ستون مهره ها برگردانند و از قدرت شفابخشی خود بدن برای درمان پارگی دیسک استفاده کنند.

آیا دیسک گردن با فیزیوتراپی درمان می شود؟

فیزیوتراپی در اغلب موارد باعث بهبود بیماری دیسک گردن می شود و در بعضی مواقع اثرات آن بلافاصله بعد از فیزیوتراپی ظاهر می شود و درد بیمار کمتر می شود و مخصوصا پس از بهبود درد ناشی از دیسک ، لازم است که حرکات ورزشی برای بیمار شروع شود و تا دیسک جا رفته دوباره پیدا نکند. اتفاقا انجام فیزیوتراپی از قدیم‌الایام قبل از پیدایش داروها و جراحی برای درد گردن انجام می شده است.

آیا کسی که دیسک گردن دارد می تواند ورزش کند؟

بله ، با انجام ورزش های مخصوص که برای بیماران مبتلا به دیسک گردن توصیه شده است با تقویت عضلات خم کننده ( فلکسور گردن ) و همچنین اصلاح وضعیت گردن، بهبود قوس گردن و کشش عضلات گردن ، ورزش می تواند یکی از اصول درمانی بیماریهای گردن باشد.

فیزیوتراپی برای تنگی کانال نخاع 

یکی از اصول درمانی اصلی برای تنگی کانال نخاعی استفاده از فیزیوتراپی است که شامل چندین مرحله است:

۱- یکی از مراحل عمر کشش است کشش باعث کاهش فشار به مفاصل ستون مهره ها می شود.

۲- آموزش طرز صحیح راه رفتن و ایستادن اصطلاح pasture نامیده می شود.

3- ورزش سوم ورزش جهت تقویت عضلات 

۴ - درمان هایی که با دست انجام می شود که اصطلاحا منوال تراپی نامیده می شود شامل ماساژ و تنظیم فاست ها 

۵- درمان با حرارت یا ترموتراپی که شامل استفاده از گرما برای بهبود جریان خون عضلات و نسج نرم و بافت های نرم و نیز درمان با سرما و یخ که برای بهبود درد می باشد. 

آیا فیزیوتراپی در درمان تنگی کانال نخاعی موثر است ؟ 

در حدود ۵۰% موارد با انجام فیزیوتراپی راه رفتن بیمار بهتر می شود. مسافتی که بیمار می تواند راه برود بهبود پیدا می‌کند و زمان ایستادن بیمار نیز بیشتر می‌شود. درد و گزگز و سوزش و بیمار بهتر می‌شود.

مدالیته های فیزیوتراپی 

هنگامی که شما برای فیزیوتراپی می روید از دستگاه‌های مختلفی استفاده می شود که هر کدام از اینها یک مدالیته گفته می شود.

۱- گرما یا هات پک hot pack :

 در این مدالیته فیزیوتراپ ، حوله های مخصوصی را که معمولاً مرطوب و گرم است در محلی که قرار است درمان شود قرار می‌دهد. چون گرما چند اثر مفید در بدن شما انجام می دهد: 

۱- باعث آزاد شدن و شل شدن عضلات سفت شده می باشد.

۲- گرما باعث آرام شدن و relax شدن بافت های صدمه خورده و ملتهب می شود.

۳- گرما باعث کاهش درد می شود برای اینکه فشار داخل عضله را کم می‌کند و اسپاسم و انقباض عضلانی را کم می‌کند.

۴- گرما باعث افزایش قطر رگ‌های خونی می‌شود.

در نتیجه جریان خون به آن ناحیه افزایش پیدا کرده و مواد سمی مانند پروستاگلاندین‌ها یا ماده درد که باعث جذب گلبولهای سفید می شوند و از طریق جریان خون خارج می‌شود. به طور کلی گرما در بیمارانی اسپاسم یا انقباض عضلانی دارند یا عضلات آنها در اثر کش آمدن زیاد ، دچار پارگی های مختصر شده است و همچنین از کسانی که از درد مفاصل رنج می‌برند از درمان با گرما نیز می توانند سود ببرند. 

۲- سرما درمانی یا کرایوتراپی :

 سرما درمانی توسط ژل های یخ زده انجام می شود. از سرما در درمان درد و التهاب استفاده می شود. در واقع در این روش درمانی ژل های یخ‌ زده را همراه با یک حوله مرطوب دور ناحیه آسیب دیده می بندند. سرما باعث کاهش حرارت و سرد شدن پوست ، عضله و بافتهای صدمه دیده بیمار می شود. سرما چند خصوصیت دارد : 

۱- باعث کاهش التهاب می شود.

۲- کاهش حرارت داخل بافت ها باعث کاهش التهاب می شود.

مشاهده بهترین انواع پارالل بار فیزیوتراپی

یعنی سرما باعث کاهش جریان خون و کاهش ورم می شود و در نتیجه بیمار درد و تورم کمتری را حس می کند. روش دیگری از سرما درمانی استفاده از ماساژ یخ است. در این موارد فیزیوتراپ ظرف های پر از یخ را از فریزر بیرون می‌آورد و بافت صدمه خورده را با آن ماساژ می دهد. باید دقت کنیم که ماساژ با یخ اگر بیش از یک تا ۳ دقیقه انجام شود ممکن است به پوست صدمه برساند.

۳- امواج اولتراسوند یا امواج فوق صوت
در این روش از امواج با فرکانس بالا یا پایین استفاده می کنند. این امواج از بافت ها و نیز از رگ ها عبور می کنند و داخل عضله می‌شوند و باعث گرم شدن عمقی بافت‌هایی مانند عضله می شوند. درنتیجه باعث شل شدن و آزاد شدن ریلکس شدن بافت های نرم و عضله می شوند. بنابراین در درمان اسپاسم و سفت شدن عضلات موثرند. علاوه بر این امواج ماوراء صوت یا اولتراسوند باعث می‌شوند که گرما ایجاد شود و رگها گشاد شوند ، جریان خون آن ناحیه زیاد شود و این کمک به بهبود ضایعه می کند.

۴- فونوفورزیس phonophoresis 
فونوفورزیس در واقع یک نوع اولترا سوند است. در این روش مواد درمانی و ضد التهابی مانند دگزامتازون از راه پوست با کمک امواج اولتراسوند وارد بافت های عمقی زیر پوست می شوند. در این روش دارو را داخل ژل ریخته و ژل را بر روی بافت صدمه دیده می گذارند و سپس با کمک التراسونیک به زیر پوست هدایت می کنند.

۵- تنس Tens یا Trans Cutaneous Electrical Stimulation :

Trans Cutaneous Electrical Stimulation که معنی فارسی آن یعنی تحریک الکتریکی از طریق پوست می باشد. در این روش چند الکترود در اطراف محلی که دچار التهاب شده است گذاشته می شود و سپس دستگاه تنس را روشن می کنند و آن را به الکترود ها متصل می نمایند. در واقع جریان الکتریکی از یک الکترود شروع و به الکترود دیگر می رسد و در این راه از پوست عبور می کند و آنرا تحریک می کند. برای اینکه بهتر به مکانیزم دستگاه Tens آشنا شوید ، اجازه دهید برای شما مثالی بزنم.‌

فرض کنید انجام کار مثلا زدن میخ به دیوار ، چکش به انگشتان دست چپ شما می خورد.اولین واکنش ناخودآگاه شما چیست؟بی اختیار چکش را میاندازند و انگشت تان را با دست دیگر یعنی دست راست محکم فشار می دهید. در واقع طبق تئوری Gate theory of the pain ثابت شده است که اگر هنگامی که درد ایجاد می شود امواج الکتریکی غیر دردناک به طرف نخاع بفرستیم ، نمیگذارد که امواج الکتریکی دردناک وارد نخاع شده و به مغز منتقل شوند و در نهایت به صورت درد حس شوند. آقای Melzak به خاطر همین تئوری که تئوری دروازه gate نامیده می شود برنده جایزه نوبل شد. پس به طور خلاصه با این روش ما با تحریک پوست مانع انتقال امواج دردناک به نخاع و مغز می شویم.حتی اگر میزان جریان الکتریکی دستگاه را اضافه کنیم باعث انقباض عضلانی نیز می‌شویم و خود انقباض عضلانی باعث افزایش جریان خون شده و به بهبود التهاب کمک می کند. باید توجه داشت که هنگام استفاده از تنس ، بیمار یک احساس ناخوشایندی مانند گزگز در پوست خود حس می کند. نکته جالب این است که این دستگاه تنس Tens امروز به صورت دستگاه‌های قابل حمل در آمده است، که بیمار می تواند آن را در جیب خود بگذارد و هر موقع که احساس درد می کند الکترودها را به ناحیه دردناک وصل کند و دستگاه را که با باتری کار می کند روشن کند و درد کمتری را حس کند.

۶- ‏Iontophoresis آیونتوفورزیس :

در این روش درمانی داروهای ضد التهاب در ناحیه دردناک، بر روی پوست قرار داده شده ، دارو از طریق امواج الکتریکی به زیر پوست در واقع در داخل عضلات ، تاندون ها و لیگامان ها وارد می شود. با روش آیونتوفورزیس داروهای ضد التهاب مختلفی را می توان به زیر پوست وارد کرد. تفاوت آیونتوفورزیس با فونوفورزیس این است که در آیونتوفورزیس از جریان الکتریکی برای انتقال دارو استفاده می شود در صورتی که در فونوفورزیس از امواج اولتراسوند برای انتقال دارو استفاده می شود.

۷- درمان با نور 

در این روش در واقع از طیف‌های مختلف نوری استفاده می شود ، مانند استفاده از نور ماورا بنفش که با استفاده از یک لامپ بنفش رنگ تولید می شود و نور ماوراء مادون قرمز که با استفاده از یک لامپ به رنگ قرمز تولید می‌شود. این نورها بافت های عمقی را گرم می کند و باعث کاهش التهاب می شوند.

 ۸- درمان با اشعه لیزر

اشعه لیزر یکی از پدیده های جالب قرن بیستم است و در واقع برای اولین بار بشر توانست نور را تقویت کند و با آن بتواند کاری انجام دهد مثلاً بتواند بافتی را ببرد یا سوراخ ایجاد کند. امروزه بسیاری از کارهای ظریف که بر روی سنگ ها یا اجسام فلزی و اجسام چوبی انجام می گیرد توسط لیزر انجام می شود. در واقع لیزر وارد کار جراحی هم شده ، امروزه بسیاری از جراحی های چشم و ستون فقرات از طریق لیزر انجام می شود. Laser مخفف Light Amplification Stimulation by Emission Radation است. در واقع اشعه لیزر از طریق دیود های خاصی و ماشین های خاصی تولید می شود. در فیزیوتراپی از لیزر با طول موج مخصوصی استفاده می شود. تحقیقات نشان داده است که وقتی لیزر به بافت صدمه دیده تابانده می‌شود ، باعث افزایش متابولیسم سلولی می‌شود و پدیده التیام را سریع‌تر می‌کند.

۹- نوارهای کینزیولوژی kinesiology p یا نوارهای K :

اینها درمان‌ های نسبتاً جدیدی است که در درمان فیزیوتراپی درآموزش ورزشکاران ابداع شده است. در این روش نوارهایی در اطراف اندام صدمه دیده بسته می شود که باعث کاهش درد، افزایش جریان خون و بهبود کار عضلات می شود. این نوارها را تا پنج روز بر روی پوست بیمار باقی گذاشت ولی هنوز روش‌های درمانی جدید است و اظهار نظر در مورد آنها زود است.

زخم بستر چیست. علائم، پیشگیری و درمان

 

زخم بستر یکی از بیماری‌های پوستی آزاردهنده است که بسیاری از بیمارانی که زندگی نباتی دارند و یا برای مدت طولانی در یک جای بی‌حرکت باقی می‌مانند را دچار مشکل کرده‌است. برای اینکه این بیماری گریبانگیر این افراد نشود، باید آگاهی خود را درباره آن افزایش دهید.

شما می‌توانید اقدامات لازم را برای جلوگیری و کمک به بهبودی زخم بستر انجام دهید. شناسایی زخم‌های فشاری در مراحل اولیه، درمان را بهبود می‌بخشد و خطر عوارض را کاهش می‌دهد. جابجایی مکرر بیماران برای جلوگیری از زخم‌های فشاری ضروری است.

زخم بستر یا زخم فشاری ضایعه‌ای است که در پوست و بافت‌های زیر پوستی و بر اثر فشار ممتد و طولانی مدت بر پوست ایجاد می‌شود. زخم بستر اغلب در نقاطی از بدن ایجاد می‌شود که پوست روی یک برجستگی استخوانی قرار گرفته (مانند پاشنه و بین باسن‌ها) و در بین آن‌ها عضله‌ای وجود ندارد. افرادی که به‌واسطه‌ی شرایط پزشکی خاصشان، توانایی محدودی در تغییر موقعیت دارند یا مجبورند که بیشتر وقت خود را روی تخت یا صندلی بگذرانند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به زخم بستر می‌باشند. زخم‌های بستر می‌توانند در طی چند ساعت یا چند روز ایجاد شوند. بیشتر زخم‌ها با درمان بهبود می‌یابند، اما بعضی دیگر هیچوقت به طور کامل بهبود پیدا نمی کنند. می‌توانید برای جلوگیری از ایجاد زخم بستر و کمک به بهبودی آنها قداماتی را انجام دهید.

 

زخم بستر چیست؟

---

زخم بستر، زخم یا آسیب فشاری نیز نامیده می‌شود. زخم فشاری اغلب به دلیل تحت فشار قرار گرفتن پوست، ناشی از عدم تحرک و استراحت در تخت، نشستن روی صندلی چرخدار یا استفاده طولانی مدت از گچ، ایجاد می‌شود. زخم بستر ممکن است زمانی ایجاد شود که فرد به مدت طولانی در رختخواب بی‌تحرک است و یا بیهوش است و دردی احساس نمی‌کند.

 

چه افرادی مستعد ابتلا به زخم بستر هستند

زخم بستر می‌تواند یک مشکل جدی در سالمندان ضعیف باشد. آنها می‌توانند با کیفیت مراقبتی که فرد دریافت می‌کند مرتبط باشند. اگر فردی که بی حرکت یا در بستر است، چرخانده نشود، به درستی در حالت مناسب قرار نگیرد و از تغذیه و مراقبت از پوست خوبی برخوردار نشود، زخم بستر ایجاد می‌شود. افراد مبتلا به دیابت، مشکلات گردش خون و تغذیه نامناسب در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

 

علائم اولیه زخم بستر

---

 

علائم هشدار دهنده زخم بستر یا زخم فشاری عبارتند از:

• تغییرات غیرمعمول در رنگ یا بافت پوست
• تورم
• خروج مایع چرک مانند
• قسمتی از پوست که در هنگام لمس نسبت به قسمت دیگر احساس خنکی یا گرمای بیشتری می کند.
• نواحی حساس

زخم‌های بستر بر اساس عمق، شدت و سایر خصوصیات در یکی از چندین مرحله قرار می گیرند. درجه آسیب پوست و بافت به رنگ قرمز، پوست سالم تا آسیب عمیق که مربوط به عضله و استخوان است.

 

مراحل مختلف زخم بستر

---

تشکیل زخم بستر از چهار مرحله تشکیل شده است. در مراحل اول شدت آن کم بوده و در مراحل بعدی شدت آن بیشتر می‌شود. این مراحل به ترتیب عبارتند از:

• مرحله ۱: پوست قرمز و هنگام لمس گرم است. در پوست تیره‌تر، این ناحیه ممکن است رنگ آبی یا بنفش داشته باشد. همچنین ممکن است فرد سوزش، درد یا خارش را تجربه کند.
• مرحله ۲: آسیب ناحیه بیشتر است و ممکن است زخم باز، خراش یا تاول وجود داشته باشد. فرد درد را تجربه می‌کند و ممکن است پوست اطراف زخم تغییر رنگ دهد.
• مرحله ۳: این ناحیه به دلیل آسیب در زیر سطح پوست ظاهری گود دارد.
• مرحله ۴: آسیب ناحیه زیاد است و زخم بزرگی در ناحیه وجود دارد. ماهیچه‌ها، تاندون‌ها، استخوان‌ها و مفاصل نیز ممکن است درگیر شوند. عفونت در این مرحله خطرناک است.

زمانی که زخم خیلی شدید است به دلیل پوشیده بودن سطح زخم توسط بافت نکروتیک، مرده و سیاه رنگ امکان دسته بندی زخم وجود ندارد. بافت مرده ممکن است به رنگ خرمایی، خاکستری، سبز، قهوه ای یا زرد باشد. دلمه معمولا قهوه‌ای مایل به زرد، قهوه‌ای یا سیاه است.

 

دلایل ایجاد زخم بستر

---

زخم‌‌های بستر در اثر فشار بر روی پوست که باعث محدود شدن جریان خون در پوست می‌شود، ایجاد می‌شوند. جا‌به‌جایی و تحرک کم می تواند پوست را در معرض آسیب قرار داده و منجر به بروز زخم بستر شود.

سه عامل اصلی در ایجاد زخم بستر عبارتند از:

• فشار: فشار مداوم بر روی هر قسمت از بدن شما می‌تواند جریان خون در بافت‌ها را کاهش دهد. جریان خون برای رساندن اکسیژن و سایر مواد مغذی به بافت‌ها ضروری است. بدون وجود این مواد مغذی ضروری، پوست و بافت‌های مجاور آسیب دیده و ممکن است در نهایت از بین بروند.
• اصطکاک: اصطکاک زمانی ایجاد می‌شود که پوست روی لباس یا ملافه‌ها کشیده شود. این کار می‌تواند پوست شکننده را در معرض آسیب دیدگی قرار دهد، به خصوص اگر پوست مرطوب هم باشد.
• سایش: سایش زمانی اتفاق می‌افتد که دو سطح در جهت مخالف کشده شوند. به عنوان مثال، وقتی قسمت سر تخت بالا است، می‌توانید از روی تخت به سمت پایین سر بخورید. هنگامی که استخوان دنبالچه به سمت پایین کشیده می‌شود، پوست روی استخوان ممکن است در آن نقطه دچار سایش شود.

همچنین جهت جلوگیری از ایجاد زخم بستر میتوانید از تخت های بیمارستانی مناسب استفاده کنید

 

عوامل خطر زخم بستر

---

افراد سالم، فشار زیاد روی قسمتی از بدن را سریع احساس می‌کنند.

عوامل خطرساز برای بروز زخم بستر عبارتند از:

• بی حرکتی: این امر می‌تواند به دلیل بیماری، آسیب نخاعی و علل دیگر باشد.
• بی‌اختیاری در دفع: پوست با قرار گرفتن طولانی مدت در معرض ادرار و مدفوع آسیب پذیرتر می‌شود.
• عدم درک حسی: جراحت در ستون فقرات، اختلالات نورولوژیکی و شرایط دیگر می‌توانند منجر به از دست دادن ادراک حسی در فرد شود. عدم توانایی در احساس درد و ناراحتی می‌تواند منجر به عدم آگاهی فرد از نشانه‌های هشداردهنده و در نتیجه عدم جابه‌جایی شود.
• تغذیه‌ی نامناسب و کمبود آب: افراد به صورت روزانه به مایعات، کالری، پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارند تا پوستشان سالم بماند و از تخریب بافت جلوگیری شود.

• وضعیت پزشکی که بر روی گردش خون اثر می‌گذارد: مشکلات سلامتی مانند دیابت و بیماری‌های عروقی که می‌توانند بر گردش خون اثر بگذارد، خطر آسیب به بافت را افزایش می‌دهند.

علاوه بر این، زخم بستر بیشتر در افرادی که قبلا زخم بستر داشته‌اند عود می‌کند. بنابراین باید تا حد ممکن از ایجاد زخم بستر جلوگیری شود.

 

زخم بستر چگونه تشخیص داده می‌شود؟

---

پزشک شما احتمالاً با دقت پوست شما را معاینه می‌کند تا تصمیم بگیرد که آیا شما دچار زخم فشار شده‌اید یا خیر و در صورت تشخیص، مرحله‌ای را به زخم اختصاص می‌دهد. مرحله بندی به شما کمک می‌کند تا بهترین روش درمانی را برای شما تعیین کند. برای ارزیابی سلامت عمومیتان ممکن است به انجام آزمایش خون نیاز داشته باشید.

 

محل‌های شایع زخم بستر

---

در کسانی که مدت زیادی از ویلچر استفاده می‌کنند، زخم بستر بیشتر در نواحی زیر دیده می‌شود:

• دنبالچه یا باسن
• تیغه‌های شانه و ستون فقرات
• پشت بازوها و پاها در جایی که روی صندلی قرار می‌گیرند.

در کسانی که مدت زیادی در بستر درازکش به پشت قرار گرفته‌اند، زخم بستر بیشتر در نواحی زیر دیده می‌شود:

• پشت یا کناره‌های سر
• تیغه‌های شانه
• گن، کمر یا دنبالچه
• پاشنه پا، مچ پا و پوست پشت زانو

 

درمان زخم بستر

 

تغییر موقعیت

اگر به زخم بستر مبتلا هستید، بطور مکرر بچرخید و موقعیت خود را تغییر دهید. اینکه چند بار تغییر وضعیت دهید به شرایط و کیفیت سطحی که هستید بستگی دارد.

پس از اینکه پزشک خطر ابتلا به زخم فشاری را ارزیابی کرد، یک جدول زمانی به منظور تغییر موقعیت ایجاد خواهد کرد. این جدول نشان می‌دهد که هر چند وقت یک‌بار باید حرکت کنید یا اگر خودتان قادر به انجام این کار نیستید، یکی باید شما را جابه‌جا کند.

در برخی افراد، ممکن است هر ۱۵ دقیقه یک بار نیاز به جابجایی و تغییر موقعیت باشد. برخی دیگر ممکن است تنها یک بار در هر ۲ تا ۴ ساعت نیاز به جابجایی داشته باشند.

همچنین ممکن است به شمار در مورد موارد زیر مشاوره و آموزش داده شود:

• وضعیت نشستن و دراز کشیدن صحیح
• چگونه می‌توانید وضعیت نشستن و دراز کشیدن خود را تنظیم کنید
• بهترین روش حمایت از پاها برای کاهش فشار روی پاشنه پا
• هرگونه تجهیزات خاص مورد نیاز و نحوه استفاده از آن

تشک و کوسن

اگر در معرض خطر ابتلا به زخم فشاری یا زخم جزئی هستید، پزشک فوم استاتیک یا تشک داینامیک را با طراحی خاص توصیه می‌کند. اگر زخم جدی‌تری دارید، به یک تشک یا سیستم تخت پیچیده‌تر نیاز دارید، مانند تشک متصل به پمپی که جریان ثابتی از هوا را به تشک می‌رساند.

همچنین طیف وسیعی از بالشتک‌های فوم یا توزیع مجدد فشار موجود است. با پزشک در مورد مناسب‌ترین انواع بالشتک‌ها مشورت کنید. با این حال، بر اساس گفته موسسه ملی بهداشت و مراقبت عالی (NICE) اظهار دارد مشخص نیست که کدام نوع دستگاه‌های توزیع مجدد فشار برای تسکین و پیشگیری از زخم‌های فشاری در مکان‌های مختلف، مانند پاشنه‌ها یا باسن، بهترین هستند.

تمیز نگه داشتن زخم

• مرحله اول درد: می‌توانید ناحیه مورد نظر را به آرامی با آب و صابون ملایم بشویید. در صورت نیاز، از یک مرطوب کننده برای محافظت از ناحیه در برابر مایعات استفاده کنید. از پزشک در مورد مناسب‌ترین مرطوب کننده مورد نیاز کمک بگیرید.
• زخم بستر مرحله دوم: باید با آب نمک (سالین) شستشو داده شود تا بافت شل و مرده از بین برود. یا شاید پزشک یک پاک کننده مخصوص تجویز کند.
• از پاک کننده‌های هیدروژن پراکسید یا ید استفاده نکنید، زیرا می توانند باعث آسیب به پوست شوند.
• زخم را با یک پانسمان مخصوص بپوشانید. تا از عفونت محافظت شده و به مرطوب نگه داشتن زخم کمک کند تا بتواند التیام یابد.
• اکثر زخم‌های مرحله III و IV توسط پزشک قابل درمان هستند. پزشک شما را در مورد هر دستورالعمل خاصی به منظور مراقبت در منزل آگاه خواهد کرد.

چسب و پانسمان‌های تخصصی برای زخم بستر

برخی پانسمان‌ها برای محافظت از زخم‌های فشاری و تسریع روند بهبود طراحی شده‌اند، که عبارتند از موارد زیر:

• پانسمان آلژینات
• پانسمان هیدروکلوئیدی
• سایر انواع پانسمان

در مورد نوع پاسنمانی که باید استفاده کنید، با پزشک خود مشورت کنید. نوع پانسمان به اندازه و مرحله زخم بستگی دارد.

کرم‌ها و پمادها

کرم‌ها و پمادهای آنتی بیوتیک موضعی معمولا برای درمان زخم‌های بستر توصیه نمی‌شوند. اما برای مراقبت از پوستی که آسیب دیده یا تحریک شده است، ممکن است کرم‌های محافظت کننده مورد نیاز باشند.

پمادهای رایج مورد استفاده برای درمان زخم بستر عبارتند از:

تشک های مواج ضد زخم بستر یکی از بهترین تجهیزات جهت جلوگیری از زخم بستر میباشد

پماد آلفا برای درمان زخم بستر

این محصول توانایی پیشگیری و کنترل عفونت زخم بستر را دارا می‌باشد و با کمک آن می‌توان به ترمیم زخم بستر کمک کرد. مزایای استفاده از این پماد عبارتند از:

• کاهش التهاب زخم بستر
• کاهس درد بیمار
• برطرف کردن نیاز به دبریدمان زخم
• کاهش نیاز به مصرف آنتی بیوتیک
• ایجاد رطوبت مناسب برای زخم
• پاکسازی بستر زخم
• تسریع فرایند ترمیم زخم بستر
• کاهش مدت زمان بستری

پماد کالاندولا

از این پماد به عنوان یک درمان رایج و موثر در منازل و بیمارستان‌ها استفاده می‌شود. این محصول علاوه بر داشتن قیمت مناسب و در دسترس بودن، اثرات مناسبی نیز بر بهبود زخم بستر می‌گذارد.

کرم سیلورسولفادیازین

این محصول یک کرم آنتی باکتریال است که به همراه پانسمان‌های تخصصی و همچنین به صورت جداگانه استفاده می‌شود.

آنتی بیوتیک‌ها

آنتی بیوتیک‌ها ممکن است برای درمان زخم عفونی یا در صورت داشتن عفونت جدی تجویز شوند، از جمله در موارد زیر:

• مسمومیت خون (سپسیس)
• عفونت باکتریایی بافت‌های زیر پوست (سلولیت)
• عفونت استخوان (استئومیلیت)

تجویز و مصرف آنتی بیوتیک برای زخم بستر حتما باید با تجویز و زیر نظر پزشک معالج باشد. به همین دلیل از مصرف خودسرانه آن‌ها جدا خودداری فرمایید ولی استفاده از کرم آنتی باکتریال مانند سیلورسولفادیازین می‌تواند موثر باشد.

رژیم و تغذیه

خوردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل که شامل پروتئین کافی و انواع مختلفی از ویتامین‌ها و مواد معدنی است، می‌تواند روند بهبود زخم را سرعت بخشد. اگر رژیم غذایی شما نامناسب باشد، ممکن است نیاز باشد توسط یک متخصص تغذیه ویزیت شوید و یک برنامه رژیم غذایی مناسب دریافت کنید. همچنین توجه به مصرف میزان کافی آب نیز مهم است زیرا کمبود آب باعث کاهش سرعت روند بهبود زخم می‌گردد.

دبریدمان یا حذف بافت آسیب دیده

در برخی از موارد ممکن است لازم باشد که بافت مرده را از زخم بستر برداشته و به درمان آن کمک کنیم. این کار را دبریدمان می‌نامند. اگر بافت مرده کم باشد، ممکن است با استفاده از پانسمان مخصوص طراحی شده دبریدمان شود.

مقادیر قابل توجه بافت مرده ممکن است با استفاده از روش‌های زیر دبریدمان شوند:

• جت‌های آب با فشار بالا
• فراصوت
• ابزار جراحی، مانند تیغ و انبر

جراحی

زخم های شدید بستر ممکن است بهبود نیابند. در چنین مواردی، جراحی ممکن است برای مهر و موم کردن زخم، سرعت بخشیدن به بهبود زخم و به حداقل رساندن احتمال عفونی شدن لازم باشد. در صورتی که جراحی به شما توصیه شده است از جراح خود در مورد مزایا و خطرات جراحی بپرسید.

 

عوارض و خطرات زخم بستر

 

عوارض زخم‌های فشاری که برخی از آن‌ها تهدید کننده زندگی هستند، شامل موارد زیر است:

سلولیت: سلولیت، عفونت پوست و بافت‌های نرم متصل به آن است که می‌تواند باعث گرما، قرمزی و تورم ناحیه‌ی آسیب‌دیده شود. افرادی که آسیب‌های عصبی دیده‌اند، اغلب در ناحیه‌هایی که دچار سلولیت شده، احساس درد نمی‌کنند.

عفونت‌های استخوانی و مفصلی: عفونت ناشی از زخم فشاری، می‌تواند در مفاصل و استخوان‌ها نفوذ کند. عفونت‌های مفصلی (آرتروز سپتیک) می‌توانند به غضروف‌ها و بافت‌ها، آسیب برسانند. عفونت استخوان (استئومیلیت) می‌تواند عملکرد مفاصل و اندام‌ها را کاهش دهد.

سرطان: زخم‌های طولانی مدتی که قابل درمان نیستند، در نهایت می‌توانند به نوعی سرطان تبدیل شوند.

سپسیس: به ندرت، زخم پوست منجر به سپسیس یا گندیدگی می‌شود، اما در مواردی نیز این مشکل رخ می‌دهد.

 

پیشگیری از زخم بستر

---

پیشگیری کامل از زخم فشاری ممکن است دشوار باشد، اما به منظور کاهش خطر، شما یا پزشکتان اقداماتی را می‌توانید انجام دهید.

از جمله موادر زیر:

• مرتباً موقعیت خود را تغییر دهید. اگر خودتان نمی‌توانید موقعیت خود را تغییر دهید، از شخص دیگری کمک بگیرید.
• هر روز پوست خود را بررسی کنید.
• داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل که حاوی پروتئین کافی و انواع خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی باش. اگر رژیم غذایی درستی ندارید یا از فردی مراقبت می‌کنید که ممکن است رژیم غذایی او ضعیف باشد، از پزشک بخواهید که شما یا آن فرد را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد.
• ترک سیگار؛ سیگار کشیدن به دلیل آسیب ناشی از گردش خون، احتمال ابتلا به زخم‌های فشاری را افزایش می‌دهد.

اگر در بیمارستان یا خانه تحت مراقبت هستید، پزشک باید از خطر ابتلا به زخم فشاری آگاه باشد، و ارزیابی خطر را انجام دهد، پوست شما را تحت نظر داشته باشد و از اقدامات پیشگیرانه مانند تغییر موقعیت منظم اعمال شود.

 

زمان مراجعه به پزشک

---

در صورت مشاهده علائم زخم بستر، موقعیت خود را تغییر دهید تا فشار روی آن ناحیه کاهش یابد. در صورتی که پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت بهبودی مشاهده نکردید، با پزشک خود تماس بگیرید.

در صورت بروز علائمی مانند عفونت، مانند تب، ترشح از زخم، زخمی که بوی بد می‌دهد، یا افزایش قرمزی، گرما یا تورم در اطراف زخم، فوراً به پزشک متخصص زخم بستر مراجعه کنید.

 

سؤالات متداول

---

سریع‌ترین راه برای از بین بردن زخم بستر چیست؟

پودر بچه زخم‌ها را سریع‌تر بهبود می‌بخشد. پودر بچه محل را خشک می‌کند و از گسترش عفونت جلوگیری می‌کند.

آیا زخم بستر در خانه قابل درمان است؟

درمان زخم بستر بستگی به مرحله و عمق زخم دارد. می‌توانید زخم مرحله یک را با آب و صابون ملایم تمیز کنید و با یک مرطوب کننده آغشته کنید. زخم بستر پیشرفته‌تر ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد.

بهبودی از زخم بستر چقدر طول می‌کشد؟

همچنین تجهیزات هتلینگ استاندارد میتواند تاثیر بسیار زیادی در راحتی بیماران بیمارستانی و جلوگیری از بیماری هایی همچون زخم بستر داشته باشد

بهبودی زخم‌های فشاری که با ‌عنوان زخم بستر یا زخم‌های پوستی نیز شناخته می‌شوند، بسته به مرحله زخم، ممکن است از سه روز تا دو سال طول بکشد.

آیا زخم بستر می‌تواند گسترش یابد؟

زخم فشاری می‌تواند عفونی شود. به ندرت، این عفونت می تواند به پوست اطراف (سلولیت)، به خون (باعث مسمومیت خونی یا سپسیس)، یا به استخوان در زیر زخم فشاری گسترش یابد (باعث استئومیلیت).

آیا زخم بستر می‌تواند منجر به مرگ شود؟

بله. زخم بستر مرحله ۴ می‌تواند منجر به عفونت‌های خطرناک و شدید شود.

آیا عسل برای زخم بستر خوب است؟

عسل در مقایسه با سایر مواد پانسمان، از نظر کنترل عفونت، بهبود زخم بستر و همچنین کنترل درد زخم بستر موثرتر است.

آیا زخم بستر مسری است؟

نه. زخم بستر مسری نیست، اما اگر همراه با چرک یا عفونت باکتریایی باشد باید با احتیاط درمان شود.

چه ویتامین‌هایی برای زخم بستر مفید هستند؟

ویتامین C اغلب با بهبود زخم همراه است زیرا این ویتامین برای تشکیل کلاژن ضروری است.

آیا زخم بستر قابل درمان است؟

افرادی که بیشتر در معرض خطر زخم بستر هستند، دارای شرایط پزشکی هستند که توانایی آنها را برای تغییر وضعیت محدود می‌کند یا باعث می‌شود بیشتر وقت خود را روی تخت یا صندلی بگذرانند. زخم بستر ممکن است طی چند ساعت یا چند روز ایجاد شود. بیشتر زخم‌ها با درمان بهبود می‌یابند، اما برخی هرگز به طور کامل بهبود نمی‌یابند.

زخم بستر چه شکلی است؟

زخم بستر در چندین مرحله ایجاد می‌شود: مرحله ۱ شامل تغییر رنگ پوست به صورتی یا خاکستری (در پوست تیره‌تر) همراه با خارش یا حساسیت خفیف است. مرحله ۲ شامل قرمزی پوست و تورم با تاول یا نواحی باز است. مرحله ۳ دارای گودی‌ای زخم مانند است که عمیق‌تر در پوست گسترش می‌یابد.

 

درمان زانو درد و علت ایجاد درد در زانو برای چیست؟

یکی از رایج ترین مشکلات در سیستم اسکلتی انسان، به وجود آمدن درد در قسمت زانو است. درد زانو ممکن است به دلیل آسیب دیدگی زانو یا علل دیگر شروع شود و فرد را کامل درگیر کند. شاید قبلا ما زانو درد، پا درد و کمردرد را منحصر به سالمندان می دانستیم؛ اما حالا می بینیم که این مشکلات اصلا سن و جنسیت نمی شناسد و افراد مختلف در هر سنی ممکن است این دردها را تجربه کنند. یعنی دیگر نباید از درد زانوی یک خانم 30 ساله خیلی تعجب کنیم؛ در واقع زانودرد در جوانی یکی از مشکلات رایج در بین افراد جوان جامعه است!

میزان زانو درد در تمام افراد یکسان نیست؛ بعضی افراد فقط از داشتن چنین مشکلی ناراحت هستند و بعضی دیگر هم به قدری در عذاب هستند که راه رفتن معمولی و انجام دادن کارهای روزانه برایشان بسیار سخت شده است. مواردی از قبیل وضعیت جسمی افراد، سن، نوع شغل، میزان فعالیت بدنی، میزان آسیب دیدگی زانو، منطقه آسیب دیده در زانو و… روی میزان ناراحتی افراد و شدت درد زانو تاثیر می گذارد.

قبلا مردم درد زانو را با روشهای سنتی مانند بستن آن یا زالو درمانی کاهش می دادند؛ اما این روزها با پیشرفت علم پزشکی افراد به خوبی می دانند که برای درمان دردهای زانو باید به بهترین متخصص زانو مراجعه کنند تا بهترین و موثرترین روش درمانی روی آنها انجام شود.

شاید بپرسید اصلا چرا انسانها به زانودرد مبتلا می شوند؟ در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا با علل و عوامل پیدایش درد زانو آشنا شوید.

عوامل موثر در ایجاد زانو درد

از جمله مهم ترین عوامل ایجاد زانو درد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صدمه، فشار و آسیب به زانو

وقتی مفصل زانو و استخوان زانو تحت فشار و صدمه قرار بگیرد و شکل طبیعی اش را از دست بدهد، افراد به زانو درد مبتلا می شوند. زانو، یکی از قسمتهای بدن انسان است که بیشترین میزان آسیب دیدگی را دارد. بسیاری از ورزشکاران در زمان تمرین و مسابقه، در معرض زمین خوردن و صدمه دیدن هستند. زمانی که زانو پیچ می خورد یا به آن ضربه شدید وارد می شود، درد و ناراحتی در این قسمت شروع می شود. پس اولین و شایع ترین دلیل پیدایش درد در زانوها، صدمه و آسیب حرکتی یا ورزشی است. زانو درد بعد از ورزش، موضوعی است که اغلب ورزشکاران آن را برای حداقل یک بار تجربه می کنند. با فشار آوردن بیش از حد به زانو، انجام حرکات سنگین و ناگهانی و… باید انتظار درد در ناحیه زانو را داشته باشید!

• آرتروز زانو

یکی دیگر از عوامل موثر بر ایجاد درد زانو، آرتروز زانو است که به استئوآرتریت یا سائیدگی زانو نیز معروف است. آرتروز زانو، باعث از بین رفتن مفصل زانوی افراد می شود و راه رفتن را برای افراد مشکل می‌کند. با از بین رفتن مفصل زانو، بخش مهمی از زانو از دست می رود و درد و ناراحتی فرد شدت پیدا می کند. این موضوع می تواند حتی باعث تغییر شکل پاها نیز شود. دومین دلیل درد در زانو را می توان آرتروز زانو دانست.

• آسیب دیدگی رباط زانو

یکی دیگر از آسیب های ورزشی شایع، صدمه به رباط زانو است که باعث درد و ناراحتی زانوها خواهد شد. مفصل زانو به همراه 4 رباط بسیار مهم کار می کند که با آسیب دیدن هرکدام از آن رباط ها، مفصل زانو هم به شدت اذیت می شود. آسیب دیدن رباط صلیبی قدامی، رباط صلیبی خلفی، رباط طرفی داخلی و رباط طرفی خارجی باعث شروع درد و ناراحتی در زانو می شود.

• صدمه به منیسک زانو

منیسک زانو یکی از بخش های مهم زانو است. فشار بیش از حد یا انجام فعالیتهای شدید باعث می شود که بافت منیسک تحت تاثیر قرار بگیرد و گاهی اوقات پاره شود! وقتی منیسک زانو صدمه می بیند، به مفصل زانو فشار زیادی وارد می شود و عملکرد درست زانو متوقف می شود. متوقف شدن عملکرد زانو به معنای شروع درد و ناراحتی در زانو است.

• در رفتن کشکک زانو

وقتی زانو دچار دررفتگی می شود، کشکک زانو تحت تاثیر قرار می گیرد. با این اتفاق، کشکک زانو جابه‌جا می شود و از جای خود بیرون می رود. در نتیجه راه رفتن، باز و جمع کردن زانو و فعالیتهای دیگر با درد شدید زانو همراه می شود!

• منحرف شدن استخوان زانو

یکی دیگر از علل زانو درد، تغییر شکل زانوها و منحرف شدن استخوان زانو است. انحراف زانو به دلایل مختلف به وجود می آید. مثلا افراد مبتلا به پای پرانتزی و پای ضربدری در بلندمدت به درد شدید زانو دچار می شوند؛ زیرا استخوانها از جای اصلی خود منحرف می شوند!

برخی دیگر از دلایل درد زانو رو میتواند موارد زیر شمرد:

• نرمی غضروف کشکک زانو
• بورسیت کشکک زانو
• کیست پشت زانو
• آسیب رباط جانبی(لیگامان های کلترال)
• سندرم درد پاتلوفمورال
• سندرم باند ایلیوتیبیال

علت زانو درد در زنان

یکی از واقعیت ها این است که زنان بیشتر از مردان به زانو درد مبتلا می شوند. طراحی خاص بدن خانمها و میزان هورمونهای بدن خانمها با آقایان فرق دارد. قدرت استقامت زانوهای زنان از قدرت استقامت زانوهای مردان کمتر است و همین موضوع یکی از دلایل زانو درد در خانمهاست.

رایج ترین دلیل درد در زانوها، آرتروز زانو است. خانمها بیشتر از مردان به آرتروز زانو مبتلا می شوند، در نتیجه ابتلا به این مشکل، پایداری و ترمیم پذیری غضروف های پوشاننده زانو از بین می رود و زانوها دردناک می شوند! با رسیدن به سن یائسگی زنان و حدود 50 سالگی، احتمال ابتلا به آرتروز زانو زیاد می شود.

یکی دیگر از دلایل زانو درد در زنان جوان، نرمی غضروف کشکک یا بیماری کندرومالاسی است که برای خانمهای زیر 30 سال اتفاق می افتد. با نرم شدن غضروف کشکک زانو، غضروف زانو دچار خراشیدگی و التهاب می شود و در نتیجه فرد احساس سوزش در زانوهایش می کند و موقع راه رفتن زانوهایش صدا می دهد.

زانو درد عصبی

زانو درد عصبی، با تحریک سیستم عصبی شما اتفاق می افتد. زانو درد عصبی به دلیل وجود مشکل خاصی در زانوها نیست و فقط به وضعیت اعصاب افراد و آرامش آنها بستگی دارد. افرادی که گردن درد، کمر درد، دیسک کمر و دیسک گردن دارند، با عصبی شدن شاهد افزایش درد در پاها و مخصوصا زانوهای خود خواهند بود.

زانو درد ناگهانی

گاهی اوقات پیش می آید که زانو درد مهمان سرزده بدنتان می شود! زانو درد ناگهانی به دلایل مختلفی پیش می آید؛ مثلا بعد از پیاده روی سنگین، ورزش طولانی، بالا و پایین رفتن از پله های زیاد، پیچش زانو، فشار آوردن به زانو و… ممکن است به زانو درد مبتلا شوید. اگر زانو درد مزمن نداشتید، بهتر است کمی استراحت کنید و برای یک الی دو روز شدت فعالیت جسمی و ورزش خود را کمتر کنید؛ اگر درد زانوهایتان کمتر شد، علامت خوبی است و نشان می دهد که به زودی کاملا بهبود پیدا می کنید؛ اما اگر درد زانوهایتان با استراحت کمتر نشد، بهتر است به دکتر ارتوپد مراجعه کنید؛ زیرا زانو درد ناگهانی می تواند به دلیل نرمی استخوان یا نرمی غضروف هم باشد که تشخیص آن فقط به کمک دکتر فوق تخصص زانو انجام می شود.

علت درد زانو چپ

در بعضی موارد، افراد در قسمت کناری زانوهای خود احساس درد می کنند و از درد زانوی راست یا چپ خود شکایت می کنند. دلایل متعددی باعث ایجاد درد در قسمت جانبی زانو می شود. التهاب بوریس و آسیب دیدن رباط های جانبی زانو از مهم ترین دلایل احساس درد در قسمت کناری زانو است. التهاب بوریس به معنای خشک شدن مایع داخل مفصل زانو است که به دنبالش، درد، تورم و احساس خشکی در زانو به وجود می آید. بد نشستن، نشستن طولانی مدت روی زمین و کم تحرکی نیز می تواند باعث درد در زانوها شود. در بسیاری از موارد با پرهیز از نشستن طولانی مدت روی صندلی، از بروز خشکی عضلات زانو و درد این قسمت پیشگیری خواهید کرد؛ اما ممکن است دلایل دیگری هم در این مسئله دخیل باشند. پس اگر درد در قسمت کناری زانوهای شما ادامه پیدا کرد، حتما به ارتوپد مراجعه کنید تا زانوهایتان را معاینه کند.

سایر عوامل موثر در ایجاد زانو درد

علل ابتلا به زانو درد بسیار زیاد است؛ مثلا التهاب تاندون، آتروز مفاصل، ساییدگی غضروف ها، جمع شدن نمک در مایع زانو یا نقرس کاذب، اضافه وزن و ورم کیسه‌های مفصلی از جمله دیگر عواملی هستند که باعث ایجاد درد در ناحیه زانو می شود. هر عاملی که باعث تغییر حالت زانو و فشار شدید به آن شود، درد زانو را به همراه خواهد داشت. حتی بسیاری از خانمها از زانو درد بعد از بارداری شکایت می کنند؛ زیرا قبل از زایمان وزن خودشان و وزن بچه به پاها و مخصوصا زانوها وارد می شده و همین موضوع باعث شروع درد در زانوی آنها شده است. بسیاری از افراد مبتلا به این موضوع، به دنبال راه درمان مشکل خود هستند. در ادامه این نوشته با روشهای موثر برای درمان زانودرد آشنا خواهید شد. پس اگر زانو درد شدید شما را خسته کرده است، با ما در ادامه این مطلب همراه باشید.

موثرترین روشها برای درمان زانو درد چیست؟

اگر به هر دلیلی به درد زانو مبتلا شدید، در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کنید تا زانوی شما را ویزیت کند و موثرترین راه درمان را برایتان تجویز کند. روشهای زیر از جمله بهترین و موثرترین روشهای درمانی برای حل مشکل زانودرد هستند:

تزریق ژل حاوی اسید هیالورونیک

در مایع مفصل زانو به صورت طبیعی ژل اسید هیالورونیک وجود دارد که باعث کاهش فشار روی غضروف مفصل می شود. زمانی که افراد به آرتروز زانو مبتلا می شوند، غلظت اسید هیالورونیک داخل مفصل زانوهایشان کمتر می شود که همین موضوع باعث فشار روی مفصل زانو و درد زانو می شود. با تزریق ژل غلیظ اسید هیالورونیک می توان درد زانو را درمان کرد. بسیاری از افراد بعد از انجام این روش درمانی، راحت تر راه می رفتند و درد کمتری داشتند.

در درمان مشکلات مربوط به زانو حتما از تجهیزات فیزیوتراپی و توانبخشی مناسب استفاده نمایید.

تزریق prp

Prp مخفف عبارت Platelet Rich Plasma است که به معنای سرم غنی‌ شده از پلاکت می باشد. پلاکت ها پر از مواد ترمیم کننده هستند و در نتیجه تزریق پی آر پی باعث ورود مقدار زیادی پلاکت غنی شده به داخل بدن بیمار می شود و همین موضوع به ترمیم بافتهای آسیب دیده در غضروف زانو و رباط ها کمک می کند. در روش تزریق prp، ابتدا مقداری خون از بیمار دریافت می شود و سپس نمونه خون به مدت چند دقیقه در دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌گیرد تا خون تفکیک شده و گلبول‌ های قرمز خون، گلبول‌ های سفید خون، پلاسما و پلاکت‌ ها از هم جدا شوند. سپس prp استخراج می شود و در مرحله بعد پس از بی‌حس کردن زانو، prp به زانو تزریق خواهد شد. با این کار بافت های جدید در زانو ایجاد می شوند و التهاب موجود در بافت زانو کمتر می شود. تزریق پی آر پی یکی از موثرترین روشها برای درمان آرتروز زانو است.

درمان زانو درد به کمک داروها

برای کاهش درد در زانو، می توان از بعضی داروها کمک گرفت که این موضوع به تشخیص پزشک بستگی دارد. مسکن ها و تسکین دهنده ها، از جمله بهترین قرص ها برای درمان زانو درد هستند. مسکن‌هایی مانند استامینوفن برای کاهش و کنترل درد، کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب، داروهای ضد ویروس برای توقف التهاب زانو، آسپرین و ایبوپروفن از جمله درمانهای دارویی زانو درد هستند. مصرف قرص برای کاهش زانو درد، به هیچ عنوان نباید خودسرانه مصرف شود و باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بهترین دارو برای کاهش درد شما و درمان درد زانوهایتان را تجویز کند.

درمان درد زانو به کمک جراحی زانو

زمانی که آسیب دیدگی زانو بسیار شدید باشد، برای درمان آن باید از روشهای جراحی کمک گرفت. بیشتر پزشکان تا جای ممکن از جراحی زانو خودداری می کنند؛ زیرا درد زیادی به همراه دارد؛ اما گاهی اوقات برای بهبودی بیمار چاره ای به جز جراحی زانو نیست. برای درمان درد زانو با جراحی زانو، از جراحی آرتروسکوپی، جراحی استئوتومی و جراحی تعویض مفصل زانو استفاده می شود. حتما و حتما برای جراحی زانو به پزشک فوق تخصص باتجربه مراجعه کنید؛ زیرا این عمل جراحی بسیار حساس است. در ادامه با روشهای جراحی برای درمان زانو درد آشنا خواهید شد.

جراحی آرتروسکوپی: در جراحی آرتروسکوپی زانو، پزشک فوق تخصص زانو ابتدا شکاف کوچکی را روی مفصل زانو ایجاد می کند و لوله آرتروسکوپ را به موضع درد می برد. با این کار پزشک می تواند داخل مفصل زانو را کامل ببیند و محل دقیق جراحی را به خوبی تعیین کند. جراحی آرتروسکوپی، روشی کم تهاجمی است که غالبا به صورت سرپایی انجام می شود. زمانی که بیمار درد شدید و مداوم در مفصل زانو دارد یا اینکه غضروف زانو به شدت آسیب دیده باشد، از جراحی آرتروسکوپی استفاده می شود.

جراحی استئوتومی: وقتی استخوان زانو به گونه ای تغییر شکل داده باشد که وزن بدن به صورت نامتعادل به زانو وارد شود، از جراحی استئوتومی برای درمان درد زانو می توان استفاده کرد. در جراحی استئوتومی، قسمتی از استخوان زانو توسط یک وسیله مخصوص برش داده می‌شود و سپس پزشک فوق تخصص، استخوان درشت نی را تغییر می دهد و مفصل زانو را جابه‌جا می کند تا فرم زانو تصحیح شود. در نهایت هم استخوان بریده شده با پیچ به هم ثابت می شود.

آرتروپلاستی: آرتروپلاستی یا جراحی تعویض مفصل زانو، از روشهای بسیار موثر در درمان زانو درد است که روشی پرتهاجم نیز محسوب می شود. از جراحی تعویض مفصل زانو زمانی استفاده می شود که زانو به شدت دردناک شده است؛ به حدی که بیمار نمی تواند مفصل زانوی خود را حرکت دهد و فعالیتهای روزانه اش را به خوبی انجام دهد. آرتروپلاستی درد زانو را بسیار کاهش می دهد و عملکرد غضروف آسیب‌ دیده مفصل زانو را به حالت صحیحش برمی گرداند. در طی عمل جراحی تعویض زانو، قسمتهای آسیب دیده غضروف به صورت کامل از مفصل زانو خارج شده و با یک مفصل مصنوعی از جنس پلاستیک، فلز یا پلیمر تعویض می شود. زمانی که پاهای ضربدری، پاهای پرانتزی، آرتروز زانو یا انحراف زانو باعث بدشکلی پاها شده باشد و دیگر روشها برای درمان آرتروز زانو موثر نباشند، عمل جراحی تعویض زانو انجام می شود.

درمان خانگی زانو درد

زمانی که زانو درد شما شدید نباشد، می توان از روشهای خانگی ساده برای درمان زانو درد کمک بگیرید. از دیگر روشهای درمان درد زانو می توان به فیزیوتراپی، آب درمانی، اصلاح تغذیه و سبک زندگی، استفاده از زانو بند طبی، ماساژ، گرم کردن و سرد کردن زانو و… اشاره کرد که باعث اصلاح شکل زانوها و رعایت ارگونومی زانو می شود.

وقتی شما وزن طبیعی و متعادل داشته باشید، به مفصل زانوهای شما فشار زیادی وارد نمی شود و درگیر درد زانو و آرتروز نخواهید شد. یادتان باشد کفش مناسب بپوشید تا درد زانو را تجربه نکنید. همچنین ورزش منظم را انجام دهید و با تقویت عضلات چهارسر زانو، عضلات همسترینگ و تمرینات ورزشی پاهای خود را تقویت کنید. خوردن غذاهای سرشار از کلسیم مانند ماهی، پنیر، ماست و تخم مرغ باعث قوی شدن استخوانهایتان می شود و از ضعف استخوانهای شما پیشگیری می کند.

نکته بسیار مهم برای درمان درد زانو این است که به پزشک فوق تخصص زانو یا فوق تخصص ارتوپد مراجعه کنید تا بهترین روش درمانی را برای بهبود زانودرد برایتان تجویز کند و بهترین نتیجه را بگیرید.

درمان قطعی زانو درد

تنها پزشک فوق تخصص زانو می تواند درمان قطعی زانودرد برای هر فرد را تشخیص دهد. روشهای درمانی مانند prp زانو، لیزر درمانی، طب سوزنی، اصلاح سبک زندگی و فیزیوتراپی مجموعه ای از چند روش هستند که بهترین نتایج درمانی را دارند. پزشک فوق تخصص زانو می تواند بهترین روش پزشکی را برای درمان زانو درد شما تشخیص دهد و به شما کمک کند تا زودتر به بهبودی کامل برسید.

درمان زانو درد شدید

برای درمان زانو درد شدید باید هرچه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه کنید؛ زیرا با تاخیر در مراجعه به پزشک، فشار وارد شده به زانوهای شما بیشتر می شود و در نتیجه درد و ناراحتی بیشتری را تجربه خواهید کرد. وقتی در خم و راست کردن زانوهایتان احساس درد شدید می کنید، زمانی که زانوهای شما بدشکل شده است، زمانی که زانوهایتان ورم کرده است، وقتی در زانوهایتان درد زیادی دارد و تیر می کشد، هنگامی که نمی توانید روی پاهایتان بایستید و به خوبی راه بروید و زمانی که احساس می کنید زانوهایتان سست شده است، باید سریعتر به پزشک فوق تخصص ارتوپدی مراجعه کنید. پزشک فوق تخصص زانو با آزمایش هایی مانند سی تی اسکن، تست اشعه ایکس، ام آر آی، اولتراسوند و آزمایش خون به معاینه شما می پردازد تا بهترین روش درمانی زانو درد را برایتان تجویز کند. برای بهبود کامل و درمان زانو درد شدید به دکتر شهرستانی مراجعه کنید.

دکتر خوب برای درمان زانو درد

سلامتی شما مهم ترین و ارزشمندترین موضوع در زندگیتان است. به همین دلیل برای درمان زانو درد و مشکلات زانوهایتان باید نزد یک پزشک فوق تخصص ماهر و باتجربه ویزیت شوید تا اولا مشکل شما را به درستی تشخیص دهد و سپس بهترین روش درمانی را برایتان تجویز کند. دکتر شهرستانی، از بهترین پزشکان فوق تخصص در تهران است که کارنامه ای درخشان در زمینه درمان انواع ناهنجاری های زانو و درمان زانو درد دارد.

جراحی زانو و درمان زانو درد، عملی بسیار سنگین و حساس محسوب می شود و به همین دلیل باید نزد پزشکی حرفه ای و متحخصص انجام شود. اگر به دنبال بهترین ارتوپد برای درمان زانو درد هستید، کافی است یک بار نزد دکتر شهرستانی ویزیت شوید و سپس پزشک معالجتان را آگاهانه انتخاب کنید.

بازسازی عضلات تحلیل رفته

با وجود مطالبی که ممکن است در برخی از وبلاگ های تناسب اندام بخوانید ، هیچ راهی بهتر از خوردن غذاهای سالم و خواب راحت برای کمک به بازسازی عضلات تحلیل رفته شما وجود ندارد.

داشتن یک شیوه زندگی سالم مهمترین گامی است که می توانید برای به حداکثر رساندن بهبود عضلات خود بردارید. هیچ روش ریکاوری نمی تواند تغذیه نامناسب و کمبود استراحت را جبران کند.

بسیاری از مردم معتقدند برای دستیابی به نتایج تمرینات خود به مکمل های گران قیمت نیاز دارند. اگرچه برخی از مکمل ها مزایای خوبی دارند ، اما تا زمانی که اصول اولیه را رعایت نکرده اید ، نمی توانید عملکرد خود را به حداکثر برسانید.

نکات برای بازیابی عضلات دست رفته

ما این نکات را به پنج دسته تقسیم می کنیم:

• خوراکی ها
• نوشیدنی ها
• مکمل ها
• عادات و سبک زندگی
• چیزهایی که باید از آنها اجتناب کرد.

به خاطر داشته باشید که نکات زیر به شما این ایده را می دهد که چگونه می توانید بازسازی عضلات تحلیل رفته خود را بهبود ببخشید ، اما آنها نباید یک لیست جامع باشند که باید نقطه به نقطه رعایت کنید.

نوع بدن ، اهداف تناسب اندام و سطح آمادگی جسمانی شما همگی در تعیین بهترین روش برای بازیابی نقش دارند.

برخی از تکنیک ها ، مانند حمام کنتراست ، ممکن است به بهبود شما کمک کنند ، اما تأثیرات آنها کوچک است و احتمالاً فقط در صورتی که ورزشکار هستید به شما مربوط می شود.

جلوگیری از بین رفتن عضله با تغذیه مناسب:

 

تغذیه مناسب رژیم صحیح غذایی نقش بسیار موثری در جلوگیری از تحلیل رفتن عضلانی و نگهداری از آن دارد مصرف غذاهای پروتئین به خصوص پروتئین با منشاء حیوانی کمک بسیار زیادی در نگهداری عضلات خواهد داشت.

اصولاً موادی که دارای پروتئین بالا هستند مثل سینه مرغ و گوشت گوساله و تخم مرغ و لبنیات علاوه بر داشتن پروتئین دارای آمینو اسید های بسیار مفید مانند لوسیون هستند.

بنابراین گام اول در نگهداری از عضلات حفظ رژیم غذایی صحیح و بالا بردن درصد پروتئین آن است همچنین باید توجه داشته باشید استفاده از غذاهای بی کیفیت و دارای کالری کاذب مانند فست فود ها و همچنین غذاها و نوشیدنی ها دارای قند مصنوعی نیز بسیار مضر است و سبب ایجاد چربی و پایین آمدن کیفیت عضلات و تفکیک آن خواهد شد از جمله نوشیدنیهای مزخرف برای بدنسازی خصوصاً در دورانی که تمرین نمی کنید نوشابه است که بالاترین میزان قند مصنوعی را در خود دارد.

معرفی غذاهای برای جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات

برای جلوگیری از تحلیل عضلات غذا های زیادی وجود دارد.از منابع منابع خوب برای این امر شیر ، پنیر ، تخم مرغ ، مرغ ، ماهی ، بادام زمینی و لوبیا هستند. پروتئین حیاتی است ، اما شما همچنین به کربوهیدرات ها نیاز دارید ، که منبع انرژی بدن شماست تا بتوانید ورزش کنید.

بزرگسالان در سنین میانی و بالاتر نباید رژیم کم کربوهیدرات داشته باشند. اما مطمئن باشید که کربوهیدرات های سالم را انتخاب می کنید.

به طور کلی ، وعده های غذایی با پروتئین بالا ، چربی کم و کربوهیدرات کم توصیه می شود. پروتئین ها برای ترمیم و بازسازی عضلات مورد نیاز هستند. 

لوبیا و حبوبات ، غلات سبوس دار ، بیشتر میوه ها و سبزیجات غیر نشاسته ای مانند گل کلم ، کلم و … منبع خوبی از کربوهیدرات ها با شاخص گلیسمی پایین و منبع اصلی انرژی هستند. غذای غنی از کلسیم و ویتامین D می تواند به سلامت عضلات و استخوان ها کمک کند.

پروتئین بعد از تمرین برای جلوگیری از بین رفتن عضله

هنگام ورزش ، پروتئین های تشکیل دهنده فیبرهای عضلانی شما آسیب می بینند. مصرف پروتئین بعد از تمرین می تواند به بدن شما مواد اولیه مورد نیاز برای ترمیم این آسیب عضلانی را کمک کند.

تحقیقات نشان داده است که 20 تا 40 گرم منبع معتبر پروتئین ، یا تقریباً 0.4 تا 0.5 گرم/کیلوگرم (0.9 تا 1.1 گرم/پوند) وزن بدن ، برای به حداکثر رساندن رشد ماهیچه ها کافی است.

پروتئین قبل از تمرین برای جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات

خوردن پروتئین قبل از تمرین میتواند به افزایش سنتز پروتئین عضلات کمک کند.

همانطور که در مورد توصیه های بعد از تمرین گفته شده، 0.4 تا 0.5 گرم/کیلوگرم (0.9 تا 1.1 گرم/پوند) وزن بدن باید پروتئین قبل ار تمرین دریافت کرد.

کربوهیدرات ها بعد از تمرین برای جلوگیری از تحلیل عضلات

ماهیچه های شما کربوهیدرات ها را به شکل گلیکوژن ذخیره می کنند تا به انرژی برسند. در طول تمرینات کوتاه مدت و شدید ، ماهیچه های شما از این گلیکوژن به عنوان شکل اولیه انرژی خود استفاده می کنند.

در صورت نیاز به سرعت بازگرداندن سطح گلیکوژن در کمتر از چهار ساعت ، مانند انجام تمرینات پشت سر هم ، انجمن بین المللی تغذیه ورزشی منبع معتقد است مصرف 1.2 گرم/کیلوگرم وزن بدن در ساعت با تمرکز بر کربوهیدرات ها شاخص قند خون (GI) بالای  70 مفید است.

برنج سفید ، سیب زمینی و شکر سه نمونه کربوهیدرات در این محدوده GI هستند.

 

 

برای بازسازی عضلات تحلیل رفته رژیم غذایی متعادل داشته باشید

خوردن یک رژیم غذایی کلی سالم می تواند اطمینان حاصل کند که هیچ کمبود مواد مغذی ایجاد نمی کنید که ممکن است توانایی عضلات شما را برای بازسازی عضلات تحلیل رفته مختل کند.

به عنوان یک قاعده کلی ، این بدان معناست که:

• مصرف غذاهای فرآوری شده را به حداقل برسانید
• خوردن مقدار زیادی میوه و سبزیجات بیشتر
• دریافت حداقل 1.4 تا 1.8 گرم پروتئین در هر کیلوگرم وزن بدن (0.6 تا 0.8 گرم در پوند)

 

 

نوشیدنی ها برای جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات

برای بازسازی عضلات تحلیل رفته هیدراته بمانید

کم آبی بدن می تواند توانایی عضلات شما در ترمیم خود را مختل کند. اگر در هوای گرم یا مرطوب ورزش می کنید ، مستعد کم آبی هستید.

کالج پزشکی ورزشی آمریکا نوشیدن 16 تا 24 اونس مایعات را برای هر پوندی که هنگام ورزش از دست می دهید توصیه می کند.

آب گیلاس تارت برای جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات در بدنسازی

منبع معتبری دریافت که نوشیدن آب گیلاس ترش بعد از ورزش ممکن است التهاب ، آسیب عضلانی و درد ماهیچه ای ناشی از ورزش را کاهش دهد.

برای درک کامل اثرات آن به تحقیقات بیشتری نیاز است ، اما بسیاری از مطالعات منتشر شده تا به امروز امیدوار کننده به نظر می رسند. دوز معمولی مورد استفاده در تحقیقات 480 میلی لیتر در روز (حدود 1.6 اونس) است.

 

جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات با استفاده از مکمل ها

ما میتوانیم برای جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات بدن از مکمل هایی استفاده کنیم که در پایین آورده شده است.

 

کراتین مونوهیدرات برای جلوگیری از تحلیل عضلات بدن

کراتین یکی از مکمل های بسیار مورد مطالعه است. تحقیقات به طور مداوم نشان می دهد که می تواند به تقویت قدرت عضلانی در ترکیب با تمرینات مقاومتی کمک کند.

منبع معتبر تحقیقاتی همچنین نشان داده است که کراتین می تواند با کاهش آسیب و التهاب عضلات ، و همچنین کمک به تجدید ذخایر گلیکوژن ماهیچه ها ، از تمرین شدید کمک کند.

جهت تقویت عضلات میتوانید از پارالل بار فیزیوتراپی استفاده کنید

پودر پروتئین برای جلوگیری از تحلیل عضلات بدن

پودر پروتئین راهی مناسب برای افزودن پروتئین بیشتر به رژیم غذایی است.

بسیاری از انواع پودرهای پروتئینی حاوی طیف کاملی از اسیدهای آمینه ضروری هستند. پودر آب پنیر و کلاژن دو انتخاب محبوب هستند.

 

 

سبک زندگی مناسب برای جلوگیری از تحلیل رفتن عضلات

خواب به عضلات شما زمان می دهد تا پس از ورزش بهبود یابند. افرادی که به شدت ورزش می کنند حتی بیشتر از افراد معمولی به استراحت نیاز دارند. برخی ورزشکاران حرفه ای شبانه 10 ساعت یا بیشتر می خوابند.برای بازسازی تحلیل رفته نیز خواب بسیار مهم است.

تحقیقات نشان داده است که کم خوابی ممکن است با اختلال در واکنش التهابی بدن و تولید هورمون هایی که به رشد ماهیچه ها کمک می کند ، باعث بهبودی عضلات شود.

ماساژ دهید

بسیاری از ورزشکاران برای کاهش درد عضلات از ماساژ در تمرینات خود استفاده می کنند.

مروری بر مطالعات انجام شده در سال 2020 نشان داد که ماساژ تأثیر کمی اما قابل توجهی بر بهبود انعطاف پذیری و کاهش تحلیل عضلات بعد از ورزش دارد.

لباس های فشرده

پوشیدن لباس های فشرده در چند دهه گذشته در بین ورزشکاران رایج شده است.

تعداد محدودی از مطالعات در مورد اثربخشی آنها برای تسریع بهبودی از ورزش وجود دارد. اما یک مطالعه کوچک در سال 2019 نشان داد که آنها زمان بازیابی عضلات تحلیل رفته بدن را در بازیکنان هندبال آلمان کاهش می دهند.

در این مطالعه ، ورزشکاران به مدت 24 ساعت لباس می پوشیدند و سپس بین 12 ساعت استراحت و 12 ساعت پوشیدن آنها به مدت 96 ساعت متناوب می شدند.

آب درمانی کنتراست

حمام کنتراست شامل دوره های متناوب غوطه ور شدن در آب بسیار گرم و آب بسیار سرد است. این تغییر دما باعث انقباض و اتساع رگ های خونی شما می شود و ضربان قلب شما را تغییر می دهد.

یک منبع معتبر دریافت که حمام درمانی کنتراست ممکن است به کاهش درد عضلات بعد از تمرین کمک کند. نتایج محدود است و ممکن است فقط مربوط به ورزشکاران باشد.

سرما درمانی

کرایوتراپی تکنیکی است که بدن شما را در دمای بسیار سرد برای چند دقیقه قرار می دهد.

تحقیقات نشان داده است که ممکن است بتواند با کاهش درد ، التهاب و خستگی عضلانی پس از فعالیت شدید ، بهبود را تسریع کند.

 

مواردی که باید برای بازسازی عضلات تحلیل رفته از آنها اجتناب کرد

 

 

الکل باعث تحلیل رفتن عضلات است

مصرف الکل برای بسیاری از جنبه های سلامت شما مضر است.

یک منبع معتبر نشان داده است که مصرف الکل بعد از دوچرخه سواری توانایی عضلات را برای پر کردن گلیکوژن پس از تمرینات استقامتی مختل می کند. الکل همچنین سنتز پروتئین در ماهیچه های شما را مختل می کند.

 

دخانیات باعث تحلیل عضلات در بدنسازی

سیگار کشیدن بر سیستم اسکلتی عضلانی شما تأثیر منفی می گذارد.

اگرچه تحقیقات محدودی در مورد تأثیرات دخانیات بر بهبود عضلات وجود دارد ، اما شواهدی وجود دارد که نشان می دهد سیگار کشیدن با افزایش خطر آسیب عضلانی مرتبط است.

سیگار کشیدن همچنین با افزایش خطر ابتلا به بیماری های مفصلی و افزایش خطر شکستگی استخوان همراه است.

 

 

بازسازی عضلات تحلیل رفته چقدر طول می کشد

مدت زمانی که طول می کشد تا عضلات شما پس از ورزش بهبود یابند به میزان آمادگی جسمانی شما و دشواری تمرین شما بستگی دارد.

حجم ، شدت و مدت زمان تمرین شما همگی در تعیین میزان اعمال آن بر بدن نقش دارد.

پس از یک تمرین نسبتاً سبک ، عضلات شما ممکن است بتوانند در 24 ساعت بهبود یابند ، در حالی که یک تمرین سخت تر ممکن است دو تا سه روز طول بکشد. تمرینات بسیار شدید ممکن است حتی بیشتر طول بکشد.

عوامل دیگری که می توانند بر زمان بهبودی شما تأثیر بگذارند عبارتند از:

• چقدر خوب میخوابی
• چقدر تغذیه می کنید
• چقدر استرس داری
• انجام تمریناتی که شامل گروه های مختلف ماهیچه ای یا حداکثر تلاش است

 

مهم است که به بدن خود فرصت دهید تا بعد از تمرین به طور کامل بهبود یابد. در حین ورزش ، به ماهیچه های خود آسیب می رسانید. فقط در دوره بهبودی است که ماهیچه های شما می توانند اشکهای ریز ایجاد شده در حین ورزش را ترمیم کنند.

بدن شما همچنین به زمان نیاز دارد تا اسید لاکتیک تولید شده در حین ورزش شدید را که باعث احساس درد و خستگی در عضلات شما می شود ، از بین ببرد. اگر به عضلات خود زمان لازم برای بهبودی را ندهید ، احتمال آسیب رساندن به خود را دارید.

 

استفاده از تجهیزات فیزیوتراپی و توانبخشی تاثیر زیادی در تقویت عضلات تحلیل رفته دارد 

چگونه می توان از آسیب در حین بازسازی عضلات تحلیل رفته جلوگیری کرد؟

اساس هر برنامه آموزشی خوب ، افزایش تدریجی شدت یا حجم در طول زمان است. اگر خیلی سریع جلو بروید ، خود را در معرض آسیب یا تمرین بیش از حد قرار می دهید.

در مورد آموزش ، مربیان مختلف فلسفه های متفاوتی دارند. بسیاری موافقند که شما باید تمرین خود را با احساس چالش ترک کنید اما کاملاً خسته نشوید.

حتی ورزشکاران درجه یک نیز در مورد زمان یا سالی که در حداکثر شدت تمرین می کنند استراتژیک هستند.

طراحی برنامه به گونه ای که بتوانید در تمرینات مختلف از گروه های عضلانی متناوب استفاده کنید ، راه خوبی برای افزایش دوره بهبودی بین جلسات است.

به عنوان مثال ، اگر سه بار در هفته وزنه می زنید ، برنامه ای مانند این را امتحان کنید تا به هر گروه عضلانی یک هفته کامل برای بهبودی فرصت دهید:

• دوشنبه: پشت و دوسر بازو
• چهارشنبه: سینه و بازوها
• جمعه: پاها و هسته

ورزشکارانی که برای ورزشهای خاص تمرین می کنند ، مانند دونده های بلند یا المپیک ، تقریباً هر روز اعضای بدن یکسانی را تمرین می کنند. آنها معمولاً در مورد نحوه تنظیم آموزش خود استراتژیک هستند. آنها اغلب روزهای شدید و کم شدت را به تناوب جایگزین می کنند تا به عضلات خود زمان لازم برای بهبودی را بدهند.

 

 

آیا زمان ندادن به ماهیچه برای ریکاوری عضلات عوارضی دارد؟

اگر اجازه ندهید عضلات شما بین تمرینات بازیابی شوند ، خود را در معرض آسیب قرار می دهید.

استرس مکرر ناشی از ورزش باعث اشک ریز به نام میکروتیر می شود که منجر به درد و التهاب ماهیچه ها می شود. تجمع اشک شما را در معرض خطر پاره شدن ماهیچه ها قرار می دهد که به آن فشار عضلانی یا کشیدگی عضلات نیز گفته می شود.

کشیدگی عضلات می تواند از ناراحتی خفیف تا پارگی کامل باشد که ممکن است برای ترمیم نیاز به جراحی داشته باشد. اگر به طور کامل بهبود نمی یابید ، به احتمال زیاد متوجه خواهید شد که عملکرد ورزشی شما در طول زمان کاهش می یابد.

 

سخن آخر

اگر اجازه ندهید عضلات شما بعد از ورزش به طور کامل بهبود یابند ، خود را در معرض آسیب قرار می دهید. آسیب های عضلانی می تواند از عوارض خفیف تا زیاد متغیر باشد.

اگر بهبود سطح آمادگی جسمانی خود را متوقف کرده اید ، یا اگر عضلات شما دائماً احساس التهاب و درد می کنند ، ممکن است لازم باشد زمان بیشتری را صرف بهبود تمرینات خود کنید.

چه در حال تمرین برای حفظ فرم خود هستید و چه ورزشکار رقابتی هستید ، بهترین راه برای به حداکثر رساندن ریکاوری عضلات ، رژیم غذایی سالم و خواب راحت است.

هیچ تکنیک بهبودی دیگری نمی تواند عادات بد را در این دو زمینه جبران کند.

سکته مغزی چیست و چه زمانی رخ می دهد؟

سکته مغزی زمانی رخ می دهد که جریان خون قسمتی از مغز قطع شده و یا به شدت کاهش یابد و بافت آن قسمت مغز از اکسیژن و مواد مغذی دیگر محروم شود.

سلول های مغزی بر حسب حساسیت آن ها به کمبود اکسیژن در طی چند دقیقه تا چند ساعت شروع به نابود شدن می کنند.

این حالت در علم پزشکی یک موقعیت اورژانسی و حیاتی است و درمان سریع آن می تواند باعث نجات زندگی فرد شود.

هرچه مراقبت های بهداشتی و درمانی زودتر صورت بگیرد، شدت آسیب به بافت مغز و به دنبال آن ناتوانی حاصل از آسیب کمتر خواهد بود.

امروزه سکته مغزی سومین علت مرگ و میر در جهان و اولین علت ناتوانی و معلولیت در جهان به شمار می رود.

البته این روز ها نسبت به گذشته افراد کمتری به علت سکته مغزی می میرند زیرا با شناسایی عواملی که احتمال ابتلا به سکته مغزی را افزایش می دهد، می توان مرگ و میر ناشی از این بیماری را کاهش داد.

انواع سکته مغزی:

سکته مغزی را می توان به دو نوع تقسیم کرد:

سکته مغزی ایسکِمیک (شایع ترین نوع) و سکته مغزی هِموراژیک.

 سکته مغزی ایسکمیک یا سکته در اثر انسداد جریان خون:

اغلب سکته های مغزی که رخ می دهد، در این دسته قرار می گیرند.

این سکته زمانی رخ می دهد که لخته های خونی و یا سایر ذرات موجود در خون باعث انسداد یکی از شریان های بافت مغز شده و شدیدا جریان خون مغز را کاهش می دهد.

این کاهش جریان خون باعث شروع فرآیند مرگ سلول های مغزی می شود.

در این نوع سکته، لخته یا درخود رگ های مغزی ایجاد می شود و یا گاهی لخته در عضوی به غیر از مغز (برای مثال قلب) تشکیل می شود و به وسیله جریان خون به عروق مغزی می رسد و باعث انسداد عروق می شود و حوادث بعدی را ایجاد می کند

سکته مغزی هموراژیک یا خون ریزی کننده:

این نوع سکته در اثر نشت و پارگی یک سرخرگ مغزی ایجاد می شود.

خون ریزی یا در اثر شرایطی مثل فشار خون بسیار بالا که بر روی رگ ها فشار وارد می کند ایجاد می شود و یا گاهی در عین این که فشار خون خیلی بالا نیست در اثر ضعف قسمتی از جداره رگ، پارگی ایجاد شده و خون وارد بافت مغزی می شود.

بعلاوه، در بعضی موارد ارتباطات غیر طبیعی بین شریان ها و ورید های مغزی عامل ایجاد خون ریزی است.

آیا می توان از بروز سکته مغزی پیش گیری کرد؟

متخصصان اعتقاد دارند تا ۸۰ درصد مواقع می توان از ایجاد سکته مغزی پیش گیری کرد.

بعضی از عوامل خطر سکته های مغزی مثل سن و سابقه فامیلی قابل کنترل و تغییر نیستند.

استفاده از تجهیزات فیزیوتراپی و توانبخشی مناسب روشی ایده آل جهت بهبود حال بیماران سکته مغزی میباشد

می توان با کمک کارهای زیر احتمال بروز سکته مغزی را کاهش داد:

آگاهی از فشار خون:

در افراد مبتلا به فشار خون بالا معمولا علائمی وجود ندارد.

بنابراین کنترل فشار خون در هر یک یا ۲ سال یک بار، موجب آگاه شدن فرد از فشار خونش می شود و در صورت افزایش فشار خون،می توان با دادن تغییراتی در نحوه زندگی (مانند کاهش مصرف نمک و ورزش کردن) و یا مصرف داروهای لازم تحت نظر پزشک، می توان فشار بالای خون را درمان کرد و احتمال بروز سکته مغزی را کاهش داد.

ترک کردن سیگار:

با ترک سیگار، احتمال ایجاد سکته مغزی کاهش می یابد.

برخی روش هایی که به فرد دارای اعتیاد کمک می کند تا سیگار را ترک کند عبارتند از:

• برچسب ها و آدامس های حاوی نیکوتین
• شرکت در برنامه های کمک کننده به ترک سیگار

انجام آزمایش قند خون:

به علت این که در افراد مبتلا به دیابت معمولا علائمی وجود ندارد، کنترل منظم قند خون ضروری است.پ

بالا بودن قند خون، احتمال بروز سکته مغزی را تا ۳ برابر افزایش می دهد.

با مصرف قرص های ضد دیابت یا تزریق انسولین و استفاده از رژیم غذایی و برنامه درمانی، می توان دیابت را کنترل و احتمال ابتلا به سکته مغزی را کاهش داد.

انجام آزمایش کلسترول و تِری گِلیسِرید خون:

زمانی که میزان کلسترول خون خیلی زیاد شود، این ماده می تواند بر روی دیواره سرخرگ ها رسوب کند و سرخرگ ها را مسدود کند.

به همین علت، خون مورد نیاز به مغز نمی رسد و سکته مغزی روی می دهد.

تری گلیسرید نوعی از چربی های موجود در جریان خون هستند و سطوح بالای آن در بعضی از افراد موجب بروز سکته مغزی می شود.

در افرادی که سطح بالای کلسترول و تری گلیسرید دارند، معمولا علائمی وجود ندارد.

به همین دلیل، باید سطح کلسترول و تری گلیسرید به طور منظم کنترل شود و در صورت بالا بودن مقدار آن ها، علاوه بر مراجعه به پزشک باید میزان آن ها را با استفاده از رژیم غذایی، ورزش و دارو کاهش داد.

کنترل وزن:

افزایش وزن، خطر بروز سکته مغزی را بالا می برد.

با استفاده از رژیم غذایی مناسب و انجام ورزش با شدت متوسط، حداقل به مدت ۳۰ دقیقه در اکثر روز های هفته می توان وزن را در محدوده طبیعی نگه داشت.

این کار را می توان با افزودن مقدار مصرف میوه، سبزیجات و حبوبات به رژیم غذایی آغاز کرد.

پیاده روی و استفاده از پله به جای آسانسور به کاهش وزن کمک می کند.

کاهش استرس:

می توان با استفاده از روش هایی مانند صحبت کردن با نزدیکان، ورزش یا نویسندگی استرس ها را کاهش داد.

 

سکته مغزی چه اثراتی بر مغز می گذارد؟

اثر سکته مغزی بر مغز به نوع سکته، منطقه ی بروز سکته بر مغز و میزان آسیب مغزی ایجاد شده بستگی دارد.

سکته مغزی خفیف می تواند موجب آسیب ناچیز شود و ممکن است اصلاً آسیبی به مغز نرسد.

اما سکته مغزی شدید می تواند موجب آسیب شدید مغز و حتی مرگ بیمار شود.

سکته مغزی ممکن است در بخش های مختلف مغز ایجاد شود.

مغز به ۴ بخش اصلی تقسیم می شود: نیمکره راست، نیمکره چپ، مخچه و ساقه مغز.

بروز سکته در نیمکره راست مغز می تواند با اختلالات زیر همراه باشد:

• مشکل قضاوت درباره مسافت ها: این بیماران هنگام قضاوت درباره مسافت ها و فاصله ها دچار اشکال می شوند و در نتیجه ممکن است زمین بخورند یا نتوانند برای بلند کردن چیزی، دستشان را به سمت آن هدایت کنند.
• کاهش حافظه کوتاه مدت: بیماران ممکن است بتوانند وقایع ۳۰ سال قبل را به یاد بیاورند ولی آن چه که امروز برای صبحانه خورده اند فراموش نمایند.

سکته مغزی در نیمکره چپ می تواند باعث مشکلات زیر شود:

• مشکلات تکلمی و گویشی: کسانی که دچار سکته مغزی شده اند ممکن است برای گفت و گو یا درک کلام دیگران دچار اشکال شوند.
• رفتار آهسته و محتاطانه: ممکن است بیماران برای انجام کامل کارها به مقداری کمک نیاز داشته باشند.
• مشکلات حافظه: بروز سکته مغزی ممکن است باعث شود بیمار به یاد نیاورد که ۱۰ دقیقه قبل چه کاری انجام داده اند و یا مسائل جدید را به سختی فرا بگیرند.

آسیب به مخچه مشکلات زیر را به دنبال دارد:

• حرکات غیر ارادی و غیر طبیعی در سر و قسمت بالای بدن
• مشکل حفظ تعادل بدن
• تهوع و استفراغ

بروز سکته در ساقه مغز بسیار زیان بخش است زیرا ساقه مغز تمام عملکرد های بدن که نیاز به تفکر ندارند، مانند حرکات چشم ها، تنفس، شنوایی، تکلم و بلع را کنترل می کند.

سکته مغزی چگونه تشخیص داده می شوند؟

ابتدا پزشک درباره آنچه اتفاق افتاده و زمان شروع علائم، از بیمار سوال می کند و سپس با پرسیدن چند سوال تعیین می کند که آیا بیمار قادر است به درستی فکر کند یا نه؟

پزشک همچنین رفلکس های بیمار (حرکات غیر اردای اندام ها) را آزمایش می کند تا متوجه شود که آیا آسیب جسمی ایجاد شده یا نه.

این کار به پزشک کمک می کند تا آزمایش لازم برای تشخیص سکته مغزی را تعیین کند.

آزمایش های لازم برای تشخیص سکته مغزی عبارتند از:

• آزمایش های تصویر برداری:

شامل سی تی اسکن (CT-SCAN) مغز و ام آر آی (MRI)

سی تی اسکن مشخص می کند که آیا سکته مغز در اثر انسداد رگ ایجاد شده است یا خونریزی مغزی.

اگر سی تی اسکن در ۴۸ ساعت اول پس از بروز سکته انجام شود، نوع سکته مغزی زودتر تشخیص داده می شود و اگر پس از بیشتر از ۲ روز بعد از حادثه انجام شود، تشخیص محل و وسعت حادثه راحت تر است.

بنابراین بهتر است دوبار سی تی اسکن انجام شود؛ یک بار در ۴۸ ساعت اول و یکبار چند روز بعد.

• آزمایش های الکتریکی:

مانند نوار مغزی (EEG) و آزمایش واکنش به تحریک الکتریکی نواحی مختلف مغز

• آزمایش های مربوط به تعیین جریان خون مغز:

مانند آزمایش سونوگرافی داپلِر که برای بررسی سرعت عبور خون در یکی از سرخرگ های اصلی مغز به کار می رود.

این آزمایش تغییرات میزان خونی که به مغز می رسد را نشان می دهد.

با استفاده از این آزمایش می توان سکته های مغزی ناشی از تنگی سرخرگ ها را تشخیص داد.

یکی از روش های تمرین درمانی انجام تمرینات با پارالل بار فیزیوتراپی میباشد.

سکته مغزی چه عوارضی دارد؟

سکته مغزی ممکن است عوارضی برای بیمار ایجاد کند که بعضی از این عوارض می توانند موجب مرگ بیمار شوند.

این عوارض عبارتند از:

• افزایش فشار داخل جمجمه

پس از سکته مغزی، ممکن است مغز بیمار دچار تورم شود و در نتیجه، فشار داخل مغز افزایش می یابد.

از آن جا که مغز در جمجمه فضای اضافی بسیار کمی دارد، اتساع ناشی از تورم ممکن است موجب مرگ بیمار شود.

تورم می تواند به سرعت و معمولا یک تا ۴ روز پس از سکته مغزی روی می دهد و در سکته های هموراژیک (ناشی از خون ریزی) شایع تر است.

 

• تجمع مایع نخاعی در مغز

این عارضه اغلب پس از سکته مغزی ناشی از خون ریزی ایجاد می شود.

تجمع مایع نخاعی در مغز موجب افزایش فشار داخل مغز و بزرگ شدن جمجمه می شود.

درمان هیدروسفالی، تخلیه مایع با استفاده از قرار دادن لوله هایی در مغز به وسیله عمل جراحی است.

به وسیله این لوله ها مایع مغزی نخاعی از مغز به بخش دیگری از مغز(معمولا حفره شکمی) انتقال می یابد.

• اِسپاسم (گرفتگی رگ ها)

معمولاً گرفتگی رگ ها ۳ یا چند روز پس از سکته بروز می کند و علت اصلی مرگ و معلولیت است زیرا می تواند جریان خون را به حدی کاهش دهد که منجر به مرگ بافت مغزی شود.

پیشگیری و درمان اسپاسم رگ ها با داروهای گشاد کننده رگ ها صورت می گیرد و برای بهبودی معلولیت های آن متخصصین گروه توانبخشی از جمله فیزیوتراپیست ها می توانند کمک کننده باشند.

• عفونت

احتمال بروز عفونت هایی مانند عفونت مجاری ادراری و یا ذات الریه به دلیل استرس حاصل از سکته مغزی افزایش می یابد.

عفونت ها را باید به وسیله آنتی بیوتیک ها درمان کرد.

این عفونت ها معمولا با تب همراه است و برای درمان آن از دارو های ضد تب مثل استامینوفن یا آسپیرین استفاده کرد.

در بعضی موارد، احتمال بروز زخم بستر و عفونت های پوستی به دلیل بستری بودن طولانی مدت در سکته های مغزی وجود دارد.

میزان این احتمال در افراد چاق که به حرکت در آوردن آن ها مشکل تر است افزایش می یابد.

• افزایش فشار خون

معمولا چند روز پس از سکته، افزایش فشار خون دیده می شود که به نظر می رسد به منظور تلاش بدن برای افزایش جریان خون به مناطق دچار آسیب روی می دهد.

اغلب اوقات این افزایش تنها در صورتی که به حدود خطرناک رسیده باشد تحت مراقبت های درمانی قرار می گیرد.

درمان این فشار خون بالا باید به آهستگی صورت بگیرد زیرا افت سریع فشار خون می تواند به آسیب بیشتر مغز منجر شود.

• افزایش قند خون

اغلب به دنبال سکته مغزی، افزایش قند خون دیده می شود.

قند خون بسیار کم یا زیاد با عملکرد مغزی و سلولی تداخل می کند و می تواند به افزایش آسیب ناشی از سکته منجر شود.

• تشنج

حمله های تشنجی به طور شایع، به ویژه پس از سکته های نوع خون ریزی کننده دیده می شوند.

تا ۱۰ درصد مبتلایان به سکته مغزی دچار تشنج می شوند و احتمال بروز آن در هفته اول بیشتر از سایر مواقع است.

• بی اختیاری ادرار یا مدفوع

بی اختیاری در ادرار کردن یا دفع مدفوع از عوارض شایع پس از سکته مغزی هستند که در اثر آسیب مراکز مغزی کنترل کننده این اعمال رخ می دهند و در اغلب موارد تقریبا تا ۳ هفته پس از سکته مغزی برطرف می شوند.

ادامه این اختلالات برای مدت بیش از یک ماه نیاز به معاینه و بررسی متخصص دارد.

یکی از علل شایع بی اختیاری پس از سکته مغزی، ناپایداری مثانه است.

در این عارضه، مثانه تنها با تجمع کمی ادرار منقبض می شود و ادرار داخل خود را تخلیه می کند.

برای رفع این مشکل از دارو درمانی استفاده می شود.

• اختلال بینایی

یکی دیگر از اختلالاتی که به دنبال سکته مغزی روی می دهد، اختلال در بینایی است.

شایع ترین اختلال بینایی ای که پس از سکته مغری روی می دهد نقص بینایی در نیمه ای از میدان بینایی یک یا هر دو چشم است؛ یعنی اگر فرد عادی و فرد بیمار به یک منظره مشابه برای مثال یک کوه نگاه کنند، اگر فرد سالم کوه را به طور کامل ببیند فرد بیمار ممکن است فقط نیمی از آن کوه را ببیند.

در اکثر موارد، این اختلال پس از مدتی برطرف می شود اما در بعضی از بیماران این اختلال پس از سکته مغزی بهبود نمی یابد.

اگر دید یک طرف کاملا از بین رفته باشد، احتمال بازگشت بینایی طبیعی، طی یک ماه ۲۰ درصد و اگر بخشی از دید یک طرف دچار اختلال شده باشد، این احتمال حدود ۷۵ درصد طی یک ماه است.

گاهی اوقات اختلال در حرکت چشم ها ایجاد می شود.

در بعضی موارد، حرکت هر دو چشم در یک جهت دچار مشکل می شود و گاهی حرکت دو چشم با یکدیگر هماهنگ نیست و دوبینی روی می دهد.
این اختلال معمولا طی چند روز تا چند هفته پس از سکته مغزی برطرف می شود و تا آن هنگام می توان با بستن یک چشم یا استفاده از عینک های مخصوص، مشکل را برطرف نمود.

• ضعف، بی حسی یا فلج

احساس ضعف، بی حسی یا فلج یک نیمه از بدن پس از سکته مغزی از عوارض شایع اولیه پس از سکته مغزی هستند.

• اختلال تکلم و نوشتن

یکی دیگر از عوارض شایع سکته مغزی، اختلال تکلم و اختلال در درک صحبت سایرین است.

به علاوه، اختلال در نوشتن ممکن است پس از سکته مغزی روی دهد که چون بیشتر افراد راست دست هستند، این اخلال در اثر آسیب دیدن نمیکره چپ مغز اتفاق می افتد.

• درد

درد ممکن است به طور شدید و در یک نیمه از بدن احساس شود.

این نوع درد که درد مرکزی بعد از سکته مغزی نام دارد ممکن است پس از هر نوع سکته مغزی و معمولا چند ماه پس از بروز سکته روی دهد. بیشتر این بیماران را می توان با دارودرمانی بهبود بخشید.

البته داروهای مسکن معمولی اثر چندانی بر این درد ها ندارند و نباید از دارو های ضد درد مخدر مانند مورفین برای برطرف کردن این درد ها استفاده کرد.

• تورم دست ها یا پا ها

بعد از سکته مغزی تورم در دست ها و پاها ایجاد می شود که معمولا علت اصلی آن عدم تحرک است.

به دلیل بی حرکت بودن طولانی مدت بدن، مایع موجود در بافت ها به حرکت در نمی آید.

در مواردی که دست یا پای بیمار فلج شده و به دنبال آن، مایع بافتی این ناحیه به درستی به گردش در نمی آید، موجب تورم اندام می شود.

برای درمان این مشکل باید دست یا پای بیمار بالاتر از سطح بدن قرار بگیرد.

گاهی اوقات از دستکش تنگ برای فشرده شدن دست و به چرخش درآمدن مایع بافتی استفاده می شود.

اصلی ترین درمان این عارضه فیزیوتراپی است.

• اختلال لمس

ممکن است پس از سکته مغزی، اختلال خفیف یا شدید در حس لامسه ایجاد شود که در بسیاری از موارد پس از مدتی بهبود می یابد.

• فلج یک دست یا یک پا

یکی از عوارض سکته مغزی، فلج شدن یک دست یا یک پا است که ممکن است با سفت شدن عضلات همراه باشد.

برای بهبود این عارضه باید توان بخشی هر چه زود تر آغاز شود.

پس از سکته مغزی، عضلات در ابتدا ضعیف و شل هستند و بعد از چند روز به تدریج سفت می شوند و حرکت دادن آن ها به سختی صورت می گیرد.

اگر سفتی عضلات به موقع با فیزیوتراپی درمان نشود ممکن است شدت آن به حدی برسد که اصلا نتوان آن ها را حرکت داد.

در این وضعیت، عضلات به شکل منقبض باقی می مانند و مفاصل نمی توانند به حالت عادی برگردند.

• عدم تعادل
• تهوع و سردرد و…

مراقبت و توانبخشی بیماران مبتلا به سکته مغزی:

توانبخشی، موجب می شود بیمارانی که در اثر سکته مغزی دچار ناتوانی جسمی و روانی شده اند به زندگی طبیعی باز گردند، مشکلات به وجود آمده را درک کنند و خود را با آن ها تطابق دهند و از ایجاد عوارض ثانویه پیشگیری به عمل آورند.

در توانبخشی همچنین باید به اعضای خانواده بیمار آموزش داد تا نقش حمایت کننده بیمار را ایفا نمایند.

تیم توانبخشی شامل پرسنل فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتار درمانی و معمولا پزشک آموزش دیده در زمینه طب توانبخشی است.

البته در بعضی از تیم ها ممکن است روان شناس و مددکار اجتماعی هم حضور داشته باشند زیرا حداقل یک سوم از بیماران پس از سکته مغزی دچار افسردگی می شوند.

در اکثر بیماران مبتلا به سکته مغزی، فیزیوتراپی و کاردرمانی زیربنای اصلی توانبخشی را تشکیل می دهند.

توانبخشی سکته مغزی باید هرچه زودتر آغاز شود و ممکن است از چند روز تا چندین ماه ادامه یابد.

قسمت اعظم بازگشت کارکرد عضو در چند روز یا چند هفته اول صورت می گیرد و سپس سرعت بهبود کاهش می یابد.

چه مدت فیزیوتراپی پس از سکته مغزی نیاز است؟

این که بیمار چه مدت به فیزیوتراپی نیاز دارد بستگی به مهارت های از دست رفته در اثر سکته و شدت عوارض مربوط به آن دارد.

سرعت بهبودی برای بعضی از بیماران سریع است اما اغلب افراد برای مدت طولانی به فیزیوتراپی نیاز دارند.

عوامل موثر در بهبودی حاصل از سکته مغزی:

به طور کلی توانبخشی موفقیت آمیز سکته مغزی به فاکتور های زیر بستگی دارد:

• فاکتور های اجتماعی: مانند حمایت و تشویق خانواده و دوستان
• فاکتور های عاطفی: مانند امیدواری و انگیزه بیمار برای انجام مرتب تمرینات توانبخشی
• فاکتور های درمانی: مانند شروع به موقع توانبخشی زیرا توانبخشی هر چه زودتر آغاز شود، تأثیرات آن بیشتر است.

برنامه بازتوانی و فیزیوتراپی شامل چه کارهایی است؟

• تمرین های مربوط به مهارت های حرکتی:

هدف این دسته از تمرینات بهبود هماهنگی و قدرت عضلات و حفظ تعادل بدن است.

یکی از این تمرینات، استفاده از تردمیل در حضور فیزیوتراپیست برای اصلاح اشکالات بیمار در راه رفتن جهت بهبود راه رفتن بیمار است.

• درمان های دارای محدودیت:

از آنجایی که در سکته معمولاً فقط نیمی از بدن دچار آسیب می شود، اندام های سمت سالم بیمار (مثل دست) را محدود می کنند.
این مدت بیمار تلاش می کند کار هایش را با دست آسیب دیده انجام دهد.

مزیت این کار این است که دست آسیب دیده پیام های حسی و حرکتی دریافت می کند که به بهبود دست کمک می کند.

• تمرینات دامنه حرکتی:

هدف این تمرینات کاهش سفتی عضلات و بهبود دامنه حرکتی مفاصل است.

• طب سوزنی:

این روش برای درمان عوارضی مانند فلج، مشکل در بلع و گفتار به کار می رود.

بهتر است طب سوزنی حداقل ۲ هفته بعد از سکته مغزی شروع شود.

در بعضی موارد سکته مغزی با خونریزی به علت لخته شدن یا انسداد رگ خونی همراه است و از آنجایی که طب سوزنی رگ ها را برای جریان بهتر خون باز می کند پس طب سوزنی بلافاصله پس از سکته مغزی می تواند شدت آسیب را بیشتر کند.

به همین علت، طب سوزنی با کمی وقفه پس از بروز سکته مغزی شروع می شود.

گاهی اوقات بیمار ممکن است حس کند که روند بهبودش متوقف یا کند شده است.

فیزیوتراپیست به طور منظم روند بهبود بیمار را ارزیابی می کند.

از تست های استاندارد برای بررسی پپیشرفت وی استفاده می کند.

این کار نشان می دهد که بیمار همچنان در حال پیشرفت است و نشان می دهد که سرعت پیشرفت بیمار چقدر است.

معمولاً چند ماه پس ازسکته سرعت بهبودی کاهش می یابد اما با داشتن یک برنامه توانبخشی مناسب روند بهبود بیمار متوقف نمی شود.

بیماری ام اس (M.S) چیست؟ نقش فیزیوتراپی در درمان ام اس

بیماری ام اس چیست؟

بیماری مالتیپل اسکلروزیس یا ام اس نوعی بیماری عصبی است.وقتی سیستم ایمنی بدن به درستی کار نکند،ممکن است فرد به این بیماری مبتلا شود.سیستم ایمنی بدن به طور عادی از طریق مبارزه با عفونت ها از فرد محافظت می کند.

در ام اس این سیستم به اشتباه به اعصاب بدن فرد حمله می کند به همین علت ام اس در دسته ی بیماری های خود ایمنی قرار می گیرد.(بیماری های خود ایمنی،بیماری هایی هستند که در آن سیستم ایمنی،سلول های بدن را به اشتباه بیگانه تشخیص داده و به آن ها حمله می کند.)

در ام اس سلول های سیستم ایمنی بدن به غلاف میلین حمله کرده و به آن آسیب می زنند.

وقتی میلین آسیب می بیند،پیام های عصبی سخت تر عبور می کنند،یا اصلا نمی توانند عبور کنند.

در این زمان است که علائم ام اس شروع می شوند.

در نهایت آسیب های زیادی ایجاد می شود که قابل ترمیم نیستند و اعصاب می میرند.

شکل های مختلف بیماری ام اس:

بیماری ام اس ۴ شکل مختلف دارد:

• نوع عود کننده و فروکش کننده (RRMS):

  در اکثر موارد ام اس به این صورت شروع می شود.
  در این نوع از ام اس حملات بدتر شدن ناگهانی سطح بیماری رخ می دهد که به آن دوره عود بیماری می گویند و در پی آن دوره فروکش شدن وجود دارد که در آن بهبودی حاصل می شود.

فروکش کردن با بهبودی کامل یا نسبی همراه است؛یعنی شخص پس از حمله به طور کامل به سطح عملکری پیش از حمله باز می گردد که به آن بهبودی کامل می گویند یا این که بهبودی نسبی است و بعضی از علائم برای همیشه باقی می مانند.

• نوع پیشرونده ی اولیه (PPMS):

  در ۱۰ درصد موارد ام اس از همان ابتدا سیری پیشرونده دارد که فاقد هر گونه حمله یا بهبودی است.

عامل به وجود آورنده این شکل از بیماری معمولاً با عامل بوجود آورنده نوع عود کننده و فروکش کننده و نوع پیشرونده ی ثانویه متفاوت است.

در نوع پیشرونده ی اولیه، فرایند التهابی در مغز و طناب نخاعی کمتر است اما تخریب و نابودی بیشتری از همان ابتدا رخ می دهد.

این تفاوت ها در فرم پیشرونده اولیه باعث شده درمان های رایجی که برای ام اس وجود دارند در این نوع کارایی کم تری نسبت به نوع عود کننده داشته باشند.

• نوع پیشرونده ثانویه (SPMS):

  بعد از گذشت حدود 10 سال اغلب کسانی که با فرم RRMS تشخیص داده می شوند دچار این حالت از بیماری ام اس می شوند که با پیشرفت مستمر بیماری همراه است اما سرعت آن خیلی زیاد نیست.
  در طول این دوره،حملات بیماری کاهش می یابد و یا هیچ حمله ای رخ نمی دهد.

• فرم عود کننده-پیشرونده (PRMS):

  تعداد خیلی کمی از بیماران (کمتر از ۵ درصد) دچار این شکل از بیماری هستند.
  این دسته در ابتدا مبتلا به فرم پیشرونده ی بیماری تشخیص داده می شوند اما چون بعضی واقع دچار حمله می شوند در این دسته قرار می گیرند.

چه عواملی باعث ابتلا به بیماری ام اس می شود؟

معمولاً افراد در سنین بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی به این بیماری مبتلا می شوند و کودکان به ندرت به این بیماری مبتلا می شوند.

تحقیقات نشان داده است که ترکیبی از برخی عوامل می تواند باعث ابتلا به بیماری شود که در ادامه به آن اشاره می کنیم:

• ژن ها
• محیط
• شیوه زندگی

ژن ها:

بیش از ۱۰۰ ژن وجود دارند که می توانند روی احتمال ابتلای فرد به این بیماری تاثیر بگذارند.

البته ژن ها به تنهایی تعیین نمی کنند که چه کسی به بیماری مبتلا شود.

برای مثال دو قلو های همسان ژن های یکسان دارند اما وقتی یکی از آن ها به ام اس مبتلا می شود،دیگری معمولاً این بیماری را نمی گیرد.

این نشان می دهد که ژن ها نقش دارند اما این کل داستان نیست.اگر یکی از خویشاوندان نزدیک فرد به ام اس مبتلا باشد،احتمال این که فرد به بیماری مبتلا شود نسبت به کسی که در خویشاوندانش کسی به ام اس مبتلا نیست بیشتر است.

یکی از تجهیزات مهم کمک درمانی ام اس درستگاه پارالل بار فیزیوتراپی است

طبق تحقیقات اگر فرد مبتلا به ام اس باشد و بخواهد بچه دار شود،احتمال ابتلای بچه به ام اس یک به ۶۷ است.

محیط:

چیز هایی که در دنیای اطراف وجود دارند ممکن است بر احتمال ابتلای فرد به بیماری تاثیر بگذارند مانند:

• برخی از عفونت ها
• نور خورشید و ویتامین د

عفونت ها:

شواهد زیادی وجود دارد مبنی بر این که برخی از ویروس ها و باکتری ها می توانند احتمال ابتلا به ام اس را افزایش بدهند.

برای مثال نوعی ویروس که باعث تب غده ای می شود می تواند احتمال ابتلا به ام اس را افزایش بدهد.البته این به این معنا نیست که اگر فرد به تب غده ای دچار شود حتما به بیماری ام اس دچار می شود.

ویتامین د:

دانشمندان سال ها پیش کشف کردند که هر چقدر از کشور های استوایی در نزدیکی خط استوا که در آن ها نور خورشید شدید است دور می شویم، افراد بیشتری را می بینیم که به بیماری ام اس مبتلا هستند.

به همین علت تحقیق درباره کمبود ویتامین د یا ویتامین خورشید به عنوان یکی از علل ابتلا به ام اس شروع شد و در نهایت این تحقیقات نشان دادند اگر قبل از بزرگسالی این ویتامین در بدن فرد کم باشد،خطر ابتلا به مالتیپل اسکلروزیس به بالاترین سطح خود می رسد

بدن انسان مقداری از ویتامین د را از مواد غذایی مانند تخم مرغ و ماهی ها دریافت می کند اما بیشتر ویتامین د بدن از نور خورشید دریافت می شود.

پوست وقتی در معرض نور خورشید قرار می گیرد،این ویتامین را می سازد.در بعضی موارد ممکن است فرد به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار گرفته باشد اما به مقدار کافی ویتامین د نداشته باشد که علت آن می تواند یکی از موارد زیر باشد:

• داشتن ژن هایی که باعث می شود بدن این ویتامین را به سختی بسازد
• فرد باردار باشد
• پوست فرد تیره باشد(در این صورت پوست با سرعت کمتری ویتامین د می سازد)

برای دانستن این که میزان ویتامین د بدن فرد چقدر است می تواند با پزشک عمومی مشورت کند. پزشک میزان ویتامین د بدن فرد را در یک آزمایش خونی بررسی می کند که در صورت پایین بود میزان آن،فرد مشاوره پزشکی دریافت می کند.

 

شیوه زندگی:

در شیوه زندگی فرد عواملی وجود دارند که می توانند بر احتمال ابتلا به ام اس تاثیر بگذارند:

• سیگار کشیدن
• اضافه وزن (چاقی)

سیگار کشیدن:

سیگار کشیدن باعث افزایش احتمال ابتلا به ام اس می شوند.

مواد شیمیایی موجود در دود سیگار می توانند روی سیستم ایمنی تاثیر بگذارند و به برانگیختن ام اس دامن بزنند.بعلاوه، استنشاق دود سیگار در محیط با خطر بالای ابتلا به مالتیپل اسکلروزیس در ارتباط است.

تحقیقات نشان داده که ترک سیگار می تواند سرعت پیشرفت بیماری ام اس را کاهش دهد.

اضافه وزن (چاقی):

اضافه وزن زیاد به ویژه در دوران کودکی یا بزرگسالی با ام اس در ارتباط است زیرا اضافه وزن زیاد می تواند:

• مقدار ویتامین د بدن فرد را کاهش دهد.
• باعث فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن و التهاب شود.

علائم بیماری ام اس چیست؟

بسته به اینکه بیماری ام اس کدام اعصاب بدن را تحت تاثیر قرار می دهد،اثرات و علائم آن متفاوت است.ممکن است علائم بیماری غیر قابل پیش بینی باشد.

علائم ممکن است روز به روز و حتی ساعت به ساعت تغییر کنند و ممکن است روز ها، هفته ها یا ماه ها طول بکشد.
بسته به نوع ام اس این علائم ممکن است باقی بمانند،کمتر شوند و یا به طور کامل از بین بروند.

هر فردی علائم مخصوص به خود را دارد و این علائم با علائم سایر افراد یکسان نیست و نحوه ی پیشرفت ام اس به مرور زمان برای هر فرد منحصر به فرد است.

برای درمان بیماران ام اس در کلینیک ها حتما از تجهیزات فیزیوتراپی و توانبخشی مناسب استفاده کنید.

شایع ترین علائم بیماری ام اس:

• یکی از شایع ترین علائم این بیماری خستگی است.

البته این احساس خستگی مثل خستگی های عادی نیست.

ممکن است باعث شود که انجام کار ها (حتی فکر کردن) خیلی دشوار یا غیر ممکن شود.

• ممکن است فرد مبتلا در قسمت بازو ها،ران ها،دست ها یا پا ها احساس بی حسی یا مور مور شدن کند.
• ممکن است دید فرد تار شود یا دچار دوبینی شود و حتی امکان دارد برای مدتی یک یا دو چشم فرد بینایی اش را از دست بدهد.
• احساس سرگیجه و مشکل در تعادل
• مشکل در راه رفتن
• مشکل در حرف زدن یا بلع
• گرفتگی عضلات
• بروز حرکات ناگهانی اندام ها که فرد نمی تواند آن ها را کنترل کند.
• مشکلات مثانه و روده
• رعشه(لرزش) دست یا پا
• فراموشی و مشکل در فکر کردن
• مشکلات جنسی
• مشکلات عاطفی، برای مثال در اثر ابتلا به بیماری ام اس ممکن است بیمار دچار افسردگی شود.

چگونه بیماری ام اس تشخیص داده می شود؟

تشخیص این بیماری اصلا آسان نیست.علائم بیماری ممکن است با سایر بیماری ها اشتباه گرفته شود.

ممکن است از زمانی که فرد متوجه مشکلاتی در بدنش می شود تا زمانی که رسما به وی اعلام شود ام اس دارد،زمان زیادی طول بکشد. این روند برای برخی افراد چند سال زمان می برد.

برای تشخیص بیماری فرد باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کند.ممکن است از فرد چندین آزمایش گرفته شود و مدتی طول بکشد تا تشخیض نهایی صورت بگیرد.

 

از ۴ نوع آزمایش برای تشخیص ام اس استفاده می شود:

• معاینه مغز و اعصاب
• اسکن ام آر آی
• آزمایش پتانسیل برانگیخته (EVOKED POTENTIAL TEST)
• گرفتن مایع مغزی- نخاعی

معاینه عصبی:

در طول معاینه متخصص مغز و اعصاب درباره سابقه فرد از وی سوال می کند.

منظور از سابقه،بیماری ها و علائم فرد در زمان حال و گذشته است.در معاینه بدنی حرکات،رفلکس ها (حرکات و پاسخ های غیر ارادی اندام ها مانند پاها) و حواس فرد مانند بینایی را بررسی می کند.

در صورتی که متخصص مغز و اعصاب مشکوک به ام اس شود،برای اطمینان از سایر آزمایش ها استفاده می کند.

ام آر آی (MRI) یا تصویر برداری رزونانس مغناطیسی:

یک دستگاه به نام ام آر آی از مغز یا نخاع عکس می گیرد.

بیمار روی یک تخت می خوابد و تخت وارد دستگاه می شود.این فرایند ممکن است چند دقیقه تا حداکثر یک ساعت طول بکشد.

با استفاده از میدان های مغناطیسی و امواج رادیویی قوی،این دستگاه از داخل مغز یا نخاع تصویر برداری می کند.با استفاده از تصویر این دستگاه متخصص می تواند هر گونه التهاب و آسیبی که ام اس وارد کرده است را مشاهده کند.

به این مناطق اسیب دیده پلاک گفته می شود.تصویر برداری ام آر آی دقیق ترین روش برای تشخیص ام اس است.

بیماری ام اس اغلب افراد از طریق ام آر آی تشخیص داده می شود.

گرفتن مایع مغزی-نخاعی:

در طول این فرایند،یک سوزن داخل قسمت پایین کمر و در فضای اطراف نخاع فرد قرار می گیرد.

مقداری از مایع مغزی- نخاعی بیرون کشیده می شود و با استفاده از آن فعالیت سیتم ایمنی بدن در این قسمت ها بررسی می شود که به تشخیص ام اس کمک می کند.

آزمایش پتانسیل برانگیخته: این آزمایش میزان سرعت انتقال پیام های عصبی بین مغز و چشمان،گوش ها و پوست فرد را اندازه می گیرد. اگر ام اس به غلاف میلین اعصاب این قسمت های بدن آسیب برساند،واکنش های فرد در این قسمت آهسته تر است.

در این آزمایش برای معاینه چشم ها،طرح هایی روی یک صفحه برای فرد نمایش داده می شود.الکترود هایی که متصل به سر هستند نحوه واکنش مغز فرد را به آنچه که می بیند اندازه گیری می کنند.

در آزمایشی دیگر شوک های کوچکی روی پوست داده می شود و واکنش های عضلات فرد بررسی می شود.

درمان بیماری ام اس:

هنوز درمانی برای بیماری ام اس وجود ندارد اما می توان به روش های مختلف علائم آن را کنترل کرد و تا حدودی کاهش داد. این روش ها عبارتند از دارو ها، توانبخشی و…

افزایش کارایی از طریق بازتوانی:

بازتوانی شاخه ای از علم پزشکی است که بر توانایی های فرد برای انجام دادن کار تمرکز می کند.

وظیفه ی متخصصین بازتوانی (شامل روانپزشکان، فیزیوتراپیست ها، کاردرمانگر ها و متخصصین گفتار درمانی) کمک به حفظ،راحتی و امنیت بیماران در بالاترین سطح ممکن،علی رغم هر اختلال ناشی از این بیماری است.

در روند بیماری: متخصصین بازتوانی به شکلی خلاقانه حلال مشکلات هستند.
آن ها کمک می کنند تا بیمار راهکار ها و ابزار های مورد نیاز را برای انجام کار هایی که برایش سخت است،پیدا کند.

فیزیوتراپی و ام اس:

چرا فیزیوتراپی می تواند برای بیماری ام اس مفید باشد؟

فیزیوتراپی ام اس شامل ورزش هایی برای تقویت عضلات،بهبود تعادل،هماهنگی بدن و نحوه راه رفتن فرد است.برای رسیدن به این اهداف فیزیوتراپی از حرکات کششی استفاده می کند.

این حرکات به فرد بیمار کمک می کند تا توانایی اش در حرکت را حفظ کرده و بهبود بخشیده و از گرفتگی عضلانی جلوگیری کند.

 

فیزیوتراپی در مراحل اولیه ام اس بسیار مفید است و می تواند به فرد کمک کند تا:

• از پیشرفت علائم جلوگیری کنند.
• یاد بگیرد چگونه از بدن درحال تغییرش مراقبت کند و با مشکلات آن کنار بیاید.
• یاد بگیرد چگونه بعد از دوره های عود بیماری دوباره توانایی اش را به دست بیاورد.
• قدرت بدنی را افزایش دهد.

فیزیوتراپی برای این بیماران شامل روش هایی مانند تمرینات هوازی،ورزش قدرتی،ورزش های آبی،یوگا و تمرینات تعادلی است.

ورزش های هوازی:

این شکل از ورزش برای افزایش ظرفیت ریه،بهبود تعادل و هماهنگی و بهبود عضلات پیشنهاد می شود.در صورتی که فرد تمرینات قدرتی برای پا ها انجام دهد،این تمرینات هوازی می توانند توانایی پیاده روی فرد را بهبود ببخشند.

ورزش های هوازی برای بیماران ام اس شامل دوره های کوتاه و شدید فعالیت بدنی و سپس استراحت است.

ورزش هوازی مزایای زیر را برای بیماران ام اس دارند:

• سطح انرژی بالاتر و احساس خستگی کمتر
• بهبود فعالیت قلب
• افزایش کیفیت زندگی و نهایتا روحیه بهتر

ورزش های قدرتی:

تمرینات قدرتی باعث بهبود تعادل بدن و قدرت عضلانی می شوند.در طی برنامه تمرینات قدرتی که فیزیوتراپیست برای بیمار طراحی می کند،افراد از وزنه های سبک استفاده می کنند.

در این برنامه ابتدا تعداد حرکات کم و مدت آن ها کوتاه است و به مرور زمان که ماهیچه ها تقویت می شوند،جرم وزنه و تعداد حرکات افزایش می یابد.

 

ورزش های آبی:

ورزش های آبی فواید بسیار برای فرد مبتلا دارد،برای مثال دمای پایین آب به جلوگیری از گرمای بیش از اندازه بدن کمک می کند و احساس بی وزنی در کنار مقاومت آب، محیطی مناسب برای انجام تمرینات کم فشار ایجاد می کند.

علاوه بر شنا،فرد مبتلا به ام اس تمرینات دیگری در آب انجام می دهد مانند وزنه برداری،پیاده روی،کشش و…

تمرینات تعادلی:

تمرینات تعادلی باعث بهبود حفظ حالت تعادل بدن می شوند.

ویژگی خوب این تمرینات این است که به علت فشار کمی که بر بدن وارد می کنند،اغلب بیماران می توانند این حرکات را انجام دهند.

یکی از تمرینات تعادلی این است که فرد به طور متناوب روی پاشنه و پنجه بایستد. برای این کار:

فرد در حالی که برای حفظ تعادل به دیوار یا نرده یا… تکیه داده، باید پا ها را به عرض لگن باز کند.سپس روی نوک انگشتان بلند شود و برای چند ثانیه روی انگشتان پا بایستد. در انتها به آرامی به حالت اول برگردد،سپس این کار را برای پاشنه انجام دهد.

تمرین دیگر، راه رفتن روی پاشنه و پنجه است که برای انجام آن:

فرد بیمار باید صاف بایستد و برای حفظ تعادل به دیوار یا… تکیه کند سپس به آرامی حرکت کند و پاشنه یک پا را مستقیما مقابل انگشت پای دیگر قرار دهد و به همین صورت به حرکت ادامه دهد.

بهتر است فرد بیمار برعکس این تمرین را هم انجام دهد یعنی به همین صورت به عقب راه برود.

بدیهی است که ورزش منظم می تواند اثرات ام اس را بهبود ببخشد اما بعضی از بیماران ممکن است با شروع برنامه ورزش اثرات بدی در بدنشان احساس کنند.

برای مثال ورزش بیش از حد می تواند منجر به سفتی عضلات و خستگی مفرط شود.خستگی بعد از تمرین نباید بیشتر از ۲ ساعت طول بکشد. پس اگر بیمار خستگی بیش از حد احساس کند باید شدت تمرینات کاهش یابد.

نکات ایمنی که هنگام ورزش باید در نظر بگیرید:

• قبل و بعد از تمرین،حرکات کششی انجام دهید تا ازآسیب جلوگیری شود.
• برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد بدن بیمار باید به اندازه کافی آب بنوشد.
• هنگام انجام تمرینات تعادلی بیمار باید تکیه گاه داشته باشد برای مثال به دیوار تکیه دهد.