آرتروز و علائم آن چیست؟ آرتروز استخوانی

آرتروز یا ساییدگی مفصل، بیماری پیش رونده‌ای است که زمینه ساز آن، تخریب و فرسایش غضروف مفصلی است. غضروف بافتی لغزنده است که انتهای استخوان‌ها را در یک مفصل می‌پوشاند؛ و به دلیل ماهیت لغزندگی، موجب می‌شود استخوان‌ها بر روی هم حرکتی آسان داشته باشند (با توجه به توضیحات ارائه شده، تصور کنید در صورت صدمه به غضروف، چه وضعیتی در حرکت استخوان‌ها ایجاد خواهد شد).

رفته رفته در اثر پیشرفت تحلیل غضروف مفصلی، مفصل و استخوان‌های مربوطه نیز درگیر می‌شوند و التهاب بافت‌های اطراف را ایجاد می‌کنند. غضروف بافتی است بدون عروق خونی، و فاقد عصب. به دلیل عدم خونرسانی، ترمیم خود به خودی غضروف امکان پذیر نیست و به دلیل فقدان عصب در صورت آسیب، دردی احساس نخواهد شد؛ به همین دلایل، روند تخریب غضروف سریع و بی علامت خواهد بود.این بیماری بسیار شایع است و در اغلب افراد بالای ۶۵ سال دیده می‌شود (همه افراد مبتلا به آرتروز، علامت دار نیستند).

این عارضه ممکن است هر یک از مفاصل بدن را درگیر سازد ولی شایع‌ترین مفاصل درگیر آرتروز، مفصل ران، ستون فقرات، دست و زانو هستند که البته به جرأت می‌توان گفت: متداول ترین و ناتوان کننده ترین آرتروز، آرتروز زانو است.

فرق آرتروز و آرتریت چیست؟

آرتریت به التهاب مفاصل گفته می‌شود. این بیماری با درد، تورم، سفتی و داغی در مفاصل آسیب دیده، وجود دارد. آرتریت ممکن است با برخی مشکلات کانند آسیب دیدگی، عفونت، اختلالات متابولیکی، یک سیستم ایمنی فعال و حتی مشکلات ناشی از وزن اشتباه گرفته شود.

آرتروز یکی از انواع آرتریت است. آرتروز بیماری دیگری برای عارضه اوستئوآرتریت است که یک بیماری غیرالتهابی در مفاصل است و طی آن غضروف مفاصل تخریب می‌شود. این بیماری تحلیل‌برنده در‌نتیجه آسیب‌دیدگی، افزایش سن و کشیدگی یا پارگی طولانی‌مدت غضروف در مفاصل بروز می‌کند و سبب ایجاد درد و سفتی مفاصل می‌شود.

علائم آرتروز چیست؟

انواع نشانه های آرتروز و چگونگی بروز آن‌ها، بسته به نوع آرتروز متفاوت است. علائم آرتروز می‌تواند به تدریج یا ناگهانی ایجاد شود، اگر کسی هر یک از چهار علایم آرتروز هشدار دهنده‌ی اصلی زیر را تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کند.

• درد: درد آرتروز می‌تواند ثابت یا متغیر باشد.
• تورم: در برخی از انواع آرتروز، پوست روی مفصل آسیب دیده قرمز و متورم و گرم می‌شود.
• سفتی و خشکی مفصل: خشکی مفصل یک علامت معمول است که پس از بیدار شدن از خواب در صبح، یا پس از نشستن طولانی مدت پشت میز، رانندگی طولانی مدت و بعد از ورزش رخ می‌دهد.
• اختلال در حرکت مفصل: حرکت دردناک مفصل یا خشکی و درد هنگام بلند شدن از روی صندلی می‌تواند نشان دهنده‌ی آرتروز باشد.

انواع آرتروز

آرتروز در دسته بیماری‌های روماتیسمی قرار دارد. این بیماری‌ها صدها نوع مختلف دارند. برخی از رایج‌ترین و معروف‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:

• آرتریت روماتوئید: این بیماری در دسته بیماری‌های خودایمنی قرار دارد. به این ترتیب که سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت‌های احتمالی موجود در بدن شروع به حمله و آسیب رساندن به مفاصل و بافت‌های سالم بدن می‌کند. این بیماری در زنان باردار بسیار شایع است.
• فیبرومیالژی: این بیماری نوعی اختلال مزمن به شمار می‌رود و بیشتر بر روی بافت‌هایی از استخوان تاثیر می‌گذارد که نقش پشتیبان حرکتی را برای استخوان دارند. از این رو حرکت فرد را توام با درد و ناراحتی قرار داده و برای وی تاثیراتی از جمله اختلال در خواب به همراه دارد.
• نقرس: نقرس یک بیماری است که در آن سطح اوریک‌اسید بدن بالاتر از حد نرمال است. این اوریک اسید اضافی در مفصل و مایع مفصلی تجمع یافته و موجب بروز کریستال اوریک اسید می‌شود. نتیجه این تجمع بروز آرتروز شدید است. نقرس به طور رایج و معمول از شست پا شروع می‌شود.
• آرتروز عفونی:یک ویروس عفونی یا باکتریایی مانند بیماری لایم می‌تواند موجب بروز آرتروز عفونی شود. آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند در صورتی که بیماری به درستی و سرعت تشخیص داده شده باشد، از ادامه یافتن آن جلوگیری کرده و به آغاز روند درمان بیمار کمک کنند.
• روماتیسم مفصلی نوجوانی:یکی از شایع‌ترین نوع آرتروز در کودکان رخ می‌دهد. بروز درد، خشکی مفاصل، تورم و عدم توانایی در انجام عملکردهای روزانه از جمله آسیب‌ها و عوارض نتاشی از روماتیسم مفصلی نوجوانی است.
• آرتروز پسوریاتیک:بیماری پسوریازیس نوعی اختلال پوستی است. افراد مبتلا به این بیماری در تهدید ابتلا به بیماری آرتروز پسوریاتیک نیز به سر می‌برند. این بیماری اغلب مفاصل انگشتان دست و پا را درگیر می‌کند.

آرتروز استخوانی

استئوآرتریت، یا آرتروز استخوانی که از این بیماری با نام مفصل تحلیل رفته نیز یاد می‌شود. این بیماری شایع‌ترین نوع آرتروز است که بیشتر در افراد مسن رخ می‌دهد. استئوآرتریت از راه تاثیرگذاری بر غضروف سبب از بین رفتن تدریجی آن می‌شود. لذا دو استخوان بدون بافت ژله‌ای که پیش‌تر آن‌ها را احاطه کرده و از آن‌ها محافظت می‌کرد به صورت مستقیم بر روی یکدیگر قرار گرفته و ساییده می‌شوند. این موضوع سبب ایجاد ضعف در آن ناحیه از استخوان‌ها می‌شود.

مشاهده بهترین تجهیزات فیزویوتراپی و توانبخشی 

آرتروز زانو

همانطور که پیش‌تر اشاره شد، یکی از رایج‌ترین قسمت‌هایی که دچار آرتروز می‌شود، زانو است. کشکک زانو مفصلی است که به صورت مداوم در حال حرکت است. لذا زمانی که به یکی از انواع آرتروز دچار می‌شود، بسیار سریع و شدید خود را نمایان ساخته و در انجام فعالیت‌های ساده و روزانه اشخاص مشکلاتی به وجود می‌آورد.

آرتروز دست

پس از زانو یکی دیگر از قسمت‌هایی که به آرتروز منجر می‌شود، دست است. رایج‌ترین بیماری آرتروز که سبب از بین رفت بافت غضروف می‌شود، در دست، مچ، ساعد و نواحی دارای مفصل دست صورت می‌گیرد. ورم مفصل، ساییدگی و پارگی تاندون در این ناحیه از آسیب‌هایی است که آرتروز دست به همراه دارد.

علل مسبب این بیماری به شرح زیر است:

• زنان به واسطه فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند بیش از مردان به این بیماری دچار می‌شوند
• افزایش سن یکی از عواملی است که منجر به بروز این بیماری می‌شود
• انجام ورزش‌های اشتباه یا فعالیت‌های آسیب زننده برای طولانی مدت
• ژنتیک یا سابقه خانوادگی در این بیماری
• ضربه خوردن یا ایجاد جراحت و عفونت در این ناحیه

درمان قطعی آرتروز چیست ؟

به طور کلی نمی‌توان آنچه که به طور طبیعی با آن زاده شده‌ایم را با موارد مصنوعی جایگزین کرده و یا با دارو و درمان به حالت قبلی بازگردانیم. بنابراین لازم است در حفظ هرآنچه که طبیعت به ما داده است کوشا باشیم. اما در مسیر درمان آرتروز داورهایی هستند که به تشکیل مجدد بافت غضروف کمک می‌کنند. مفاصل را تقویت کرده و از ساییدگی استخوان‌ها جلوگیری می‌کنند. همچنین فیزیوتراپی یکی دیگر از راهکارهایی است که به انجام فعالیت‌های بدنی صحیح کمک کرده و موجب می‌شود فرد استخوان‌ها و مفاصل خود را در جهت ترمیم هدایت نماید.

درمان آرتروز زانو

اما با این حال درمان آرتروز زانو نیز راهکارهایی دارد. اگرچه در بسیاری از موارد، زانوی شخص مبتلا به این بیماری را جراحی می‌کنند، اما راهکارهایی نیز وجود دارند که سبب می‌شوند فرد از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و کارهایی را در جهت حفظ سلامت زانو انجام دهد. برای مثال استفاده از مکمل‌های غذایی گلوکزامین و کندرویتین به درمان ساییدگی زانو کمک می‌کنند. همچنین عدم انجام فعالیت‌های ورزشی سنگین یا بالا و پایین رفتن از پله، سربالایی و سراشیبی همگی کارهایی هستند که می‌توان تا بهبودی کامل زانو از انجام آن‌ها اجتناب کرد. همچنین قرص‌های ضذ التهاب عاری از استروئید نیز وجود دارند. مواردی مانند ناپروکسین یا ایبوپروفن که مصرف آن‌ها به افزایش قدرت مفاصل کمک شایانی می‌کند.

آرتروز هم مانند دیگر بیماری ها احتیاج به مراقبت و  رعایت رژیم های غذایی خود را دارد. برای کاهش علائم بیماری و درمان قطعی آن، مراعات کردن یک سری از رژیم ها و پرهیزها لازم است. مصرف برخی از موادغذایی در التهاب استخوان و عود کردن بیماری بی تاثیر نیست. برای شناخت این مواد غذایی و پرهیز از خوردن آن ها باید با یک مشاور تغذیه در ارتباط بود .

دندان عقل چیست و چرا باید آن را بکشیم

بسیاری از افراد هرگز در طول زندگی مشکل و ناراحتی ای از بابت دندان عقل خود نخواهند داشت اما چنانچه مشکلات احتمالی با تشخیص پزشک منجر به کشیدن دندان شود بهتر است که این کار در سنین جوانی صورت بگیرد زیرا در این سنین هنوز ریشه این دندان در قک و لثه محکم نشده است و جراحی یا کشیدن آن به مراتب راحت تر است و بادرد کمتری همراه می باشد .

این دندان معمولا زمانی ایجاد مشکل می نماید که زیر سطح لثه بماند و به جای آنکه مانند سایر دندان ها به صورت عمودی رشد کند به صورت افقی به رشد خود ادامه دهد این امرممکن است به دلیل کوچک بودن فک و اینکه دندان فضای کافی برای رشد خود ندارد اتفاق بیفتد و حین رشد با فشار به دندان کناری موجبات درد و آسیب به دندان سالم را فراهم می کند .

گاها ممکن است این دندان ها به ریشه دندان های آسیاب فشار آورده و درد زیادی را سبب شوند .

گاهی کامل بیرون نیامدن دندان های عقل از لثه میتواند دردناک باشد و بیمار را دچار ناراحتی زیادی نماید . بعضی از افراد در حالت عادی با دندان عقل خود مشکل ندارند و تنها زمان جویدن مواد غذایی و فشار بر روی آن هاست که درد را حس می کنند.

دندان عقل چیست و در کدام قسمت دهان قراردارد؟

در طول زندگی دندان های ما طی مراحل مختلفی به رشد خود ادامه می دهند آخرین دندانی که این روند را تکمیل می کند دندانی است به نام دندان عقل که مسلما اسم آن هیچ ارتباطی با عقل و کامل شدن آن ندارد .

این دندان ها که شامل چهار دندان می شوند هر کدام پشت دندان های آسیاب و در هر دو طرف فک بالا و پایین انسان معمولا بین سنین 17 تا 25 سالگی رشد می کنند .

البته این به معنا نیست که دندان عقل در همه افراد کامل رشد کرده و قابل دیدن می باشد . به دندان عقلی که دیده نشود دندان عقل نهفته می گویند .
عمولا این دندان ها نمیتوانند به صورت صحیح رشد کنند و دندان های دیگر را تحت تاثیر قرار می دهند.

همچنین اگر دندان پزشک هستید میتوانید از بهترین تجهیزات دندان پزشکی دیدن کنید.

انواع دندان عقل:

دندان عقل معمولا به صورت روییده، نیمه نهفته، نهفته یا ممکن است اصلا وجود نداشته باشد یا بیش از یک عدد در هر طرف دهان روییده شود. برای رویش دندان عقل فک باید فضای خالی را در دهان داشته باشد و اگر دندان این فضا را پیدا نکند به صورت نیمه هفته و نهفته باقی می ماند و راهی برای بیرون آمدن پیدا نمی کند.

علت کشیدن دندان عقل:

دندان عقل اگر در جای خود و و به طور کامل در بیاید احتیاج به کشیدن ندارد و فرد می تواند از آن دندان به طور مفید و کارا استفاده نماید که این حالت بسیار کم به وجود می آید ولی اگر دندان عقل به صورت نیمه نهفته و یا نهفته دارای عوارضی مانند درد، تورم و التهاب، بلعیدن غذا با درد، بوی بد دهان همراه باشد باید این دندان جرحی و یا کشیده شود.

آیا حتما باید دندان عقل کشیده شود ؟

بطور کلی باید بگوییم که خیر اگر دندان عقل نهفته و نیمه نهفته نباشد و مشکل دیگری نداشته باشد، نیازی به کشیدن ندارد اما شما باید به بهداشت این دندان اهمیت خاصی قائل شوید زیرا پوسیدگی این دندان به دندان کناری آسیب وارد می کند.

 

دندان های دائمی هر فرد 23 عدد است که 4 عدد از این دندان ها که دندان عقل نامیده می شود، در پشت دندان های آسیاب و قوس دندانی رشد می کنند. این دندان ها از حدود سن 8 تا 10 در سالگی در فک شروع رشد کردن می کنند و تا سن حدودا 17 سالگی به رشد خود ادامه می دهند و معمولا در 18 تا 20 سالگی نمایان می شوند. اگر دندان عقل به درستی رشد کند، در سیستم جویدن موثر بوده و نیازی به کشیدن ندارد.

گاهی اوقات دندان عقل ، به جای صورت عمودی ، کمی صورت افقی در دهان رشد می کند و سبب آسیب به دندان آسیاب مجاور می شود . برای اطلاع از وضعیت دندان عقل خود بهتر است عکسبرداری انجام دهد و آن به دکتر خود نشان دهید.

جراحی دندان عقل:

مدت زمان جراحی معمولا 45 دقیقه می باشد

به روش های مختلفی شما بیهوش و یا محل جراحی را بی حس می نمایند:

محل کشیدن دندان عقل

پزشک  نیم ساعت قبل از جراحی با  تزریق نوکایین در لثه محل جراحی را بی حس می نمایند و یا ممکن است گاز نیترو یا گاز خنده را به شما توصیه کند تا در طول جراحی بیهوش شوید و متوجه جراحی نشوید.

جراح ممکن است کل دهان شما را بی حس نماید و همچنین از طریق سیاهرگ به شما دارویی می دهد تا شما در طول جراحی استراحت نمایید.

عمومی

در این نوع فرد بیهوش می شود حال یا از طریق سیاه رگ دارو دریافت می نمایید یا از طریق تنفسی.

در زمان جراحی به طور کامل خواب هستید و ممکن است یک ساعت بعد از جراحی بیدار شوید. هنگامی که پزشک باید قسمتی از لثه شما را ببرد و دندان را خارج نماید این شیوه بیهوشی مناسب تر می باشد و بعد از جراحی زخم شما را بخیه می زند تا بهبود یابد. این بخیه ها بعد از چند روز خود به خود از بین می رود و نخ بخیه به اصطلاح آب می شود و یا در بعضی موارد بعد از چند روز نخ بخیه را پزشک معالج می کشد.

همچنین اگر دندان پزشک هستید میتوانید از بهترین یونیت صندلی دندانپزشکی دیدن کنید.

مراقبت های پس از کشیدن دندان عقل در 24 ساعت اول:

• گاز استریل روی دندان را بعد از جراحی فشار دهید.
• از تکان دادن گاز استریل روی دندان خودداری نمایید و از خارج کردن آن در 24 ساعت اول خودداری کنید
• آب دهان خود را به بیرون نریزید و آن را به طور معمول قورت دهید.
• به مدت 3 الی 4 ساعت از صحبت کردن به بپرهیزید.
• بعد از جراحی می توان از کمپرس آب یخ استفاده نمایید.
• خونریزی خفیف طبیعی می باشد.
• برای کاهش درد از قرص های مسکن استفاده نمایید.
• از غذاهای آبکی برای وعده غذایی استفاده نمایید و هیچ یک از وعده های غذایی را حذف نکنید.
• تا 12 ساعت اول از غذاهای سرد استفاده نمایید و بعد از 24 ساعت می توانید به خوردن غذای معمولی بپردازید ولی تا حد امکان تا چند روز با سمت دندان جراحی شده غذایی را نخورید.

مراقبت های کلی بعد از جراحی دندان عقل:

• به مدت 5 روز از کشیدن سیگار جلوگیری نمایید.
• در روز اول از داشتن فعالیت شدید بدنی خودداری نمایید.
• کبود و تورم و باز نشدن دهان یک امر طبیعی بوده و بعد از یک الی دو روز بهبود میابد.
• دهان را تا 24 ساعت شستشو ندهید.
• از زبان زدن و دستکاری کردن محل زخم خودداری نمایید.
• بعد از 24 ساعت می توانید مسواک بزنید ولی در محل زخم مسواک نزنید و آن را تحریک نکنید.
• از قرص های تجویزی برای جلوگیری از عفونت و مسکن درد استفاده نمایید تا با عوارض بدتری مواجه نشوید.
• از دهانشویه و آب نمک استفاده نمایید تا دندان شما عفونت نکند.
• برای کاهش التهاب می توانید لثه را ماساژ دهید.

درد دندان عقل با سایر دندان ها به هنگام کشیدن یکی بمی باشد و فرقی ندارد برای کاهش درد برای شما مسکن تجویز می گردد و این درد بعد از 3 روز به پایان می رسد. 

هزینه جراحی و کشیدن دندان عقل

هزینه جراحی و کشیدن دندان عقل بسته به این که دندانپزشک متخصص این کار را انجام می دهد یا دندانپرشک معمولی متفاوت است. قیمت کشیدن دندان عقل نزد متخصص معمولا بین 100 الی 200 هزار تومان است و کشیدن دندان عقل نزد دکتر دندانپزشک معمولی بین 70 تا 150 هزار تومان است. جراحی دندان عقل نزد دکتر دندانپزشک متخصص بین 500 الی 800 هزار تومان است و نزد دکتر معمولی دندانپزشک بین 300 الی 500 هزار تومان است.

عفونت بعد از جراحی دندان عقل

یکی از اتفاق هایی که ممکن است بعد از جراحی دندان عقل برای افراد اتفاق می افتد، عفونت بعد از جراحی دندان عقل است. این اتفاق ممکن است بنا به دلایلی همچون ورود مواد غذایی به محل جراحی یا باکتری های مختلف رخ بدهد.

علائم عفونت بعد از جراحی دندان عقل:

• احساس درد بعد از گذشت چندین روز از جراحی
• ورم کردن محل جراحی دندان که معمولا سفید رنگ می باشد.
• ورم کردن گونه فرد در سمتی که جراحی شده است.
• تب 

بعد از عفونت دندان می بایست به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک متخصص بعد از بررسی ابتدا عفونت را خالی می کند و سپس محل جراحی را شستشو میدهد تا مواد غذایی در صورت وجود، خارج شوند. 

درد دندان عقل

دندان عقل آخرین دندان در استخوان فک می باشد و به همین دلیل معمولا در هنگام مسواک زدن و بهداشت دهان و دندان با غفلت مواجه می شود و محل تجمع مواد غذایی می باشد. همین امر موجب پوسیدگی دندان عقل و درد دندان عقل می شود. درد دندان عقل در هنگام پوسیدگی به دلیل نزدیک بودن به عصب موجب پخش شدن در کل فک میشود و معمولا تشخیص درست درد دندان عقل برای پزشک دشوار است. 

همانطور که در بالا اشاره کردیم گاهی درد دندان عقل مربوط به خود دندان عقل نمیباشد و به دلیل فشاری که به استخوان فک و دندان های جانبی وارد میکند این درد میتواند برای دندان های مشاور و یا استخوان فک باشد.

پوسیدگی و درد دندان عقل بسیار طاقت فرساتر از دندان های دیگر است و اگر سریع به آن رسیدگی نشود باعث عفونت دندان و لثه می شود. بنابراین مراجعه به پزشک باتجربه و متخصص برای تشخیص درد دندان عقل و پوسیدگی بسیار مهم است. یکی از علل درد دندان عقل در شب همین پوسیدگی های ریز می باشد که در این موارد و اگر درد دندان عقل در شب برای شما واضح است، باید هرچه سریعتر برای رسیدگی به پزشک متخصص مراجعه نمائید. در مراحل اولیه پوسیدگی دندان عقل با ترمیم و برداشتن پوسیدگی مشکل مرتفع خواهد شد و براحتی می توانید تا سال ها از دندان عقل خود استفاده کنید.

عوارض ناشی و درمان نهفتگی دندان

دندان نهفته به سادگی به این معنی است “دندان در لثه گیر کرده است و نمی تواند بیرون آمده و عملکرد خود را انجام دهد“. بیماران معمولا مشکلاتی را در مورد دندان عقل نهفته تجربه می کنند. این دندان ها در انتهای آرواره گیر کرده و در میان مشکلات دیگر، منجر به عفونت های دردناک نیز می شوند. از آن جا که دندان های عقل عملکرد خاصی را انجام نمی دهند، معمولا در صورت ایجاد مشکل کشیده می شوند.

شایع ترین دندان های نهفته، دندان های مولر سوم فک بالا و پایین، کناین های فک بالا و پره مولر های فک پایین هستند. در یک تحقیق در بیماران بالاتر از 10 سال، 17 درصد از بیماران یک دندان عقل نهفته داشتند که 40 درصد آن ها مربوط به دندان مولر سوم بود.

تجمع دندانی، موقعیت نامناسب جوانه دندانی، دندان های اضافه، فقدان فضا در قوس دندانی، کیست ها، ریشه های دندانی تحلیل نرفته و عادت های دهانی مثل مکیدن انگشت، از عوامل ایجاد دندان نهان می باشند.  در این مواقع درمان ارتودنسی کمک شایانی به اصلاح ناهنجاری موجود می نماید.

در برخی منابع، بیشترین عامل نهفتگی دندان مولر سوم یا دندان عقل نهفته، فقدان فضای کافی دانسته شده است. در مطالعه دیگری، چهار عامل اصلی برای نهفتگی دندان تحت عناوین: طول قوسی فک تحتانی، مسیر عمودی رشد کوندیل، مسیر دیستالی (عقبی) رویش و تاخیر در تکامل دندان های ماندیبل (فک پایین)، ذکر شده است.

با وجود اختلاف های نژادی در توالی رویش، دندان های مولر سوم در بیشتر نژاد ها آخرین دندان هایی هستند که می رویند و این نیز علتی برای شیوع نهفتگی دندان عقل به شمار می آید.

دندان عقل نهان یا به طور کلی دندان نهفته، ممکن است باعث ایجاد عوارض مختلفی شوند. به همین دلیل خارج کردن آنها ضروری است.

دندان نهان باید خارج شود

متخصصان دندانپزشکی و متخصص ارتودنسی توصیه می کنند که دندان نهفته باید پس از تشخیص، در اولین زمان ممکن تحت درمان قرار گیرد. یا باید هرچه سریع تر جراحی و خارج شود و یا در صورت امکان، از طریق درمان ارتودنسی، به قوس دندانی نرمال هدایت شود.

همانطور که گفته شد، دندان نهان باید به سرعت خارج شود. زیرا با افزایش سن، احتمال ابتلا به انواع بیماری ها از قبیل بیماری های سیستم ایمنی، دیابت، مشکلات قلبی و عروقی و بیماری های ریوی مطرح می شود. همچنین با افزایش سن، انعطاف ها از جمله استخوان فک کاهش یافته و ترمیم بافت ها در صورت جراحی، به تعویق می افتد. مجاور می شوند

همچنین، دندان نهفته درد فراوانی دارد و در صورت عدم خروج به موقع عوارضی چون عفونت، ایجاد کیست، احتمال ایجاد تومور، آسیب و ایجاد بی نظمی در دندان های مجاور و افزایش حساسیت و خطر شکستگی فک در مواجهه با ضربات را به دنبال دارد.

پس توجه کنید که اولین درمان پیشنهادی ارتودنسی است. اما اگر امکان هدایت دندان نهفته به جایگاه اصلی آن در قوس دندانی وجود نداشته باشد، خارج کردن دندان نهفته به روش جراحی ضروری است.

لازم به ذکر است، در افراد بالای 40 سال، معمولا دندان نهفته به صورت کامل داخل استخوان فک فرو میرود و کلسیفیه می شود. در صورت عدم وجود عارضه مشخص و پس از انجام معاینات کامل و تهیه عکس رادیوگرافی، دندانپزشک معالج ممکن است جراحی دندان نهفته را تجویز نکرده و تنها به چکاب سالیانه دندان ها بسنده کند.

علاوه بر آن، در برخی افراد ممکن است دندان عقل هیچگاه تشکیل نشود. اما پیشنهاد می شود افراد 20 تا 25 سالی که از وجود و یا عدم وجود دندان عقل خود اطمینان ندارند، به دندانپزشک مراجعه کنند تا با تهیه عکس رادیولوژی، امکان وجود دندان نهان (عقل نهفته) در آنها بررسی شود.

تشخیص دندان نهفته

دندان های نیش معمولا تا 14 سالگی به طور کامل رشد می کنند. در این زمان درمان دندان نیش نهفته با ارتودنسی یکی از روش های موثر درمان محسوب می شود. همچنین میانگین سن رویش دندان های عقل نیز 20 سال تعیین شده است که نهایتا تا سن 35 سالگی، رویش دندان های عقل باید کامل شده باشد. در صورتی که این دندان ها تا این سن های ذکر شده رویش نیافته و رشد نکرده باشند، باید از نظر احتمال نهفتگی دندان بررسی شوند.

دندان نهفته (دندان نیش بالا)

دندان نیش بالا دومین دندانی است که معمولا به ناهنجاری دندان نهفته دچار می شود. دندان نیش دندانی مهم در قوس دندانی است و نقش مهمی را در شکل بایت ایفا می کند. دندان نیش بسیار محکم هستند و طولانی ترین ریشه ها را در میان دندان های انسان دارند. دندانهای نیش طوری طراحی شده اند که اولین دندان هایی باشند که در هنگام بسته شدن آرواره به یکدیگر می رسند. به همین در هدایت بقیه دندان ها در شکل بایت موثرند.

همچنین اگر دندان پزشک هستید میتوانید از بهترین تجهیزات دندان پزشکی دیدن کنید.

به طور معمول دندان نیش آخرین دندان جلویی است که به صورت دائمی در می آید. این دندان ها در حدود سیزده سالگی در می آیند و باعث می شوند که هر گونه فضا میان دندان های جلویی اشغال شود. اگر دندان نیش نهفته شود، تلاش می شود تا به هر نحو در آمده و در جایگاه مناسب خود در قوس دندانی قرار گیرد. تکنیک هایی که برای کمک به رویش این دندان استفاده می شوند، می توانند برای هر دندان دیگری نیز انجام گیرند اما بیشتر برای کمک به دندان نیش بالا استفاده می شوند. شصت درصد دندان های نیش نهفته در کام دهان (فک بالا) قرار دارند. باقی دندان های نیش نهفته در میانه استخوان تکیه گاهی یافت می شوند که در سطحی بالاتر از ریشه های دندان های مجاور یا در سمت بیرونی قوس دندانی رو به صورت رشد کرده اند.

تشخیص زودهنگام دندان نهفته

هر چه بیمار سن بیشتر باشد، احتمال بیشتری دارد که دندان نیش با فشار طبیعی نروید، حتی اگر فضای کافی برای بیرون آمدنش وجود داشته باشد. انجمن متخصصین ارتودنسی آمریکا پیشنهاد می کند که رادیوگرافی پانورامیکی از تمام دندان ها به همراه آزمایش های دندانی معمول برای همه بیماران حدود هفت سال انجام شود تا تعداد دندان ها و مشکلات احتمالی برای رویش آنها مشخص شود. خیلی مهم است که مشخص شود آیا تمام دندان های دائمی در آرواره بیمار وجود دارند یا اینکه برخی از آنها دیده نمی شوند.

این آزمایش معمولا توسط دندانپزشک عمومی یا متخصص بهداشت انجام شده و هنگامی که مشکل تشخیص داده شد، بیمار به متخصص ارتودنسی ارجاع داده می شود. درمان این مشکل ممکن است شامل قرار دادن دستگاه های ارتودنسی توسط متخصص باشد که فضا را برای رویش مناسب دندان دائمی باز می کند. درمان ممکن است نیازمند ارجاع به جراح فک و صورت باشد تا دندان شیری باقیمانده یا دندان دائمی مانع شونده را خارج کرده تا دندان مهم تر نیش بتواند بیرون بیاید.

تاثیر سن در درمان دندان نهفته

جراح فک و صورت همچنین باید دندان یا رشد اضافی استخوانی را که مانع رشد دندان های دائمی شده است، حذف کند. اگر راه رویش دندان باز باشد و فضای کافی تا سن ۱۱ یا ۱۲ سالگی ایجاد شده باشد، احتمال بالایی وجود دارد که دندان نیش با کمک فشار طبیعی بیرون بیاید. اگر رویش این دندان تا ۱۳ یا ۱۴ سالگی طول بکشد، دندان نیش نهفته حتی با وجود جای خالی ایجاد شده برای رویش، بیرون نخواهد آمد. اگر بیمار سن زیادی داشته باشد (بیش از چهل سال)، احتمال بسیار بالایی وجود دارد که دندان در همان موقعیتی که هست گیر کند. در این موارد با وجود همه تلاش های متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت دندان بیرون نخواهد آمد. متاسفانه تنها انتخاب در این موقعیت خارج کردن دندان نهفته از دهان و در نظر گرفتن درمانی آلترناتیو برای جایگزینی آن در قوس دندان است.

درمان ناهنجاری دندان نهفته از طریق ارتودنسی

در جراحی ساده ای که می تواند در مطب جراح انجام گیرد، بافت لثه بالای دندان نهفته برداشته می شود تا دندان پنهان زیر آن مشخص شود. اگر دندان شیری وجود داشته باشد، به طور همزمان از لثه خارج می شود. زمانی که دندان نهفته مشخص شد، جراح براکت ارتودنسی را به آن نصب می کند. به براکت زنجیر طلایی مینیاتوری وصل شده است. جراح زنجیر را به صورت موقت به سیم قوسی شکل ارتودنسی نصب می کند. در برخی از موارد، دندان نهفته با بخیه کردن بافت لثه بالای دندان آشکار باقی می ماند. در بیشتر مواقع، لثه به حالت اصلی خود برگردانده شده و بخیه می شود، در حالی که زنجیر متصل به دستگاه ارتودنسی به عنوان حفره ای کوچک در لثه باقی می ماند.

مدت کوتاهی پس از جراحی (حدود یک تا چهارده روز) بیمار نزد متخصص ارتوپدی باز می گردد. بند رابری به زنجیر متصل می شود تا فشار بیرون کشنده کمی را به دندان نهفته وارد کند. این کار فرآیند جابه جایی دندان به جایگاه مناسبش را در قوس دندانی آغاز می کند. این فرآیند آهسته، کنترل شده و بسیار با دقت انجام می گیرد که ممکن است تا یک سال به طول بیانجامد. به یاد داشته باشید که هدف بیرون آمدن دندان نهفته است، نه خارج کردن آن از دهان. زمانی که دندان به جایگاه نهایی خود در قوس دندانی رسید، بافت لثه پیرامونی آن بالا می آید تا مطمئن شود دندان به اندازه کافی محکم و سالم است.

در برخی شرایط، به خصوص مواردی که دندان باید در مسیری طولانی جا به جا شود، ممکن است نیاز به جراحی لثه کوچکی باشد که توده ای از بافت لثه به دندان جا به جا شده اضافه شود. این کار باعث می شود که دندان برای کاربری های معمولش سالم باقی بماند.

درمان دندان نهفته در جایگاه های مختلف

این قواعد اصلی، می تواند برای هر دندان نهفته ای در دهان اعمال شود. نهفته بودن هر دو دندان نیش بالا غیر معمول نیست. در این موارد، فضای لازم در قوس دندانی برای هر دو طرف به طور همزمان آماده خواهد شد. زمانی که متخصص ارتودنسی آماده باشد، جراح دندان های نهفته را جراحی و آشکار کرده و براکت را به هر دو دندان متصل می کند. به این ترتیب بیمار تنها یک بار دوره نقاهت جراحی را خواهد گذراند. به دلیل اینکه دندان های قدامی کوچک بوده و تنها یک ریشه دارند، بیرون کشیدن آنها از حالت نهفته راحت تر از دندان های خلفی می باشد. دندان های آسیا که بزرگتر بوده و چندین ریشه دارند، جا به جایی سخت تری نیز خواهند داشت. مانورهای ارتودنسی مورد نیاز برای جا به جایی دندان آسیای نهفته به دلیل جایگاه آن در انتهای قوس دندانی بسیار پیچیده تر می باشد.

همچنین اگر دندان پزشک هستید میتوانید از بهترین یونیت صندلی دندانپزشکی دیدن کنید.

مطالعات اخیر نشان داده اند که تشخیص زودهنگام دندان نیش نهفته (یا هر گونه دندان نهفته دیگری به جز دندان عقل) باعث می شود که درمان در سن پایین تری شروع شود. زمانی که دندانپزشک عمومی یا مسئول بهداشت مشکل رویش را تشخیص می دهد، بیمار باید برای ارزیابی اولیه به متخصص ارتودنسی ارجاع داده شود. در برخی موارد بیمار حتی پیش از شروع درمان ارتودنسی نزد جراح فک فرستاده می شود. همانگونه که توضیح داده شد، از جراح خواسته می شود که دندان شیری باقی مانده یا دندان دائمی مانع را بیرون بیاورد. در نهایت، ممکن است از جراح خواسته شود که دندان نیش نهفته را بدون اتصال براکت و زنجیر به آن آشکار سازد. در واقع این کار جراحی ساده تری نسبت به آشکار کردن دندان همراه با اتصال براکت ها دارد. نتیجه این فرآیند تشویق رشد دندان پیش از نهفته شدن و گیر کردن کامل دندان است.

انتظارات از جراحی و ارتودنسی دندان نهفته

جراحی آشکار سازی و نصب براکت ارتودنسی بر روی دندان، جراحی سرراستی است که در مطب جراح فک و صورت انجام می شود. در بیشتر موارد این جراحی با بی حسی موضعی و تزریق آرامبخش انجام می شود. از آنجا که بیماران در این جراحی اغلب کمتر از ده سال سن دارند، تزریق آرامبخش ضروری به نظر می رسد. جراحی برای آشکار سازی و نصب براکت یک دندان در حدود چهل و پنج دقیقه زمان می برد. در صورتی که دندان نیش هر دو طرف نیاز به درمان داشته باشد، این زمان به یک ساعت افزایش می یابد. اگر فرآیند درمان تنها منحصر به آشکار سازی دندان نهفته باشد، زمان لازم نصف می شود. همه این موارد در زمان مشاوره با جراح مطرح می شود.

پس از جراحی باید انتظار کمی خونریزی را از محل انجام آن داشته باشید. با وجود اینکه بیمار در محل جراحی شده احساس ناراحتی خواهد داشت، بسیاری از افراد اذعان کرده اند که داروهایی نظیر ادویل در تحمل درد کمک بسیاری کرده است. معمولا در دو یا سه روز پس از جراحی نیاز کمی به مسکن خواهد بود. ممکن است لب های بیمار متورم شود که با قرار دادن یخ روی محل جراحی می توان میزان آن را کاهش داد. کبودی پس از جراحی اصلا معمول نیست.

رژیم غذایی پس از جراحی دندان نهفته

بهترین متخصص ارتودنسی تهران کسی است که تا بهبودی کامل بیمار را همراهی کند. بنابراین ممکن است که توصیه هایی در مورد رژیم غذایی پس از جراحی از متخصص خود بشنوید. در ابتدا رژیم غذایی بیمار باید کاملا نرم باشد، ولی زمانی که عمل جویدن راحت تر شد، می توان به رژیم غذایی عادی بازگشت. گرچه از غذاهای تردی که ممکن است به محل جراحی صدمه بزنند، همانند چیپس باید پرهیز کرد. معمولا ویزیت بعدی پزشک هفت تا ده روز پس از جراحی است تا فرآیند بهبود از جراحی را ارزیابی کند. در فاصله روز اول تا چهاردهم پس از جراحی می توان به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد تا فرآیند رویش دندان نهفته را با بند رابر و زنجیر مناسب به دندان شروع کند.

 تشکیل کیست ناشی  از نهفتگی دندان

 الف – کیست دنتی ژروس (Dentigerous)

کیست دنتی ژروس از فولیکول دندان نهفته ایجاد شده و می تواند در بعضی موارد سپه ایجاد تورم داخل دهانی و ایجاد یک آسیمتری پیش رونده گردد که این تورم می تواند بر روی اعصاب ناحیه بخصوص عصب دندانی تحتانی فشار آورده و ایجاد درد و ناراحتی کند گاهی درد به علت عفونت داخل کیست ایجاد می شود و در هنگام معاینات کلینیکی یک یا دو یا چند دندان از سری دندانی حذف شده است معمولا عامل بوجود آورنده کیست یک دندان می باشد که وسعت و فشار کیست مانع رویش دندانهای مجاور نیز می گردد.

ب – کیست رویشی

در نسوج نرم عارض می شود بنابراین چنین کیستی رابطه مشابهی با تاج یک دندان – نظیر رابطه ای که یک ضایعه کیستیک دنتی ژروس با تاج دارد . خواهد داشت البته تفاوت مختصری بین این دو کیست وجود دارد یعنی در حالی که نوع دنتی ژروس در حول تاج یک دندان رویش نیافته رشد کرده و در محفظه استخوانی قرار می گیرد، ولی کیست رویشی زمانی که دندان در درون نسوج نرم مستقر در روی استخوان رویشش متوقف شده باشد عارض می شود. باز کردن و برداشتن قسمتی از کیسه کیستی مذکور، علائم فوق را تخفیف داده و به دندان اجازه خروج و رویش می دهد.

 تشکیل نئوپلاسم ناشی از نهفتگی دندان

گزارشهای متعددی از بروز نئوپلاسم در اطراف دندانهای نهفته داده شده است.| تومورهای ادنتوژنیک اپی تلیال بخصوص آملوبلاستوما که می تواند از اپی تلیوم کیست های ادنتوژنیکی به ویژه کیست دنتی ژروس و ادنتوماها منشاء بگیرد درمان آن از طریق جراحی دارای بعد وسیعی از کورتاژ محافظه کارانه تارزکسیون رادیکال تومور همراه با خارج کردن دندان نهفته می باشد..

تضعیف استخوان مجاور ناشی از نهفتگی دندان

دندانهای نهفته موجب تضعیف استخوان مجاور می شوند بخصوص در فک پائین که در آسیبهای وارده به فک در لحظه اول این نقاط تضعیف شده می توانند دچار شکستگی گردند.

ایجاد پوسیدگی و بیماریهای پریودنتال ناشی از نهفتگی دندان

دندانهای نهفته می توانند سبب ایجاد پوسیدگی بر روی خود و یا دندانهای مجاور و ایجاد بیماریهای پریودنتال و پاکت در ناحیه تماس خود با دندانهای مجاور شوند موارد دیگری چون التهاب ، درد گوش ، تاری دید می تواند بوجود آید.

سندروم گیلن باره چیست؟ علائم و نشانه های گیلن باره

در بیماری گیلن باره، سیستم ایمنی بدن به اعصاب حمله می کند و باعث ایجاد ضعف در ماهیچه ها، بی حسی، گزگز وگاهی اوقات و به ندرت فلج شدن اندام ها می گردد.

سوزش و حالت خواب رفتگی ناگهانی در پا و انتقال این حس در نقاط مختلف بدن، یکی از علایم بارز گیلن باره است که در صورت تشخیص و درمان به موقع، تا سقف ۹۷% قابل معالجه است اما در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع ممکن است، مشکل تنفسی ایجاد کرده و بدن را ضعیف کند.

سندروم گیلن باره چیست؟

سندروم گیلن باره یک بیماری خودایمنی نادر و جدی است، که می‌تواند بر روی هر قسمت از سیستم عصبی خارج از مغز و نخاع تاثیر بگذارد. به این بخش، سیستم عصبی محیطی می‌گویند. یک بیماری خود ایمنی باعث می‌شود تا سیستم ایمنی بدن به گروه‌های خاصی از سلول‌های سالم حمله کرده و آن ها را از بین ببرد.

در این سندروم به غلاف میلین اعصاب محیطی حمله می‌کند. غلاف‌های میلین، آکسون‌های اعصاب را می‌پوشانند. میلین به این پسوندهای نازک و طولانی سلول های عصبی کمک می‌کند تا پیام را منتقل کنند. در برخی موارد، سندروم گلین باره به خود آکسون ها نیز حمله می‌کند.

این آسیب از ارسال اطلاعات خاص اعصاب مانند احساس لمس به نخاع و مغز جلوگیری می‌کند. این امر باعث احساس بی‌حسی می‌شود. علاوه بر این، مغز و نخاع دیگر نمی‌توانند سیگنال‌ها را به بدن منتقل کنند که منجر به ضعف عضلات می شود. هر کسی که احساس سوزن‌سوزن شدن و ضعف غیرقابل توضیح دارد، باید در اسرع وقت تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گیرد.

این اختلال معمولا چند روز یا چند هفته پس از عفونت دستگاه تنفسی یا دستگاه گوارش ظاهر می‌شود. جراحی یا واکسیناسیون به‌ندرت می‌تواند سندرم گیلن باره را تحریک کند. اخیرا گزارش شده که پس از آلودگی به ویروس زیکا، افرادی دچار این سندروم شده‌اند. این روزها پژوهشگران در حال تحقیق هستند و معتقدند که ممکن است سندرم گیلن باره پس از عفونت کووید ۱۹رخ دهد.

پیش آگهی سندروم گیلن باره :

این بیماری دارای سه مرحله حاد، نقاهت و بهبودی است.
معمولا افراد و کودکان مبتلا به گیلن باره بهبود می یابد اما زمان آن متغیر بوده و بازی زمانی کوتاه تا دوساله را در بر می گیرد.
گاهی اوقات در مواردی، شاهد عود این بیماری هستیم.

تشخیص گیلن باره :

پزشک با دیدن علائمی مانند ضعف یا مور مور شدن پاها در ابتدا به گیلن باره شک می کند.
در قدم بعد، آزمایشاتی مانند گرفتن مایع مغزی – نخاعی از قسمت پشت را انجام خواهد داد.
دو آزمایش دیگر هم انجام می شود که شامل بررسی الکترونیکی عضله و آزمایش سرعت هدایت عصب است.
این آزمایش ها برای بررسی نحوه ارسال پیغام از طریق اعصاب به دست ها و پاها انجام می شوند.

 

 مراقبت های پرستاری و درمانی سندروم گیلن باره :

با توجه به این مورد که هنوز درمان قطعی برای سندروم گیلن باره وجود ندارد، مراقبت های پرستاری در حیطه مراقبت از کودکان مبتلا به گیلن باره بسیار اساسی و کلیدی بوده و شامل مواردی است که در ادامه به آن اشاره می گردد:

۱.بررسی مداوم وضعیت تنفسی و درمان های تنفسی با تهویه مکانیکی مناسب جهت حمایت از عملکرد های ریوی و روند اکسیژن رسانی به میزان کافی

۲.لوله گذاری الکتیو یا غیر اورژانس قبل از خستگی مفرط عضلات تنفسی به دلیل جلوگیری از اختلال عملکرد های خودکار

۳.استفاده از داروهای ضد انعقاد، جوراب های الاستیکی بلند و پوتین های فشاردهنده مخصوص به منظور جلوگیری از عوارضی همچون بی حرکتی، آمبولی ریه و ترومبوز

با استفاده از دستگاه بالابر بیمار میتوان سالمندان را بدون آسیب از جایی به جای دیگر جابجا کرد

۴‌.کنترل مستمر خطرات قلبی – عروقی از طریق دستکاه الکتروکاردیوگرام در سندروم گیلن باره

۵.کنترل افت فشار خون با افزایش میزان مایعات از طریق تزریق در رگ (IV)

۶.پرستار کودک مبتلا به سندروم گیلن باره در تلاش است تا عضلات کودک را فعال نگه دارد، به همین منظور از حرکات فیزیوتراپی کمک میگیرد و دست و پای کودک را فعال نگه می دارد.

۷.کودک مبتلا به سندروم گیلن باره به علت ضعف عضلاتی که دارد، ممکن است در روند بیماری دچار بی اختیاری ادرار شود که کاملا طبیعی است و با بهبود روند بیماری، بهبود می یابد اما به علت بی اختیاری ادراری که دارد، بیشتر در معرض عفونت های ادراری است و پرستار نظافت شخصی بیمار را در نظر دارد و این امر را به خاطر می سپارد.

۸.رژیم غذایی کودک مبتلا به گیلن باره باید سرشار از میوه و سبزی باشد، به این دلیل که این کودکان بیش از سایر کودکان در معرض یبوست هستند.

۹.کودک مبتلا به گیلن باره به علت ضعف عضلانی و محدودیت حرکتی که برایش ایجاد می شود، ممکن است که در معرض افسردگی باشد. پرستار کودک مبتلا به گیلن باره در تلاش است که با فراهم آوردن محیط شاد و بازی های کودکانه، نیاز کودک را تاحد زیادی برآورده سازد و کتاب هایی به او هدیه می دهد تا علاوه بر یادگیری هرچه بیشتر درمورد بیماری که درگیر آن است، راهکارهای مقابله با آن و روش های کمک درمانی را بیاموزد.

۱۰.پرستار کودک مبتلا به گیلن باره می داند که به دلیل ضعف عضلات کودک باید از محیط های پرخطر و مکان های مرتفع که خطر افتادن وجود دارد، اجتناب کند.

علائم  و نشانه های گیلن باره

سندرم گیلن باره اغلب با گزگز و ضعف از پاها شروع می‌شود و به بالای بدن و بازوها گسترش می‌یابد. در حدود ۱۰٪ از افراد مبتلا به این اختلال، علائم از بازوها یا صورت شروع می‌شوند. با پیشرفت این سندورم، ضعف عضلانی می‌تواند به فلج تبدیل شود. علائم سندرم گیلن باره ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• خارش، احساس سوزن شدن در انگشتان دست، انگشتان پا، مچ پا یا مچ دست
• ضعف در پاها که به قسمت بالاتنه گسترش می‌یابد
• راه رفتن ناپایدار یا ناتوانی در راه رفتن یا بالا رفتن از پله‌ها
• مشکل در حرکات صورت، از جمله گفتار، جویدن یا بلعیدن
• دو بینی یا عدم توانایی حرکت چشم‌ها
• درد شدید یا گرفتگی عضله که بیشتر در شب پدید می‌آید
• مشکل در کنترل مثانه یا عملکرد روده
• ضربان قلب سریع
• فشار خون کم یا زیاد
• مشکل تنفس

افراد مبتلا به سندرم گیلن باره معمولا مهم‌ترین مراحل ضعف خود را طی دو هفته پس از شروع علائم تجربه می‌کنند. اگر در انگشتان پا یا انگشتان دست خود گزگز خفیفی دارید که به نظر نمی‌رسد گسترش یابد یا بدتر شود، حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر هرکدام از این علائم یا نشانه‌های شدید را دارید، سریعا به اورژانس مراجعه کنید:

• سوزن سوزن شدنی که از پاها یا انگشتان شما شروع می شود، سپس به سمت بالای بدن شما حرکت می‌کند.
• سوزن سوزن شدن یا ضعف که به سرعت در حال گسترش است.
• مشکل گرفتگی نفس یا تنگی نفس هنگام صاف خوابیدن
• حس خفگی در هنگام قورت دادن بزاق

سندرم گیلن باره یک بیماری جدی است، که نیاز به بستری فوری در بیمارستان دارد، زیرا می‌تواند به سرعت بدتر شود. هرچه درمان مناسب زودتر آغاز شود، احتمال دریافت نتیجه‌ مناسب بیشتر خواهد بود.

عوامل خطر برای سندروم گیلن باره

سندرم گیلن باره می‌تواند تمام گروه‌های سنی را تحت تاثیر قرار دهد. اما با افزایش سن، خطر آن هم افزایش می‌یابد. همچنین خطر آن در مردان بیشتر از زنان است. این بیماری ممکن است توسط موارد زیر ایجاد یا تشدید شود:

یکی از بهترین روش های برای مراقبت از سالمندان استفاده از صندلی انتقال بیمار برای حرکت سالمندان میباشد

• عفونت کمپیلوباکتر، نوعی باکتری در مرغ‌های نپخته
• واکسیناسیون آنفلوانزا یا واکسیناسیون کودکان (به ندرت)
• ویروس آنفولانزا
• سیتومگالوویروس
• ویروس اپشتین بار
• ویروس زیکا
• هپاتیت A ، B ، C و E
• HIV
• پنومونی مایکوپلاسما
• عمل جراحی
• ضربه
• لنفوم هوچکین
• ویروس کرونا

عوارض سندروم گیلن باره

سندرم گیلن باره بر اعصاب شما تاثیر می‌گذارد. از آنجاییکه این سندرم اعصاب، حرکات و عملکردهای بدن شما را کنترل می‌کنند، افراد مبتلا به این بیماری ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:

1. مشکلات تنفسی: ضعف یا فلج می‌تواند به ماهیچه‌هایی برسد که تنفس شما را کنترل می‌کنند. در واقع این مشکل یک عارضه بالقوه کشنده است. حداکثر ۲۲٪ از مبتلایان به سندرم گیلن باره در هفته اول که برای معالجه در بیمارستان بستری هستند، برای نفس کشیدن به‌طور موقت به دستگاه نیاز دارند.
2. بی حسی: اکثر افراد مبتلا به سندرم گیلن باره به طور کامل بهبود می‌یابند، یا فقط ضعف اندک، بی‌حسی یا گزگز در آن‌ها باقی می‌ماند.
3. مشکلات قلب و فشار خون: نوسانات فشار خون و ریتم نامنظم قلب (آریتمی‌های قلبی) از عوارض جانبی رایج سندرم گیلن باره است.

درد: یک سوم افراد مبتلا به این سندروم، درد عصبی شدیدی را تجربه می‌کنند، که ممکن است با دارو کاهش یابد.

4. مشکلات روده و مثانه: ممکن است تنبلی روده و احتباس ادرار از سندرم گیلن باره ناشی شود.
5. لخته شدن خون: افرادی که به دلیل سندرم گیلن باره بی حرکت هستند، در معرض خطر ایجاد لخته خون قرار می‌گیرند. تا زمانی که نتوانید به طور مستقل راه بروید، ممکن است مصرف داروهای رقیق کننده خون و پوشیدن جوراب‌های ساپورت توصیه شوند.
6. زخم: همچنین بی‌تحرک بودن شما را در معرض خطر ایجاد زخم بستر قرار می‌دهد. تغییر مکان مکرر به جلوگیری از این مشکل کمک می‌کند.

علائم سندرم گیلن باره به طور قابل توجهی خطر عوارض جدی طولانی مدت را افزایش می‌دهند. همچنین به ندرت ممکن است مبتلایان در اثر عوارضی مانند سندرم دیسترس تنفسی و حملات قلبی، دچار مرگ شوند.

راه های تشخیص سندرم گیلن باره

در ابتدا تشخیص سندرم گیلن باره دشوار است. به این دلیل که علائم آن بسیار شبیه سایر اختلالات عصبی یا شرایطی است که بر سیستم عصبی تاثیر می‌گذارند. این اختلالات و شرایط شامل بوتولیسم، مننژیت و مسمومیت با فلزات سنگین هستند. مسمومیت با فلزات سنگین ممکن است در اثر موادی مانند سرب، جیوه و آرسنیک ایجاد شود.

پزشک در مورد علائم خاص و سابقه پزشکی شما سوال خواهد کرد. در مورد علائم غیرمعمول، هرگونه بیماری، عفونت اخیر یا قدیم، با پزشک صحبت کنید. آزمایش هایی که برای کمک به تایید تشخیص استفاده می‌شوند، در زیر شرح داده شده‌اند:

1. آنالیز مایع نخاعی

این آزمایش شامل برداشتن مقدار کمی مایع مغزی نخاعی از کمر است. سپس مایع مغزی نخاعی برای تشخیص سطح پروتئین آزمایش می‌شود. معمولا در مایع مغزی نخاعی افراد مبتلا به سندرم گیلن باره، سطح پروتئین بالاتر از حد طبیعی است.

2. الکترومیوگرافی (EMG)

الکترومیوگرافی یک آزمایش عملکرد عصبی است. این آزمایش، فعالیت الکتریکی عضلات را می‌خواند، تا به پزشک شما کمک کند که بفهمد ضعف عضلانی شما ناشی از آسیب عصبی است یا آسیب عضلانی.

3. آزمایش های هدایت عصبی

ممکن است از آزمون‌های سرعت هدایت عصبی برای بررسی میزان پاسخ عصب‌ها و عضلات، به پالس‌های کوچک الکتریکی استفاده شود.

درمان سندرم گیلن باره

سندرم گیلن باره یک روند التهابی خود ایمنی است که خود به خود برطرف می‌شود. با این حال، هر کسی که به این بیماری مبتلا باشد، باید برای مشاهده دقیق در بیمارستان بستری شود. علائم می‌توانند به سرعت بدتر شده و در صورت عدم درمان، کشنده باشند. در موارد شدید، افراد بیمار می‌توانند به فلج کامل بدن مبتلا شوند. اگر فلج بر دیافراگم یا عضلات قفسه سینه تاثیر بگذارد و از تنفس مناسب جلوگیری کند، این وضعیت می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.

هدف از درمان سندروم گیلن باره، کاهش شدت حمله ایمنی و پشتیبانی از عملکردهای بدن شما مانند عملکرد ریه است، در حالیکه سیستم عصبی شما بهبود می‌یابد. درمان می تواند شامل پلاسمافرز و ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG) باشد:

1. پلاسمافرز (تبادل پلاسما)

سیستم ایمنی بدن آنتی بادی تولید می‌کند، یعنی پروتئین‌هایی که به طور معمول به باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر مواد مضر خارجی حمله می‌کنند. سندرم گیلن باره زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه آنتی بادی‌هایی تولید کند که به اعصاب سالم سیستم عصبی شما حمله می‌کنند.

هدف از پلاسمافرز، از بین بردن آنتی بادی‌های حمله‌کننده به اعصاب خون است. در طی این روش، دستگاهی برای از بین بردن خون از بدن شما استفاده می‌شود. این دستگاه آنتی بادی‌ها را از خون شما خارج می‌کند و سپس خون را به بدن شما برمی‌گرداند.

2. ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG)

ایمونوگلوبولین حاوی آنتی‌بادی‌های طبیعی و سالم است. دوزهای بالای ایمونوگلوبولین می‌تواند به انسداد آنتی بادی‌های ایجاد کننده سندرم گیلن باره کمک کند. پلاسمافرز و ایمونوگلوبولین داخل وریدی به یک اندازه موثر هستند. این شما و پزشک تان هستید که تصمیم می‌گیرید بهترین روش درمانی کدام باشد.

سایر درمان‌ها

بیماران مبتلا به سندروم گیلن باره معمولا دچار بی‌حرکتی می‌شوند، گاهی نیز درد زیادی دارند، در نتیجه برای تسکین درد و جلوگیری از لخته شدن به شما دارو داده می‌شود. همچنین احتمالا کاردرمانی و فیزیوتراپی نیز پیشنهاد می‌گردد. در مرحله حاد بیماری، مراقبان به طور دستی دست‌ها و پاهای شما را حرکت می‌دهند، تا انعطاف‌پذیر باشند. به‌منظور تقویت عضلات و بازگشت به طیفی از فعالیت‌های زندگی روزمره، درمانگران در برخی موارد، مثل لباس پوشیدن هم به بیمار کمک می‌کنند.

پرستاری و نگهداری از بیمار در منزل

این روزها برای بسیاری از خانواده ها امکان نگهداری از بیمار خود در بیمارستان ها و مراکز درمانی تخصصی به دلیل هزینه های بالا امکان پذیر نمی باشد ، اما برای این افراد و بیمار در منزلشان نیز راه حل هایی وجود دارد ، خدمات پرستاری از بیمار در منزل و مراقب و نگهداری از بیمار با هدف افزایش رفاه و آسایش خانواده های بیماران و همچنین رسیدگی بهتر و اختصاصی تر به خود بیمار نیز ارائه می شود. در حقیقت خدمات پرستاری و نگهداری از بیمار در بیمارستان به مدت طولانی و با شرایط سخت مسئولیت و نیز هزینه ی فراوانی را برای خانواده ی بیمار به وجود می آورد. اما استفاده از خدمات پرستاری و نگهداری از بیمار در منزل به شما این اطمینان را خواهد داد که شخصی (پرستار) با تجربه و آموزش دیده به خوبی از بیمار شما مراقبت نماید.

امروزه با افزایش روزافزون رفاه و تکنولوژی و نیز حضور افراد متخصص می توان تجهیزات پیشرفته ی پزشکی را در منزل برای بیماران فراهم نمود. و از کیفیت خدماتی در سطح کیفیت خدمات بیمارستانی بهره مند شد.

طبق تحقیقات و گزارشات گوناگونی که در زمینه ی مراقبت از بیماران انجام شده است محققین به این نتیجه دست یافتند

که روند بهبود بیمارانی که در منزل خود تحت مراقبت و درمان قرار گرفته اند سرعت بسیار بالاتری نسبت به بیماران بستری در بیمارستان ها را نشان می دهد.

مراقبت های تخصصی از بیمار در منزل با توجه به شرایط عمومی بیمار می تواند توسط اطرافیان وی و یا تیم پرستاران حرفه ای مراقبتی و درمانی صورت گیرد.

خدمات پرستاری در منزل

پرکاربردترین خدماتی که توسط مراکز خدمات مراقبتی و درمانی در منزل انجام می شود :

مراقبت های پرستاری شامل ارزیابی علائم حیاتی ، تزریقات ، انواع پانسمان، کنترل عفونت و … می باشد.

بیماران مختلف با توجه به نوع و شدت بیماری و نیز طول مدت درمان به مراقبت های ویژه و خاصی نیاز دارند

که عموما اعضای خانوداه به دلیل نداشتن تخصص لازم قادر به انجام این امر نیستند.

خدمات مراقبت و نگهداری از بیمار در منزل خدماتی هستند که به بیماران کمک می کند تا بتوانند

در محیطی که دوست دارند و اغلب منزل شخصی خود ، طبق عادات مورد علاقه ی خود

به زندگی ادامه دهند و در کنار این موارد تحت مراقبت های تخصصی درمانی نیز قرار گیرند.

هزینه ی خدمات پرستاری از بیمار در منزل چگونه محاسبه می شود؟

هزینه ی پرستار بیمار در منزل توسط سازمان نظام پرستاری و نیز وزارت بهداشت تعیین می گردد .
اما این را هم باید در نظر داشت که وابسته به شرایط خانواده ها و بیمارانشان هزینه‌ها متفاوت می‌شود.

در حقیقت این کارشناس پرستاری که دارای مدرک پرستاری می باشد ، هزینه ی مراقبت و نگهداری از بیمار در منزل

یا حتی در بیمارستان را بر اساس درخواست افراد و نرخ اتحادیه محاسبه می‌کند.

لازم به ذکر است که باتوجه به نوع درخواست افراد ، دستمزد پرستار برای نگهداری از بیمار به صورت ساعتی ، روزمزدی یا به صورت ماهیانه و ثابت تعیین می گردد.

چرا نگهداری از بیمار در منزل مقرون به صرفه است؟

1. استفاده از خدمات تخصصی پرستار بیمار در منزل مزایای بسیاری برای خانواده ها دارد.زیرا پرستار بیمار در منزل

با توجه تخصص و مهارت های خود به خوبی می داند چگونه از بیمار شما نگهداری و مراقبت کند و روند بهبودی و نیز انگیزه ی بیمار به زندگی را در وی افزایش دهد.

البته این حقیقت را هم نباید منکر شد که مراقبت و نگهداری از بیمار در منزل سختی ها و فشار مضاعفی

را بر اعضای خانواده ی بیمار در بر خواهد داشت. اما با کمک و راهنمایی های پرستار این مراحل سخت هم سپری خواهند شد.

2. یکی دیگر از مزیت های مفید استفاده از خدمات پرستاری در منزل علاوه بر افزایش آسایش و رفاه بیمار

و همچنین اعضای خانواده ی وی ، کاهش هزینه های مراقبت و نگهداری از بیمار به یک هزینه ی ثابت ماهیانه است

زیرا بسیاری از خانواده ها برای دریافت خدمات درمانی تخصصی برای بیمار خود همچون تزریقات و پانسمان ، ماساژ و مراقبت از عضو آسیب دیده و …

مکررا و به دفعات باید به مراکز خدمات درمانی مراجعه نمایند و این خود شامل هزینه های رفت و آمد
هزینه ی ویزیت و انواع درمان برای بیمار می شود که روی آوردن به خدمات پرستاری و نگهداری از بیمار
در منزل باعث راهی بسیار مقرون به صرفه و همراه با آرامش و آسایش برای خانواده ها می باشد.

با استفاده از دستگاه بالابر بیمار میتوان سالمندان را بدون آسیب از جایی به جای دیگر جابجا کرد

اطلاع از وضعیت و روند درمان بیمار در هر لحظه

پرستاری و نگهداری از بیمار درمنزل برای خانواده ها این امکان را فراهم می آورد که از روند لحظه به لحظه ی درمان و نیز بهبود بیمار خود مطلع گردند.

و همچنین خود بیماردر منزل احساس امنیت و آرامش خاطر بیشتری داشته باشد

و لازم به ذکر است که خدمات تخصصی پرستاری و رسیدگی ها نیز منحصراً به بیمار شما در طول شبانه روز ارائه میگردد.

ارائه خدمات توانبخشی

بسیاری از بیماران هستند که نیاز به خدمات توانبخشی همچون خدمات گفتار درمانی بعد از بیماری دارند که بتوانند

توانایی گفتاری خود را بهبود بخشند. و یا خدمات فیزیوتراپی که می تواند با یک برنامه مراقبتی منظم

به بیمار در بازیافتن قدرت عضلانی از دست رفته خود کمک کند.

این فعالیت ها همه در منزل و توسط پرستار متخصص بیمار به راحتی امکان پذیر می باشد.

پرستار بیمار نیز به وی در زمینه ی افزایش استقلال در انجام امور روزمره ی خود

همانند غذا خوردن ، استحمام و نظافت شخصی و … کمک می کند.

معاینه پزشک در منزل

یکی از بخش های مفید از خدمات مراقبت از بیمار ویزیت پزشک در منزل است.
پزشک متخصص با حضور در منزل بیمار اقدام به تشخیص و توصیه های لازم به پرستار بیمار می نماید

و در صورت نیاز این معاینات به صورت دوره ای و در تاریخ های از قبل تعیین شده نیز صورت می گیرد و اعضای خانواده ی بیمار می توانند
در این دوره ها درباره ی وضعیت بیمار خود با پزشک وی صحبت نموده و اطلاعات کافی را کسب نمایند.

مراقبت از بیمار می تواند  صورت شبانه روزی و یا پاره وقت در ساعات مشخصی از روز صورت بگیرد.

این موضوع با توجه به نظر پزشک و همچنین درخواست خانواده تعیین می شود.

خدمات مراقبتی ویژه ی بیماران در منزل

رسیدگی و مراقبت از بیماران دغدغه ی تمامی سیستم های بهداشت و درمان در سراسر دنیا محسوب می شود.
تلاش تمامی کادر بهداشت و درمان این است که خدمات حیاتی مناسب را
در اولین و سریعترین زمان ممکن و به شکلی کاملا تخصصی به بیماران ارائه دهند.

از جمله ی تلاش هایی که در این زمینه صورت گرفته است توجه به فضا و محیط اطراف بیماران است.

اغلب افراد از بستری بودن در بیمارستان دچار نگرانی و استرس می شوند ، به ویژه اگر این موضوع برای مدت زمان طولانی اتفاق بیوفتد.

این موضوع حتی اطرافیان بیمار را نیز تحت تاثیر قرار می دهد استرس های ناشی از مراقبت و حضور

در محیط بیمارستان از سوی دیگر و اشغال تخت و تجهیزات بیمارستانی برای بیماری که میتواند
همان خدمات را با همان کیفیت در منزل دریافت کند برای بسیاری از افراد مقرون به صرفه نیست.

یکی از بهترین روش های برای مراقبت از سالمندان استفاده از صندلی انتقال بیمار برای حرکت سالمندان میباشد

پرستار بیمار کیست؟

پرستار بیمار در منزل فردی است که در محیط های بیمارستان دارای تجربه کاری بوده

و به درخواست بیمار و اعضای خانواده ی وی و با توجه به تایید پزشک از سوی مراکز ارائه ی خدمات پرستاری

در منزل برای مراقبت و نگهداری از بیمار در منزل وی حضور پیدا می کند.

در حقیقت این پرستاران با توجه به نیازها و شرایط بیمار و وضعیت سلامتی او
می توانند به صورت شبانه روزی به ارائه ی خدمت پزشکی بپردازند

و یا فقط در صورت نیاز به انجام خدمات خاص همچون تزریقات ، تعویض پانسمان و … به منزل بیمار مراجعه کنند.

استفاده از خدمات پرستاری در منزل هم مانند سایر خدماتی که در دنیای مدرن امروز با سرعت بالا در اختیار متقاضیان قرار می گیرد، از سوی مراکز و موسسات خدمات درمانی و مراقبتی در منزل برای خانواده ها فراهم گشته است و به دلیل تاثیر شگرفی که بر زندگی خانواده ها داشته است روز به روز با استقبال بیشتری روبه رو است.

مزیت استفاده از خدمات پرستار بیمار در منزل

• با ترخیص بیمار از بیمارستان، یک تخت آزاد شده و در اختیار بیمارانی که نیاز بیشتری به مراقبت در بیمارستان دارند قرار می گیرد.
• بیمار وقتی در خانه خود تحت مراقبت قرار میگیرد، با سرعت بیشتری بهبود می یابد و کیفیت زندگی نیز در او بالاتر خواهد بود.
• با بستری شدن فرد در بیمارستان اطرافیان نیز به عنوان همراه بیمار درگیر مراقبت از بیمار خواهند بود و زمان وهزینه زیادی را برای رفت و امد متحمل خواهند شد. اما حضور پرستار در منزل تمامی این مشکلات را برطرف خواهد کرد.
• هزینه هر شب مراقبت از بیمار در بیمارستان به مراتب بیشتر از استخدام پرستار در منزل است.
• فضای بیمارستان برای بسیاری از بیماران باعث استرس و احساس ناخوشایندی است. اما بر عکس محیط خانه برای بیمار سرشار از آرامش است.
• به طور کلی استفاده از خدمات مراقبتی و پرستاری در منزل برای بیماران روند بهبودی را تسریع بخشیده و کیفیت زندگی را در خانواده افزایش می دهد.
• خدمات پرستاری در منزل به دلیل اینکه متناسب با شرایط یک بیمار برنامه ریزی می شود از کیفیت و دقت بالاتری برخوردار است.

 

خدماتی که توسط پرستار برای نگهداری از بیمار در منزل انجام می شود شامل :

1. طراحی و مدیریت برنامه های مراقبتی و اجرای آن ها با توجه به دستورات پزشک بیمار
2. انجام سر وقت انواع تزریقات و پانسمان و سرم تراپی بیمار
3. مراقبت و رسیدگی و چک کردن سوند ، بگ ها و تراشه و لوله گذاری ها در بدن بیمار
4. توجه دقیق و لحظه به لحظه ی دستگاه های ثبت علائم حیاتی
5. توجه به رژیم غذایی و تغذیه ی بیمار و یا در صورت نیاز انجام تغذیه با لوله یا وریدی
6. توجه و دقت به میزان مواد دریافتی و دفعی بیمار
7. توجه به سلامت روحی و روانی بیمار
8. بررسی و رسیدگی روزانه ی بیمار از نظر زخم بستر و عفونت و قارچ های پوستی
9. کمک به جا به جا شدن بیمار و تغییر وضعیت بیمار در تخت خواب و …

10. مراقبت و نگهداری از بیمار در حال احتضار
11. توجه به زمانبندی مصرف دارو ها و یادآوری به موقع آن ها به بیمار
12. ارزیابی فضا و محیط اطراف بیمار و حفظ امنیت وی
13. ارائه ی توصیه های لازم در زمینه ی مناسب سازی محیط زندگی بیمار

یک پرستار بیمار در منزل چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

در زمان استخدام  پرستار بیمار در منزل باید نکات مهم و مختلفی را در نظر داشته باشید :

مواردی همچون مهارت و تخصص وی و نیز نوع رفتار او با شخص بیمار و ایجاد رابطه ی صمیمانه
با وی یک پرستار بیمار باید در زمان مناسب وضعیت بیمار را ارزیابی کند و به سرعت عکس العمل های لازم را نشان دهد.

زیرا در حقیقت سلامتی یک انسان درمیان است باید تمام توجه خود را به بیمار معطوف کند.

در زمان مشخص و مقرر در محل کار حضور یابد و در زمان مشخص بیمار را ترک کند.

پرستار همچنین باید منعطف باشد و امادگی لازم را برای شرایط ناگهانی و غیرمنتظره داشته باشد.

 

شرایط استخدام پرستار بیمار در منزل

• برای استخدام پرستار بیماردر منزل پیشنهاد ما به شما این است که از طریق مراکز و موسسات معتبر ارائه دهنده ی خدمات پرستاری در منزل که با مجوز وزارت بهداشت و آموزش پزشکی فعالیت می کنند اقدام نمائید.
• مراکز و موسسات معتبر با تحقیقات کامل بیابید و خدمات آنها را با یکدیگر مقایسه کنید. با توجه به اینکه احتمال تغییر در وضعیت سلامتی بیمار در طول شبانه روز وجود دارد ترجیحا از مراکزی که خدمات شبانه روزی ارائه می دهند استفاده نمائید.
• قبل از اقدام به استخدام پرستار ساعاتی را خود حتما برای ارزیابی عملکرد و فعالیت پرستار بیمار در نظر گرفته و در منزل حضور داشته باشید.
• حتما از نیروهای باسابقه و با تجربه که تحصیلات دانشگاهی این رشته را گذرانده اند برای مراقبت و نگهداری از عزیزانتان استفاده کنید.

نکات مهم در مراقبت از سالمندان

با بالا رفتن سن هر فردی در برابر بیماری‌های مختلف آسیب‌پذیرتر می‌شود. چند توصیه مفید برای مراقبت از سالمندان و والدین سالخورده وجود دارد. دوره سالمندی  همچون دوران کودکی یا جوانی، یکی از مراحل زندگی است. با این تفاوت که دوران کودکی و جوانی، سرشار از انرژی و تلاش است. اما دوران سالمندی، همراه با تحلیل قوا و کاهش میزان فعالیت های فیزیکی است. آنچه در این دوره از اهمیت به سزایی برخوردار است، تاثیر سبک زندگی بر مراقبت از سالمندان است. سبک زندگی سالم تر سلامت سالمندان را بیشتر تضمین می کند.

خداوند در سوره اسرا آیه ۲۳ حکم فرموده اند: ” جز او را نپرستید و بر پدر و مادر نیکویی کنید. اگر یکی از آنان یا هر دو به سنین کهولت یا سالخوردگی رسیدند، زینهار کلمه ای که رنجیده خاطر شوند، نگویید. کمترین آزار به آنان نرسانید. با آنها به اکرام و احترام سخن بگویید. ”

دوره سالمندی سالم

نخستین قدم برای داشتن دوره سالمندی سالم، باور این واقعیت است که سالمندی به هیچ وجه به معنای ناتوانی نیست. تنها با پذیرش این واقعیتِ دُرست و کنار گذاشتن باورهای نادرست است که اقدامات بعدی برای بهبود وضعیت سالمندان تاثیر گذار خواهد بود.

سبک زندگی سالم بخش های مختلفی از سلامت فیزیک و جسم سالمند تا سلامت روان او را در برمی گیرد. علاوه بر خود سالمندان، خانواده های افراد سالمند هم باید به هر دو بُعد توجه کنند. در اینصورت کشورمان سالمندی سالمی را تجربه خواهد کرد.

یکی از بهترین روش های برای مراقبت از سالمندان استفاده از صندلی انتقال بیمار برای حرکت سالمندان میباشد

اگرچه سن امید به زندگی در کشور بالا رفته است اما، وضعیت سالمندان در برخی شاخص ها چندان امیدوار کننده نیست .

وضعیت معیشت سالمندان چندان رضایت بخش نیست. نخستین تقاضای سالمندان حمایت مالی است. علاوه بر این بیش از نیمی از جمعیت سالمندی کشورمان احساس تنهایی می کنند. حدود ۹ درصد از آنان به معنای واقعی کلمه تنها هستند. این خود عاملی برای ابتلا به بیماری هایی مانند افسردگی و اختلال خواب است.

مشکلات پزشکی دوران سلامندی

مشکلات بینایی، قلبی و عروقی، چریی خون بالا، مشکلات شنوایی و مشکلات عضلانی و اسکلتی بیشترین مشکلات جسمی این افراد است.

آلزایمر یا اختلال شناختی از دیگر بیماری های شایع در این دوره است. بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت اکنون در جهان در هر دو تا سه ثانیه یک نفر مبتلا به آلزایمر می شود. در ایران ‌هر ۷ دقیقه یک نفر مبتلا به اختلال حافظه و شناخت می شود. گرچه در کشورمان بعضی خانواده ها باور ندارند که سالمندشان به این اختلال مبتلا است، این امر کار مدیریت این بیماری را با مشکل مواجه می کند.

سبک زندگی مطلوب برای سالمندان

همواره به یاد داشته باشیم که سه جزء تحرک، تغذیه مناسب و حمایت اجتماعی برای برخورداری از سالمندی سالم باید مدنظر قرار گیرد. علاوه بر آن، ثابت شده که سه عامل کاهش شنوایی، کاهش بینایی و تعادل جسمی فرد را به سالمندی می‌رساند. این در حالی است که در سیستم بهداشت می‌توانیم با تست‌هایی که روی افراد انجام می‌دهیم، از بروز این مشکلات جلوگیری کنیم.

نباید از یاد بُرد مهم ترین مشکلات سالمندان که به نوعی برای اطرافیان هم مشکلاتی ایجاد می کند، به خطر افتادن سلامتی و استقلال آنها و احساس تنهایی و گاهی هم حس بی ارزشی در روابط با دیگران است.

سالمندان را به سبک زندگی سالم تشویق کنید

پیشگیری از بیماری‌ها، تشخیص به‌موقع و مقابله صحیح و موثر با آنها در تمام سنین از جمله دوران میانسالی و کهنسالی ضروری است.

با بالا رفتن سن، مسلما هر فردی در برابر عارضه‌ها و بیماری‌های مختلف آسیب‌پذیرتر می‌شود . بنابراین برای مراقبت از سالمندان باید به این گروه سنی کمک کنیم تا سبک زندگی سالمی را دنبال کنند. در این زمینه باید نسبت به مشکلات پیش‌آمده برای سلامتی‌شان آگاه شوند.

برای افرادی که از والدین سالخورده و مسن خود نگهداری می‌کنند و مراقب سلامت آنها هستند، چند توصیه مفید وجود دارد :

۱-تشویق به انجام معاینات دوره‌ای :

افراد مسن بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌هاهستند. از جمله این بیماری ها: سرطان روده، پستان، پروستات و پوکی استخوان قرار دارند.  این بیماری ها به محض تشخیص لازم است به سرعت درمان شوند. در صورتی که این افراد از مراجعه به پزشک وحشت دارند، باید آنان را همراهی کرد.

۲-تشویق به تحرک داشتن :

زندگی بی‌تحرک برای هیچ گروه سنی مناسب نیست. اما این خطر برای افرادی که در سنین بالا هستند، آزاردهنده‌تر است. همچنین برخی از افراد مسن تمایلی به تحرک داشتن از خود نشان نمی‌دهند. از جمله فعالیت‌های سبک برای این گروه سنی، شنا کردن است. شنا به کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان، حفظ سلامت قلب و تقویت ماهیچه‌ها بدون فشار آمدن بر مفاصل کمک می‌کند.

۳-داشتن رژیم غذایی سالم:

روی آوردن به عادات غذایی نامناسب کار آسانی است. بسیاری از افراد در دوره‌ای از عمر خود، آن را تجربه می‌کنند. در افراد مسن عدم مصرف مواد خوراکی سالم اغلب نتیجه وقت نگذاشتن برای تهیه یک وعده غذایی سالم است. این امر قطعا سلامت آنها را به طور جدی به خطر می‌اندازد. فرزندان می‌توانند با کنترل رژیم غذایی و تهیه غذاهای سالم و ارگانیک برای والدین سالمند خود، به بهبود کیفیت زندگی آنان کمک کنند.

۴- تقویت توان ذهنی :

مغز نیز همچون دیگر اعضا و بخش‌های بدن به ورزش کردن نیاز دارد. انجام فعالیت‌هایی که قدرت حافظه را تقویت می‌کنند‌، موجب حفظ سلامت مغز می‌شود. درست کردن پازل و بازی شطرنج از کارهای مفید برای تقویت قدرت ذهن و حافظه در سالمندان است.

با استفاده از دستگاه بالابر بیمار میتوان سالمندان را بدون آسیب از جایی به جای دیگر جابجا کرد

معمولا اکثر سالمندان در دوران سالمندی به دلیل بیماری‌های مختلف و شرایط جسمی ناجور، دچار بیماری‌های وخیم و زمین‌گیری می‌شوند. معمولا رسیدگی به سالمندانی که زمین گیر هستند و توانایی بلند شدن ندارند بسیار دشوار است و حتما باید از یک فرد کمکی برای انجام کارهای روزانه و یا غذا دادن استفاده کرد. اکثر سالمندان زمین گیر دچار بیماری‌هایی مانند سکته قلبی یا مغذی، دیابت، عمل جراحی، پوکی استخوان ، زخم بستر و بسیاری از بیماری‌هایی که سالمند را از حرکت وا می‌دارد. بنابراین  استفاده از یک فرد متخصص برای نگهداری از این گونه سالمندان بسیار بهتر از مراقبت از آنها در مراکز نگهداری از سالمندان یا در بیمارستان است.  

رعایت نکات بهداشتی برای مراقبت از سالمندان بستری

سالمند بی تحرک و در بستر افتاده قادر به انجام کارهای  شخصی و بهداشتی خود مانند گرفتن طهارت، استحمام  و غیره نمی باشد. بنابراین نیاز است که فرزند، پرستار خصوصی سالمند و یا مراقب سالمند به آنها در انجام دادن این کارهای شخصی کمک کنند.

بطور کلی وظایف پرستار خصوصی سالمند بسری چیست؟

• استحمام سالمند
• ناخن گرفتن
• مسواک زدن
• اصلاح مو
• عوض کردن لباس ها

 

نحوه نظافت و استحمام سالمند بستری

برای استحمام سالمند بستری می‌توانید از صندلی مخصوص حمام یا ویلچر استحمام استفاده کنید! اگر سالمند توانایی حرکت قسمت هایی از بدن خود مانند دست را داشته باشد، سالمند می‌تواند با نشستن روی یک صندلی خود را بشوید و در غیر اینصورت شما یا پرستار خصوصی سالمند باید در استحمام به او  کمک کنید. مراقب سالمند در شستشو و استحمام باشید و از لوازم حمام تمیز و نرم استفاده کنید.
برای سالمندانی که توانایی حرکت و نشستن ندارند، انجام  کارهای شخصی به کمک شما یا پرستار خصوصی سالمند انجام می‌شود. برای حمام کردن سالمند شما می‌توانید از کمک فرد دیگری استفاده کنید و با درست کردن یک تشک نرم با روکش پلاستیک سالمند را در حمام خوابانده و شستشوی او را انجام دهید. البته در مورد سالمندان بستری  که وضعیت حاد و زخم بستر دارند باید با مشورت یک پزشک یا پرستار شستشوی بدن او را انجام دهید.

برای مراقبت از سالمند بستری چه نکات بهداشتی را رعایت کنیم؟

۱- مراقبت از دندان ها در سالمندان باید به صورت روزانه و مرتب انجام شود.
۲- کوتاه کردن ناخن ها را در سالمندان باید مرتب انجام دهید؛ بویژه در مورد کوتاه کردن ناخن های پا که برای اکثر سالمندان حتی آنهایی که کمی توانایی حرکت دست ها و پاهایشان را دارند، سخت تر می باشد.
۳- از بین بردن موهای زائد در سالمندان نیز باید بطور مرتب انجام گیرد تا از بروز مشکلاتی مانند عرق سوز شدن یا زخم شدن بدن جلوگیری شود. این مورد نیز از بخش های ویژه مراقبت از سالمندان است. چرا که سالمند، در روند روانی خوبی قرار خواهد داشت.
۴- در زمینه طهارت سالمند نیز شما می توانید به سالمند بیمار که تحرک ندارد در رفتن به سرویس بهداشتی که مجهز به توالت فرنگی است کمک کنید و اگر اصلا توانایی حرکت ندارند، باید از پوشاک مخصوص بزرگسالان که در بازار موجود است استفاده کنید. در مورد نگهداری از سالمندان پوشکی ، نکته مهم این است که تمیز کردن این قسمت از بدن بطور منظم بسیار مهم است تا از بیماری های مختلفی مانند زخم بستر در این قسمت از بدن جلوگیری کنید. همچنین تعویض پوشاک بزرگسالان نیز دارای اهمیت فراوانی است.

راه‌های جلوگیری از زخم بستر برای سالمندان بستری

یکی از بدترین بیماری‌ها که ممکن است سالمندان بستری دچار آن شوند، زخم بستر است که باعث دردسر و عذاب سالمند است. به همین دلیل باید تمام اقدامات لازم را انجام داد تا سالمند دچار چنین بیماری نشود. سالمندان زمین گیر که همواره در بستر بیماری هستند! برای انجام کارهای شخصی خود نیز تحرک ندارند، گرفتار بیماری های مختلفی از جمله زخم بستر می شوند. زخم بستر در بیماران زمین گیر معمولا در نقاطی که بدن آنان با تشک در تماس است و همچنین پوست در آن قسمت نازک تر است، ایجاد می شود. معمولا راه‌های جلوگیری از زخم بستر شامل: 
• تغییر حالت بدن
• تشک مخصوص
• رطوبت بدن
• رنگ زخم
• مصرف مایعات

دیسک کمر و روش های جدید درمان دیسک کمر

دیسک کمرازلحاظ ساختمانی مانند یک چرخ اتومبیل است. برای اینکه ما بتوانیم حرکات مختلف را در طول زندگی خود انجام دهیم ستون مهره های ما به صورت یکپارچه درست نشده است بلکه به صورت قطعاتی درست شده است که مثل دانه های تسبیح به هم متصل شده اند. این قطعات استخوانی را تنه مهره می نامند و قسمتهایی که این استخوان ها را به هم متصل می کنند دیسک نامیده می شوند. همانطور که می دانیم چرخ اتومبیل دارای یک لاستیک خارجی است که معمولاً جنس سفت تری دارد و تایرنامیده می شود. در داخل آن یک لاستیک نرم تروجود دارد که تیوپ نامیده می شود. در داخل آن هوای پرفشار باد وارد می شود.  دیسک کمر هم از دو قسمت درست شده است قسمت خارجی که محکم تر است و از ۳۲ لایه درست شده است حلقه یا آنولوس فیبروزوس نامیده می‌شود و در داخل حلقه دیسک ساختمان ژلاتین مانندی به نام هسته دیسک یا نوکلئوس پولپوزوس وجود دارد.

کمر ما از ۵ مهره استخوانی درست شده است. در بین مهره ها ساختمان های غضروفی هستند که دیسک کمر نامیده می شوند.(شکل 1 )

بیماری یا پارگی دیسک کمر در چه سنی دیده می شود ؟

بیماری دیسک کمر ، بیماری افراد میان‌ سال است ، یعنی شایع ترین سن ابتلا به دیسک کمر دهه سوم و چهارم ( بین 30 تا 40 سالگی ) است. در بسیاری از موارد ، بیمار درد کمر یا اندام تحتانی را ماهها یا حتی سالها دارد و معمولا با دارو بهبود نسبی پیدا می کند. در یکی از این حملات درد کمر بسیار شدید می‌شود و دیگر به درمان‌های طبی پاسخ نمی‌دهد.

کار دیسک کمر چیست ؟

۱- باعث می شود که ما به جلو و عقب و چپ و راست بتوانیم خم شویم و بچرخیم در واقع دیسک یک بلبرینگ زنده است.

۲- مانند کمک فنر ضربه های وارد شده به ستون فقرات را می گیرد ، بنابرین ما یکنواخت راه می رویم.

۳- هنگام بلند کردن اجسام سنگین ، به دیسک که ساختمانی قابل فشرده شدن هست فشار وارد می شود ، در نتیجه مهره ها که قابل فشرده شدن نیستند از شکستگی محافظت می شوند.

۴- هر دیسک مانند اهرم های کوچکی در حرکات  ستون فقرات عمل می کند و باعث می شود که ما بتوانیم اجسام سنگین را بلند کنیم. 

دیسک از چند قسمت درست شده است ؟

دیسک از دو قسمت درست شده است. یکی حلقه دیسک که آنولوس فیبروزوس ‌annulus fibrosus  و دیگری هسته دیسک که نوکلئوس پولپوزوس Nucleus Pulposus  نامیده می شود. 

‎ حلقه دیسک از چندین لایه بهم تنیده کلاژن درست شده است .(( مانند تایر ماشین ))

یکی از روش های بهبود ستون فقرات استفاده از دستگاه تراکشن یا تخت تراکشن میباشد

دیسک کمر کجاست؟

دیسک ها در واقع بلبرینگهای زنده هستند که در بین مهره های ما قرار گرفتند ، و باعث می شوند که ما به طرف جلو و عقب و طرفین خم شویم یا بتوانیم بچرخیم. در واقع دیسک کمر فاصله بین مهره ها هستند. از لحاظ جنس و نوع ، دیسک یک نوع غضروف است. از لحاظ ساختمانی دیسک از یک حلقه و هسته درست شده است ، درست مانند تایر ماشین که دارای یک لاستیک پر از باد و یک لاستیک دیگر که در پیرامون آن قرار گرفته است. بنابراین در کمر ما که ۵ مهره دارد که پنج عدد دیسک در بین آنها قرار گرفته است.

تشخیص دیسک کمر

دیسک کمر در همه افراد وجود دارد ، ولی منظور مردم از اینکه دیسک کمر دارم یعنی دیسک کمرشان پاره یا معیوب است. تشخیص بیماری دیسک کمر به چندین طریقه صورت می گیرد: مهم ترین آن ها شرح حال بیمار است. در بیماری دیسک کمر معمولاً یک درد شدیدی ناگهان در کمر یا در پشت پای بیمار ظاهر می شود. معمولاً یک طرفه است و گاهی می تواند دو طرفه هم باشد. ممکن است بیمار سابقه کمردرد های مبهمی را در گذشته داشته باشد ، اما به ناگهان دچار یک کمردرد یا پا درد بسیار شدید می شود. درد دیسک کمر معمولاً در مسیر عصب سیاتیک است. یعنی دردی است که از کمر شروع می شود و به داخل لگن و به پشت ران و سپس پشت ساق پا انتشار پیدا می کند. دومین راه تشخیص درد دیسک کمر انجام معاینه بیمار است. پزشک در هنگام معاینه بیمار با بالا آوردن پای بیمار باعث درد و یا تشدید درد بیمار می شود. در نهایت برای اثبات تشخیص پارگی یا بیماری دیسک کمر می توانیم از ام آر آی استفاده کنیم، که دیسک کمر را کاملا نشان می دهد و همچنین نوع بیماری دیسک میزان و پارگی آن،  و همچنین محل بیرون زدگی دیسک کمر را نشان می دهد. علاوه بر این می توان از انجام  نوار عصب و عضله نیز برای اثبات پارگی دیسک کمر و تشخیص درد دیسک کمر کمک گرفت.

علائم بیماری دیسک کمر چیست ؟

علائم بیماری دیسک کمر به چند دسته تقسیم می شود. 1- کمر درد 2- درد اندام های تحتانی است که اصطلاحاً درد سیاتیکی نامیده می شود 3- علائم عصبی حسی مانند گزگز و سوزش و خواب رفتن کل اندام ها ی تحتانی یا بی حسی در قسمتی از اندامهای تحتانی 4- اختلالات حرکتی مانند ضعیف شدن عضله ها ی اندام تحتانی  5- سندروم دم اسب که تمام اندام‌های تحتانی از کار افتاده و فرد دچار بی اختیاری یا عدم توانایی در ادرار کردن می شود.

شایع ترین علائم دیسک کمر

شایع ترین علائم دیسک کمر عبارتند از کمر درد و دردی که از کمر به اندام های تحتانی که اصطلاحا درد سیاتیک نامیده می شود. این درد از داخل کمر به پشت باسن و سپس پشت ران تیر می کشد سپس از آنجا به پشت ساق پا می رود. دیسک های کمر خفیف معمولا به صورت درد های دائمی نیستند. بلکه بیمار مدتی درد دارد و مدتی خوب است. درد کمر ممکن است همراه با درد سیاتیک باشد یا گاهی فقط بیمار درد کمر دارد و در بعضی از بیماران فرد فقط درد اندام تحتانی دارد ، بدون اینکه سابقه کمر درد داشته باشد . 

بنابراین شایع ترین علایم دیسک کمر به طور خلاصه شامل : درد کمر و درد سیاتیک است . درد سیاتیک را در اصطلاح پزشکی درد تیر کشنده یا رادیکولر هم می گویند.

دیسک کمر و بی حسی پا

دیسک کمر می تواند موجب بی حسی پا شود. علاوه بر آن دیسک کمر میتواند باعث اختلال در حرکت پا شود. یعنی پای انسان را ضعیف کند و به این ترتیب که هر ریشه عصبی دو قسمت دارد یکی قسمت حسی و دیگری قسمت حرکتی ، اگر فشار به قسمت حسی بیاید باعث اختلال در حس پای انسان می شود و اگر فشار بر روی قسمت حرکتی باشد باعث ضعف عضلانی می شود. معمولاً وقتی که بیمار دچار ضعف عضلانی می شود ، حس بیمار نیز کم شده است. اختلال در حس یا حرکت اندام های تحتانی که در اصطلاح پزشکی پا نامیده می شود می تواند نشانه فشار شدید و جدی بر روی ریشه عصبی باشد و ممکن است بیمار نیاز به عمل جراحی داشته باشد.

علائم دیسک کمر در پا چیست ؟

بسیاری از مردم فکر می کنند کسی که دچار دیسک کمر است چرا باید درد اندام تحتانی (در اصطلاح عامه درد پا داشته باشد؟) ولی حقیقت این است که اعصابی که باعث حرکت اندام های تحتانی ( پاهای ) ما می شوند در واقع از کمر ما منشا می گیرند و وارد اندام های تحتانی ( پاهای ) ما می شوند و باعث ایجاد علائم دیسک کمر در پا می گردد. در اندام تحتانی ( پای انسان ) سه عصب وارد می شود که منشا آنها از ریشه های عصبی است که از کمر منشا می گیرند. این سه عصب شمال عصب اوبتوراتور ، عصب فمورال و عصب سیاتیک. چون عصب سیاتیک از ریشه های عصبی چهارم و پنجم ( L4 و L5 ) منشا می گیرد و دیسک ( L4 - L5 ) شایع ترین دیسکی است که خراب می شود درد سیاتیکی شایع ترین درد در مسیر بقیه اعصاب است. درد سیاتیکی دردی است که از  کمر شروع و به پشت باسن و سپس به پشت ران و پشت یا قسمت خارجی ساق پا تیر می کشد. 
دیسک های L2 - L3  ریشه عصبی L3 را تحت فشار قرار می‌دهد و درد آن در مسیر عصب فمورال است یعنی دردی است که از کمر به جلوی ران تا زانو تیر می کشد. 
دیسک L1 - L2 ریشه دوم کمری را تحت فشار قرار می‌دهد و باعث درد در مسیر عصب اوبتوراتور می شود . یعنی دردی که در مسیر داخل ران تیر می کشد.

انواع بیماری دیسک کمر چیست ؟

دیسک کمر یک کلمه عام است ، بیماری دیسک کمر شامل یک طیف از انواع متفاوتی از بیماری‌ها می تواند باشد. به هر حال هر دیسکی که از لحاظ ساختمانی و از لحاظ عملکرد با دیسک طبیعی انسان متفاوت باشد بیماری دیسک کمر نامیده می‌شود.بیماری دیسک کمر انواع گوناگونی دارد که می توانید با بیماری دیسک کمر به صورت کامل آشنا شوید.

پارگی دیسک کمر چگونه اتفاق می افتد ؟

دیسک کمر در اثر حرکت های متناوبی که در بدن انسان به وجود می آید و به تدریج  فرسوده می شود زیرا به طور متوسط کمر انسان در هر روز هشت هزار بار حرکت می کند و همین باعث به وجود آمدن ترک های ظریف در داخل دیسک می شود. معمولاً در بدن انسان ترکهای دیسک همیشه بوجود می آید و بتدریج جوش می خورد. می توان گفت که دیسک خاصیت خود ترمیمی دارد. معمولا ترک های کوچک دیسک علامتی ایجاد نمی کنند. اما در بعضی از افراد که زمینه‌های ژنتیکی دارند ، این ترک های کوچک ، جوش نمی خورند و بزرگتر شده و گاهی به هم می پیوندند و باعث ایجاد یک شکاف بزرگ در حلقه دیسک می شود. همانطور که در عکس پارگی دیسک کمر ملاحظه می فرمائید ، در یک حرکت ناگهانی هسته دیسک این شکاف را گشاد تر کرده و از مرکز دیسک وارد شکاف ایجاد شده می شود به این ترتیب فرد دچار پارگی دیسک کمر یا فتق دیسک کمر می شود. بنابراین بیماری های دیسک کمر یک بیماری مکانیکی است که در اثر حرکت ایجاد می شود و علائم آن نیز مکانیکی است یعنی با حرکت  کمر درد بیشتر می شود.

تخت کششی غلتکی تاثیر مثبتی در روند بهبود ستون فقرات دارد

درمان دیسک کمر

یکی از راه های درمان دیسک کمر می توانیم در مرحله اول از داروهای ضد التهاب که در ایران اصطلاحاً مسکن نامیده می شود ، استفاده کنیم. این داروها باعث کاهش ورم اطراف ریشه عصبی می شوند ودر نهایت باعث بهبود بیماری می شود. یکی دیگر از راه های درمان دیسک کمر، استفاده از فیزیوتراپی است که در آن با گرم کردن و دادن ورزشهای مخصوص دیسک را درمان می کنند و علاوه بر آن آب درمانی ، تزریق در داخل مفاصل ستون مهره ها یا در اطراف ریشه های عصبی از راههای دیگر درمان دیسک است. در صورتی که بیمار به درمانهای فوق جواب ندهد، دیسک را می توان با انجام عمل جراحی لیزر یا عمل آندوسکوپی یا روش های عمل جراحی باز دیسک کمر درمان کرد. 

درمان طبی دیسک کمر

در تمام مناطق دنیا اولین قدم در درمان بیماری یا بیرون زدگی دیسک کمر درمان طبى دیسک کمر یا به عبارت دیگر درمان غیر جراحی است. درمان طبی یعنی استفاده از دارو در درمان بیماری ها از قدیم الایام افراد به تجربه دریافته بودند که گذاشتن شاخه های درخت بید برروی بدن باعث کاهش تب می شد. عده ای نیز دریافته بودند که گذاشتن شاخه های درخت بید در روی عضوی که درد می کرد باعث بهبود درد می شد.از آنجا که دانش پزشکی یک علم تجربی است، با پیدایش بیمارستانهای جدید نیز ابتدا از گیاهان برای درمان بیماری ها استفاده می کردند.

درمان قطعی دیسک کمر

در واقع درمان قطعی دیسک کمر وجود ندارد. درمان دیسک کمر مانند تمام راه حل هایی که در دنیا برای مسائل گوناگون وجود دارد " نسبی" است. ولی می توان گفت که پیشرفت های خوبی برای درمان دیسک ‌کمر تاکنون حاصل شده است. به طوری که امروزه در حدود ۸۰% از کمردردها با درمانهای بدون جراحی خوب می شود. در ۲۰ درصد مواردی که بیماران نیاز به جراحی پیدا می کند، ۸۰ درصد اینگونه بیماران هم پس از جراحی خوب می شوند. بنابراین درصد کمی از بیمارانی که کمردرد و دیسک کمر دارند خوب نمی شود. خوب شدن و خوب نشدن دیسک کمر بستگی به فاکتورهای زیادی دارد که شامل : 
۱- میزان طول کشیدن علایم دیسک
توصیه می شود که از زمانی که علائم دیسک کمر شروع می‌شود تا زمانی که پیشرفته‌ترین درمان‌ها که درمان های جراحی است انجام میشود بیش از یک تا دو ماه بیشتر فاصله نباشد. قاعدتا مزمن شدن بیماری دیسک کمری درصد موفقیت  را برای درمان دیسک کمر کم می کند.
۲- میزان پیشرفته بودن بیماری دیسک کمر
بیماری و پارگی دیسک کمر مانند هر بیماری دیگر می تواند به صورت خفیف ، متوسط و شدید باشد . قاعدتاً هرچه میزان خطر خرابی دیسک کمر بیشتر باشد درمان قطعی آن مشکل تر است.
۳- تعداد دیسک های کمری که پاره هستند
قاعدتاً وقتی یک نفر فقط یک دیسک کمری پاره داشته باشد ، درمان او می تواند قطعی تر از فردی است که چندین دیسک کمری پاره داشته باشد .
۴- گرفتاری ساختمانهای دیگر ستون فقرات مانند مفاصل ستون فقرات و یا تنگی کانال نخاعی. 
همانطور که قبلا شرح داده شده است، در پشت ستون فقرات دو مفصل وجود دارد که فاست نامیده می شود. گرفتاری فاست ها و یا تنگی سوراخی که عصب از داخل کانال نخاعی خارج می شود که در اصطلاح عمومی تنگی کانال نخاعی نامیده می شود نتیجه عمل را کم می کند. به عبارت دیگر افرادی که علاوه بر پارگی دیسک تنگی کانال نخاعی و یا بیماری فاست ندارند ، درمان جراحی قطعی تر از افرادی است که بیماری‌های فوق را دارند. 
۵- بیماری های زمینه ای که اعصاب و استخوانها را گرفتار می کنند
مثلاً کسانی که بیماری های دیابت یا چاقی دارند و یا بیماری های روماتیسمی مانند آرتریت روماتویید دارند ، احتمال درمان قطعی است کمتر می شود.

آیا دیسک کمر خوب میشود؟

اکثر فتق دیسک های کمر شده خود به خود برطرف می شوند. اگرچه ممکن است فتق های کوچکتر با خیال راحت و بدون جراحی درمان شوند ، اما دیسک های پاره شده و برجسته از ترس فشرده شدن رشته های دم اسب ، توسط عمل درمان می شوند.

چه ورزشی برای دیسک کمر خوبه؟

ورزش می تواند سهم مهمی در کاهش علائم ناشی از  فتق دیسک کمر داشته باشد.  برخی فعالیت های بدنی به تقویت عضلات و ایجاد ثبات در ستون فقرات کمک می کنند و در نهایت باعث کاهش فشار و تسکین درد می شود.ورزش کشش و یوگا ، حالت زانو به سینه ، ژست سگ و  پرنده ، ژست مار کبرا ، حالت گرفتن شست پا با دست ، پیاده روی ، دوچرخه سواری ، شنا کردن 

آیا دیسک کمر درمان قطعی دارد؟

در واقع درمان قطعی دیسک کمر وجود ندارد. درمان دیسک کمر مانند تمام راه حل هایی که در دنیا برای مسائل گوناگون وجود دارد " نسبی" است. ولی می توان گفت که پیشرفت های خوبی در درمان دیسک‌ کمر تاکنون حاصل شده است. از درمان غیر جراحی و درمان جراحی به عنوان گزینه های مناسب برای درمان رادیکولوپاتی ناشی از فتق دیسک کمر پشتیبانی می کنند. مداخله جراحی ممکن است منجر به تسکین سریع علائم و بازگشت سریع بیمار  به کار  شود.

درمان بیماران مبتلا به فتق دیسک کمری چگونه انجام می شود؟ 

درمان های اولیه باید شامل استفاده منطقی از داروهای ضد درد ، دوره کوتاه مدت استراحت ، فیزیوتراپی و تزریقات احتمالی استروئید اپیدورال باشد. قبل از در نظر گرفتن جراحی ستون فقرات ، می توان تزریق را انجام داد ، مگر اینکه بیمارعلائم خاصی مانند نقص حسی یا حرکتی ، علایم  عصبی پیشرونده یا بی حسی ناحیه تناسلی و باسن ها همراه با بی اختیاری ادرار و مدفوع داشته باشد.

درمان اولیه فتق دیسک چیست؟ 

درمان اولیه باید شامل استراحت کوتاه مدت ، فیزیوتراپی و استفاده مناسب از داروهای مسکن باشد. در بیشتر موارد ، علائم رادیکوپاتی یا سیاتیک درعرض شش هفته کاهش می یابد یا برطرف می شود.

علائم دیسک کمر در بارداری 

دوران بارداری یکی از دوره های مهم زندگی خانم هایی که در سنین باروری هستند می باشد. در حدود ۵۰ درصد زنان باردار در مرحله ای از بارداری درجاتی از کمر درد را حس می کنند و این به علت این است که بیومکانیک ستون مهره ها در دوران بارداری تغییر می کند ، با بزرگ شدن شکم بتدریج قوس کمر افزایش می یابد. 
کمردرد در بیماران حامله به دو دسته تقسیم می شود.
۱- یک دسته از بیمارانی که قبل از بارداری سابقه کمر درد، بیماری دیسک کمر یا لیزخوردگی مهره های کمری دارند.
۲- در خانم هایی که قبل از دوران بارداری هیچ گونه کمر دردی نداشتند و پس از بارداری دچار کمردرد می شوند.
در گروه اول که بیمار سابقه بیماری و اختلالات دیسک کمری را دارد قاعدتاً باید قبل از اقدام به حاملگی درمان شود و حداقل شش ماه درد کمر نداشته باشد و سپس اقدام به حاملگی نماید. 
چرا در حین حاملگی در طول زمان حاملگی اختلالات دیسک کمری بیشتر یا شدید تر می‌شوند ؟
اصولاً در حاملگی هورمونی به نام پروژسترون به مقدار زیاد ترشح می شود. این هورمون باعث شل شدن لیگامان ها می شود و به همین جهت با بزرگ شدن شکم ، قوس کمری خانم حامله هم زیاد می شود. افزایش قوس کمر باعث کم شدن فضای داخل کانال نخاعی می شود ، حال اگر فردی مستعد بیماری های دیسک یا تنگی کانال نخاعی باشد فشار بیشتری بر عصب وارد می شود و باعث کمردرد می شود. 
چرا عده ای از خانمهایی که قبل از حاملگی هیچگونه دردی نداشته اند در هنگام حاملگی دچار کمردرد می شوند؟
کمر درد در این افراد بستگی به میزان انعطاف پذیری کمر و مفاصلی به نام فاست که در پشت ستون مهره ها قرار گرفته است دارد. به همان دلیل که قبلاً ذکر شد هنگام حاملگی قوس کمر افزایش می‌یابد و در خانم هایی که انعطاف‌پذیری خوبی ندارند و قبل از حاملگی اهل ورزش و حرکات ورزشی و نرمش نیستند کمر درد شایع تر است بنابراین توصیه می شود که خانم ها قبل از اقدام به حاملگی از انعطاف بدنی خوبی برخوردار باشد. 

حاملگی با چه مکانیزم هایی باعث افزایش کمردرد می شود؟ 
۱ - افزایش قوس کمر در اثر بزرگ شدن شکم
۲- در هنگام حاملگی احتباس آب و نمک Retention اتفاق می‌افتد و به عبارت دیگر خانم های حامله ممکن است دچار ورم در اندامهای مختلف از جمله کمر بشوند. 
۳- با پیشرفت حاملگی معمولاً تحرک و ورزش هایی که یک خانم قبل از بارداری انجام می‌داد کم میشود
۴ - بزرگ شدن رحم خود باعث فشار بر روی شبکه اعصاب داخل لگن میشود همین باعث کمردرد و یا درد های سیاتیک ممکن است بشود. 
۵- باز شدن مفصل ساکروایلیاک که فرد را آماده زایمان میکند خود باعث درد کمرمی شود. 
 یکی از بهترین روش ها برای کاهش فشار ستون فقرات استفاده از تخت کششی است 

علل درد سیاتیک در حین حاملگی چیست ؟

درد سیاتیک به دردی گفته می شود که از لگن شروع شده و به پشت باسن و سپس پشت ران و پشت ساق پاها انتشار پیدا می کند. علل درد سیاتیک در یک خانم حامله به شرح زیر است: 
۱ - ۱۲ تا ۲۰ درصد افراد جامعه در طول دوران زندگی خود ممکن است دچار پارگی و یا اختلال دیسک کمر شوند. در عده ای از افراد این پارگی دیسک در زمان حاملگی اتفاق می افتد.
۲ - در اواسط حاملگی سر جنین به طرف پایین می چرخد و در داخل لگن قرار می گیرد و همین قرار گرفتن سر جنین در داخل لگن ممکن است باعث فشار بر روی ریشه های عصب سیاتیک بشود. 
۳-  سندروم پیریفورمیس زمان حاملگی هم دیده می‌شود یعنی در باسن انسان عضله ای به نام عضله پیریفورمیس دچار انقباض شده و بر روی عصب سیاتیک فشار می آورد. 

مواد مضر برای دیسک کمر

اگر دچار دیسک کمر با کمر درد شدید لازم است که از بعضی از مواد اجتناب کنید و به عبارت دیگر رژیم غذایی مناسبی بگیرید. یکی از مسائل مهمی که رعایت آن در در درمان دیسک لازم است در نظر گرفته شود ، کاهش وزن است . بنابرین غذاهای زیر برای مبتلایان به دیسک کمر مضر است : 

غذاهای کاربوهیدرات یا قندی مانند برنج سفید ، ماکارونی، سیب زمینی و نوشابه ها از بدترین غذاهایی هستند که می توانید بخورید. این مواد می توانند باعث افزایش وزن شوند. وزن بیش از حد می تواند درد کمر را بدتر کند. شما همچنین باید از غذاهای شیرین کننده های مصنوعی اجتناب کنید زیرا آنها همچنین می توانند التهاب ایجاد کنند.
بنابراین نتیجه میگیریم خوردن غذاهای قندی در کسانی که دچار بیماری دیسک کمر هستند مضر است. 
در ایران خوردن برنج شایع است و اغلب افراد چاق و بدتر از آن شکم بزرگ دارند. سیب زمینی نیز با اغلب غذاهای فست فوت سرو می شود که برای دیسک کمر مضر است. بنابرین مبتلایان به دیسک کمر لازم است غذای خود را بجای برنج با نان بخورند . 

روغن های گیاهی
اکثر روغن های گیاهی حاوی اسیدهای چرب امگا 6 هستند. این اسیدهای چرب لزوما بد نیستند. با این حال، هنگامی که اسیدهای چرب امگا 6 در بدن بیش از اسیدهای چرب امگا 3 باشند ، این می تواند پاسخ التهابی ایجاد کند. اگر شما در هنگام پخت و پز از روغن گیاهی استفاده می کنید، باید فقط از مقدار کمی از آن استفاده کنید. روغن زیتون یکی از سالم ترین روغن هایی است که می توانید در طبخ غذا استفاده کنید زیرا دارای چربی های تک اشباع Monosaturated است.

۲- غلات تصفیه شده یا بدون پوست و سبوس Refined Grains 
بهتر است که غلات کامل و سبوس را به جای غلات تصفیه شده و بدون سبوس بخورید. پیتزا، اغلب غلات سوپر مارکت ها و نان سفید از غذاهایی هستند که از غلات تصفیه شده و بدون سبوس تهیه شده اند. غلات پوست کنده یا بدون سبوس ، پس از مصرف می توانند باعث ایجاد ترشح ناگهانی و شدید انسولین شوند. این می تواند باعث التهاب شود.
۳- لبنیات مانند شیر و سایر فرآورده های شیر
اغلب به عنوان بخشی ضروری از یک رژیم غذایی سالم توصیه می شوند. با این حال، محصولات لبنی می توانند در عده ای از افراد باعث التهاب شوند. بسیاری از مردم کمبد لاکتوز دارند ، به این معنی که بدن آنها به سختی فرآورده های شیری را هضم می کند. در عده ای از افراد باعث التهاب می شود. 
۴- ذرت فرآوری شده
خود ذرت غذای خوب و سالم است . با این حال، زمانی که پردازش و فرآوری می شود، دیگر سالم نیست. ذرت فرآوری شده می تواند باعث ایجاد یک اسپایک یا ترشح ناگهانی و شدید انسولین در بدن و واکنش التهابی شود. اگر تصمیم به خوردن ذرت دارید، باید مطمئن شوید که پردازش نشده است.
۵- گوشت قرمز 
گوشت قرمز ممکن است یک منبع بزرگ پروتئین باشد، اما اگر کمر درد دارید لازم است از خوردن گوشت قرمز اجتناب کنید. گوشت قرمز دارای ماده ای است که به نام Neu5GC نامیده می شود. این ماده التهاب را تشدید می دهد.
۶- غذاهای حاوی مواد شیمیایی و نگه دارنده 
بهتر است ازمصرف مواد غذایی حاوی مواد شیمیایی و نگه دارنده خودداری شود. غذاهای حاوی رنگ آمیزی، افزودنی ها و نگهدارنده ها توسط بدن شما به عنوان مواد سالمی که وارد بدن شده اند به رسمیت شناخته نمی شوند. به همین دلیل است که خوردن این مواد باعث واکنش التهابی می شود. بنابرین اطمینان حاصل کنید که قبل از خرید هر ماده غذایی از فروشگاه مواد غذایی، برچسب های غذایی را بخوانید.
اغلب مواد کنسروی و نیمه آماده حاوی مواد نگه دارنده هستند بنابرین سعی کنید خودتان غذای تازه بپزید و کمتر از آنها استفاده کنید. 

مواد مفید برای دیسک کمر

تغذیه نقش مهم و مستقیمی در سلامت ستون فقرات دارد و در بهبود دیسک ها و اختلالات سطوح مفاصل ستون فقرات نقش بسیار مهمی دارد. 

۱- گلوکوزامین :
این ماده به طور طبیعی در بدن یافت می شود و برای نگهداری و تعمیر کلاژن (ماده اصلی سازنده دیسک ها) ضروری است. بدن از گلوکوزامین سولفات برای تشکیل مواد شیمیایی استفاده می کند که نیاز به تعمیرغضروف، تاندون ها و رباط ها و مایع سینوویال دارد (مایع طبیعی که مفاصل نخاعی را می پوشاند). کلاژن به حفظ و نگهداری غضروف مفصل نخاعی کمک می کند.
۲- آنتی اکسیدان ها : مانند زردچوبه - جلوی تخریب کلاژن را می گیرند.
۳- اسیدهای چرب حاوی امگا ۳ : دارای خواص تشکیل کلاژن هستند و بدن از آنها برای تعمیر و جلوگیری از آسیب به غضروف و دیسک ها استفاده میکند .
۴- غذاهای غنی از گوگرد :
این مواد باعث افزایش تولید پروتئین و کلاژن می شوند . 
۵- سویا : اعتقاد بر این است که سویا حاوی Genistein و ایزوفلاون است. این ماده مسئول تولید کلاژن است و همچنین مهار کردن آنزیم های است که باعث شکستن شدن مولکول های کلاژن میشوند . محصولات سویاشامل شیر سویا، پنیر سویا می باشد . 
۶- فیبر ها : این مواد به هضم غذا و جلو گیری از نفخ شکم کمک می کنند و به طور غیر مستقیم باعث جلو گیری از افزایش قوس کمر می شوند.
۷- محصولات دریایی : مانند صدف ، خرچنگ، میگو
۸- ماهی ها ، ساردین، ماهی قزل آلا ، ماهی تون .
۹- سبزیجات تیره مانند kale (یک نوع کلم)، اسفناج، collard (نوعی کلم)، آسپاراگوس یا مارچوبه.
۱۰- میوه ها و سبزیجات قرمز رنگ : فلفل قرمز، چغندر، گوجه فرنگی ، blueberry, blackberry و انگور قرمز 
۱۱- پیاز و سیب های قرمز (که حاوی یک ماده به نام Quercitin می باشند که دارای خواص ضد التهابی طبیعی است.)
۱۲- زیتون های سیاه
۱۳- روغن زیتون
۱۴- انواع لوبیا
۱۵- آب : مهمترین ماده در ترمیم دیسک کمر و جلوگیری از ترک های بیشتر در حلقه دیسک آب است . بنابرین آب زیاد و تدریجی و جرعه جرعه بنوشید و همبشه خود را کاملاً هیدراته نگه دارید. در حالت ایده آل ، روزانه 8 فنجان آب بنوشید.
۱۶- شیر ، پنیر ماست کم چرب 
۱۷- انجیر 
۱۸- زردآلو
۱۹- آوکادو 
۲۰- خشکبار مانند بادام فندوق گردو کنجد 
۲۱- کلسیم و منیزیوم این مواد باعث داشتن استخوان های قوی می شوند.
اغلب مکمل هایی که در درمان کمر درد توصیه میشوند حاوی موادی هستند که در بالا نام برده شد. 

دیسک کمر و بی حسی پا

چرا من در پاهایم بی حسی دارم؟

هنگامی که پاهای شما احساس خستگی می کنند، می تواند به دلیل نشستن در وضعیت بد در مدت طولانی تا آسیب عصبی ناشی از دیابت یا به علت تنگی کانال نخاعی و پارگی دیسک کمر باشد. 

پارستزی Paraltesia

اگر شما مدت طولانی نشسته باشید یا پاهای شما برای مدت طولانی خمیده باشند ، اعصابی که در اندام های تحتانی شما قرار دارند فشرده می شوند. در این حالت ارتباط بین مغز و اندام های تحتانی شما از بین می رود و اکثر افراد در این حالت می گویند پاهایم خواب رفته است. این حالت را در پزشکی پارستزی می‌گوییم. در این حالت شخص حس می کند که پای او می سوزد و یا هزاران سوزن در اندام تحتانی وی فرو می رود.

علل خواب رفتن پا به شرح زیر است: 
۱- سیاتیک
عصب سیاتیک عصبی است که از پشت باسن به پشت ران و سپس به پشت ساق پا انتشار پیدا میکند. البته عصب سیاتیک در پشت زانو به دو شاخه تبدیل می شود و به داخل ساق پا وارد می‌شود. اگر به هر دلیلی به شاخه های عصب سیاتیک در کمر ، در اثر پارگی دیسک یا تنگی کانال نخاعی فشار وارد شود ، می‌تواند به صورت خواب رفتن احساس سوزن سوزن شدن و یا احاس سوختن در اندام های تحتانی بروز کند. 
فردی که دچار بیماری دیسک یا تنگی کانال نخاعی در کمر می باشد ، علاوه بر احساس سوزش و خواب رفتگی در پا، از درد در مسیر سیاتیک و یا ضعف عضلانی نیز شاکی است و درد و خواب رفتگی با سرفه عطسه خم شدن به جلو افزایش پیدا می کند. 

مشاهده بهترین تجهیزات فیزویوتراپی و توانبخشی 

۲- نوروپاتی ناشی از دیابت
قند خون بالا در یک دوره طولانی می تواند به اعصابی که در بدن وجود دارد آسیب برساند، اغلب اعصاب پاها یا اندام های تحتانی گرفتار می شود. این بیماری را نوروپاتی محیطی می گویند. علت ایجاد نوروپاتی در واقع بسته شدن شریان تغذیه کننده عصب می باشد.

نوروپاتی چگونه به وجود می آید؟ 
هر عصبی که در اندام های ما قرار دارد ، از جمله عصب سیاتیک، مانند یک کابل تلفن است. اگر در کابل تلفن دقت بفرمایید ملاحظه می کنید که یک پوسته سیاه رنگ ضخیم دارد و در داخل آن هزاران رشته تلفن قرار دارد و هر رشته سیم تلفن غلاف و پوشش جداگانه‌ای دارد که به رنگ های مختلف قرمز سفید و نارنجی دیده می شود. به همین جهت سیم های تلفن با هم اتصالی پیدا نمی کنند در هر عصبی از جمله عصب سیاتیک نیز وضع به همین گونه است. یعنی هر عصب از هزاران رشته های نازک عصبی که در دور خود یک غلاف دارند تشکیل شده است که در واقع مانع اتصال دو رشته عصبی می‌شود و هزاران رشته عصبی در داخل یک غلاف محیطی قرار گرفتند که عصب محیطی مانند سیاتیک را درست می کنند. 
در نوروپاتی مانند این است که رشته های ریز عصبی که در داخل یک عصب بزرگ واقع شده‌اند به هم اتصالی می کند. در نوروپاتی دست ها و بازوها هم ممکن است بی حس شود، خواب رفتگی و سوزش ناشی از نوروپاتی شب ها بدتر می شود.

نوروپاتی محیطی ممکن است علایم دیگری نیز داشته باشد شامل : 
۱- ضعف عضلانی 
۲- درد شدید در پاها 
۳- کاهش رفلکس پاها 
۴- زخم و عفونت های پا
۵- اختلال تعادل 
۶- ایجاد درد در پا با لمس کردن یا فشردن پا 

اگر علائم نوروپاتی دارید در اولین فرصت لازم است که قند خون خود را کنترل نمایید. زیرا نوروپاتی می تواند پیشرونده شود. نوروپاتی ها سه نوع هستند . ۱- حرکتی ۲- حسی ۳- مخلوطی از هر دو
در نوروپاتی حسی فرد با احساس سوزش و خواب رفتگی در پاها مراجعه می‌کند. نوروپاتی در دست ها در همان جایی حس می‌شود که انسان دستکش می‌پوشد و نوروپاتی در پاها در همان جایی حس می شود که انسان جوراب می پوشد.
نوروپاتی حرکتی فرد با ضعف و فلج عضلانی مراجعه می کند.
 در نوروپاتی مخلوط فرد هم سوزش و خواب رفتن و هم ضعف عضلانی دارد. به همین جهت کسانی که دچار نوروپاتی می شوند لازم است که هر روز پاهای خود را معاینه و نگاه کنند. زیرا ممکن است این گونه افراد دچار زخم هایی بشوند که با گذشت زمان عمیق شود و فرد متوجه وجود زخم در پا نشود و در نهایت منجر به قطع پا شود.
بیمارانی که دچار نوروپاتی حسی هستند ، حس می کنند که پای آنها در داخل آتش قرار گرفته است و مرتب پای خود را در داخل آب سرد قرار می دهند. بعضی از افراد مبتلا به نوروپاتی حسی برعکس حس می کنند که پاهایشان سرد است ، مثل اینکه پاهای آنها در داخل یخچال قرار دارد به همین جهت با پیچیدن یا قرار دادن پا در در معرض گرما حتی در فصل تابستان سعی می‌کنند که پای خود را گرم نگه دارند. 
۳- بیماری عروق محیطی
شریان های اندام های تحتانی می توانند در اثر التهاب یا کشیدن سیگار و یا ایجاد یک پلاک در داخل شریان ها باریک و تنگ شوند، که باعث می شود جریان خون کافی به اندام های تحتانی نرسد . تنگی شریان های اندام های تحتانی در افراد زیر بیشتر دیده می شود. 

۱- کسانی که سیگار میکشند 
۲- در افراد چاق 
۳- افرادی که فشار خون بالا دارند 
۴- افرادی که کلسترول خون بالا دارند
۵ - افرادی که دیابت دارند. 

افرادی که دچار بیماری تنگی شریان های اندام های تحتانی هستند ، علاوه بر درد معمولاً 

۱- دچار دردهای ناشی از انقباض ناگهانی و گرفتگی عضلات در اندام‌های تحتانی بخصوص ساق پاها می شوند که کرامپ عضلانی نامیده می شود.
۲- علاوه بر آن فرد احساس خستگی در اندامهای تحتانی هنگام راه رفتن دارد. یعنی پس از مسافت کوتاهی راه رفتن دچار خستگی می شود و پاهای او دیگر قدرت راه رفتن ندارند. 
۳- در هنگام راه رفتن فرد دچار لنگش می شود. یعنی پس از مدتی راه رفتن یا از پله بالا رفتن دچار درد شدید در اندام های تحتانی می‌شود. به طوری که مانع راه رفتن او می شود و لازم است مدتی استراحت نماید و سپس به راه خود ادامه دهد.
پیدایش تنگی در شریان‌های اندام های تحتانی شانس پیدایش حمله قلبی یا سکته مغزی را در بیمار افزایش می دهد. به همین جهت لازم است که بیمار هرچه سریعتر نسبت به درمان بیماری خود اقدام نماید مثلا چربی خون خود را کنترل نماید و از کشیدن سیگار خودداری کند. 

۴- بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس (MS )
خواب رفتن پاها یکی از علائم اولیه مولتیپل اسکلروز (MS) است. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی مرکزی حمله می کند و ایجاد پلاک هایی در مغز یا در داخل نخاع می کندکه در ام آر آی دیده می شود. در این بیماری فرد حس می‌کند که هزاران سوزن وارد پاهای او شده است و ممکن است احساس خواب رفتگی شدید در اندام های تحتانی خود نماید. هیچ دو نفر با MS دارای علائم مشابه نیستند، علاوه بر بی حسی در اندام های تحتانی فردی که مبتلا به( MS ) ام اس است ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشد: 

۱- احساس خستگی، سستی و بی حالی 
۲- اسپاسم عضلانی
۳- ضعف عضلانی
۴- سرگیجه 
۵- اختلالات بینایی
۶- تغییرات خلق و خوی

در MS ، بی حسی و خواب رفتن پاهای بیمار می تواند "برود و بیاید". یعنی یکسان نباشد. داروهای کورتونی یا استروئیدی می توانند علایم بیماری را برطرف نمایند . اگرچه هیچ درمانی برای ام اس وجود ندارد، درمان اولیه ممکن است جلوی بدتر شدن بیماری را بگیرد. 

۵- تومور اعصاب محیطی
به ندرت ممکن است در داخل غلاف اعصاب محیطی غده یا تومور وجود بیاید. که باعث فشار به عصب شده و موجب احساس خواب رفتگی و بی حسی در اندام های تحتانی شود . اغلب این تومورها خوش خیم هستند اما می تواند باعث آسیب عصبی و درد پاها شوند. معمولا تومور ها نیاز به جراحی دارند و لازم است برداشته شوند . 
علائم دیگر تومورهای اعصاب محیطی شامل: 

۱- تورم
۲- لمس توده ای در داخل عضلات و یا زیر پوست
۳- ضعف عضلانی
۴- اختلال تعادل

تومورهای اعصاب محیطی را به چندطریق می توان درمان کرد: اگر تومور کوچک باشد و علایم زیادی ایجاد نکرده باشد ، می توان صبر کرد و بیمار را تحت نظر گرفت. در مواردی دیگر لازم است جراحی نموده و تومور برداشته شود. در صورتی که تومور بدخیم باشد شیمی درمانی ورادیو تراپی برای بیمار شروع شود . 

تنگی کانال نخاعی چیست ؟

ستون فقرات ما برای اینکه بتوانیم خم و راست شویم و در جهات مختلف حرکت کنیم، یکپارچه درست نشده است، بلکه مانند دانه‌های تسبیح تکه تکه درست شده است و سپس به هم متصل شده است. هر مهره با مهره بالایی توسط سه ساختمان به هم متصل می شود. یکی در جلو که دیسک نام دارد و دو ساختمان در عقب که فاست facet یا مفاصل مهره ها نام دارد. این ساختمان ها توسط لیگامان هایی محکم به هم متصل می شوند به طوری که ما می‌توانیم به جلو و عقب و طرفین حرکت کنیم خم شویم بدون اینکه مهره های ما جابجا شوند. بنابراین بین هر دو مهره یک سوراخ وجود دارد که سوراخ بین مهره ای نامیده می‌شود و از داخل این سوراخ یک ریشه عصبی خارج شده که به اندام‌های تحتانی می رود و باعث حرکت عضلات می شود. در عده ای از افراد جامعه این فاست ها یا مفاصل های پشت مهره بیش از حد رشد می کنند و در نتیجه جا برای ریشه عصبی تنگ می شود. به این بیماری را تنگی کانال نخاعی می گویند.
تنگی کانال نخاعی یعنی سوراخ هایی که عصب از درون آنها خارج می شود به دلایل نا معلومی تنگ میشود. این تنگ شدن کانال نخاعی باعث فشار روی عصب و در نتیجه ایجاد درد و بی حسی میشود ، که به قسمت تحتانی کمر ، باسن و پاها کشیده می شود.

گزینه های درمانی برای تنگی نخاع شامل داروهای ضد التهاب ، فیزیوتراپی و تزریق استروئید است. پزشکان ممکن است جراحی را برای مبتلایان به تنگی شدید نخاعی توصیه کنند.

انواع تنگی کانال نخاعی چیست ؟

 تنگی کانال نخاعی را به انواع مختلفی تقسیم کرده‌اند، از لحاظ محل، تنگی کانال نخاعی را به سه دسته تقسیم می کنند.

۱- نوع مرکزی
۲-نوع محیطی
۳- نوع تنگی سوراخ بین مهره ای.

هم از لحاظ بالینی و هم از لحاظ ام آر آی ، هر کدام از این سه نوع تنگی علائم متفاوتی دارند. اما در بیماران پیشرفته معمولاً هر سه قسمت تنگ می‌شوند. بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی مرکزی معمولاً به صورت لنگش متناوب مراجعه می کنند یعنی بیمار بعد از مدتی ایستادن یا راه رفتن دچار خستگی پاها می شود و عملاً نمی‌تواند به راه رفتن ادامه دهد و مجبور است چند دقیقه استراحت کند سپس به راه رفتن خود ادامه دهد . بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی محیطی علائم درد ریشه عصبی و هم درجاتی از لنگش متناوب را نشان می دهند. بیماران مبتلا به تنگی نوع سوم یعنی تنگی سوراخ عصبی که در آنها فقط سوراخ عصبی تنگ می شود به صورت درد شدید تیر کشنده در اندام تحتانی است که علائم آنها شبیه علائم پارگی دیسک کمر است و لنگش متناوب معمولاً ندارند. 

یکی از روش های بهبود ستون فقرات استفاده از دستگاه تراکشن یا تخت تراکشن میباشد

عوامل تنگی کانال نخاعی چیست؟

۱- افزایش سن :

اصولاً با افزایش سن افراد دچار تنگی کانال نخاعی می شوند. زیرا مفصلهای پشت ستون مهره ها که فاست facet نامیده می‌شوند دچار ساییدگی و در نتیجه خارج شدن از شکل طبیعی و در واقع دچار بزرگ شدن فاست ها می شوند. زیرا با افزایش سن عضلات ما تحلیل می روند ، لیگامان های ما شل می‌شوند و در نتیجه به فاست ها فشار بیشتری می آید و ناپایدار و لق می شوند. فاست ها برای جبران این فشار و ایجاد پایداری در ستون مهره ها و جلو گیری از لق شدن ستون فقرات مجبورند سطح تماس خود را زیاد کنند. یعنی مجبورند بزرگتر شوند تا بتوانند فشار وزن ما را تحمل کنند و همین باعث تنگی کانال نخاعی می شود. 

۲- ژنتیکی :

در عده ای از افراد قطر کانال نخاعی کوچکتر از افراد عادی جامعه است. 

۳- شغل های سنگین :

قاعدتاً کسانی که شغل هایی دارند که کمر آنها هنگام کار به مقدار زیاد و به تعداد زیاد حرکت می کند ، مثل شغل هایی که مستلزم خم شدن به طرف چرخیدن می باشد. 

۴- وراثتی : 

کسانی که در خانواده افراد نزدیک آنها مانند پدر مادر و یا خواهر و برادر آنها دچار تنگی کانال نخاعی هستند. قاعدتاً ستون فقرات این افراد شبیه اقوام نزدیک آنهاست.

۵- بیمارهای مادرزادی :

مانند آکندروپلازی ها این افراد دچار کوتاهی دست و پا هستند و سر بزرگی دارند و مستعد تنگی کانال نخاعی هستند. زیرا کانال نخاعی انها قطر کمی دارد. بعد از سنین ۳۰ سالگی دچار علائم تنگی کانال نخاعی می شوندانجام ام آر آی است.

بیماری های روماتیسمی :

مانند آرتریت روماتوئید و اسپوندیلیت آنکیلوزان باعث می‌شوند که فرد مستعد تنگی کانال نخاعی بشود. زیرا در این بیماری ها مفاصل ستون مهره ها یا فاست دچار التهاب می‌شوند و همین التهاب باعث افزایش رشد آنها می شود. 

راه های تشخیص تنگی کانال نخاعی چیست ؟ 

اولین راه تشخیص تنگی کانال نخاعی ، گرفتن شرح حال از بیمار است. اینگونه بیماران معمولاً علائم لنگش متناوب دارند. یعنی بیمار پس از مدتی راه رفتن دچار خستگی گزگز و خواب رفتگی و درد در اندام های تحتانی و کمر می شود. پس از چند دقیقه نشستن و استراحت کردن بهبود پیدا می‌کند و سپس به مسیر خود ادامه می دهد. در معاینه فیزیکی این بیماران معمولاً ضعف عضلانی دیده نمی شود علت آن است که تنگی کانال نخاعی یک بیماری مزمن است و در طی سالها به وجود می آید. به همین جهت بیماران از گزگز سوزش و خواب رفتگی و سر شدن اندام های تحتانی شکایت دارند و درد در در مرحله دوم قرار دارد. اما مهمترین راه تشخیص تنگی کانال نخاعی انجام ام آر آی است و سپس ام نوار عصبی و عضلانی یا EMG که درگیری مزمن ریشه های عصبی را نشان می‌دهد.

روش های درمانی تنگی کانال نخاعی چیست ؟ 

برای درمان تنگی کانال نخاعی اصولاً چهار راه وجود دارد یکی استفاده از داروهای ضد التهاب و دیگری انجام فیزیوتراپی و مانیپولاسیون طب سوزنی و سوم تزریق های داخل ستون مهره ها و چهارم عمل جراحی ستون مهره هاست. قاعدتاً بهترین و ماندگار ترین شیوه درمان عمل جراحی است. اما قبل از انجام عمل جراحی لازم است برای بیمار درمان های ساده تر که در بالا شرح داده شد انجام شود. در صورت عدم پاسخ به درمان های ساده تر عمل جراحی برای بیمار توصیه می شود. عده زیادی از این بیماران با درمان های غیر جراحی که در بالا شرح داده شد خصوصاً با تزریق های داخل ستون مهره ها پیدا می‌کنند . انجام درمانهای غیر جراحی در بیماران توصیه می شود که علائم عصبی ندارند . قاعدتا اگر بیماری مشکلات کنترل در ادرار و مدفوع دارد یا پای بیمار هنگام راه رفتن روی پاشنه یا پنجه پا ضعیف باشد ، از همان اول درمان جراحی توصیه می شود . زیرا بیمار زمان را از دست می‌دهد و ممکن است علائم عصبی غیر قابل جبران پیدا کند. 

انواع جراحی تنگی کانال نخاعی چیست؟ 

برای تنگی کانال نخاعی چندین روش جراحی می توان پیشنهاد کرد. 
یکی استفاده از آندوسکوپ است که در موارد محدود برای بیمارانی که دچار تنگی کانال نخاعی هستند می توان این عمل را انجام داد. که اصطلاحاً عمل های کم تهاجمی نامیده می‌شوند. 

۲- عمل های جراحی با استفاده از لوله های مخصوصی است که مانند آنتن رادیو از قطر کم شروع شده و به تدریج قطر آنها زیاد تر ختم می شوند تا یک لوله به قطر حدود ۱۸ میلیمتر در مقابل کانال نخاعی قرار می‌گیرد و سپس کانال نخاعی با دریل گشاد می شود.

تخت کششی غلتکی تاثیر مثبتی در روند بهبود ستون فقرات دارد

۳- عمل جراحی بعدی عمل جراحی کلاسیک تنگی کانال نخاعی که عمل جراحی باز می باشد و بدون وسیله گذاری انجام می شود. در این نوع عمل در این نوع کانال نخاعی گشاد می شود و و سیله‌ای در ستون مهره های بیمار قرار داده نمی شود. 

۴- آخرین نوع، جراحی عمل جراحی باز با وسیله گذاری است. هنگام عمل جراحی برای رفع تنگی مقداری از فاست های بیمار را بردارند و عملاً این فاست ها رشد زیاد پیدا کردند تا ستون مهره ها پایداری پیدا کند و لق نشود. بنابرین برای جلوگیری از لیز خوردگی مهره در آینده عده‌ای از جراحان از پیچ و مهره در کمر بیمار چه استفاده می‌کنند و پس از رفع فشار یا دکامپرشن ریشه‌های عصبی مهره ها را با پیچ و میله به یکدیگر وصل می‌کند و با پیوند استخوانی آنها را جوش می دهند تا از لقی آنها در آینده جلوگیری کند.

علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟

1- درد در ناحیه کمر
2- درد و سوزش که از باسن شروع می شود و به پشت ران و ساق با ادامه امتداد پیدا می کند. ( در مسیر عصب سیاتیک) درد سیاتیک ممکن است در هر دو اندام تحتانی یا فقط در یک اندام تحتانی ایجاد شود.
۳- خواب رفتگی اندام های تحتانی(پاها)، 
۴-سوزن سوزن شدن اندام های تحتانی (پاها)،
۵- گرفتگی یا کرامپ یا اسپاسم عضلانی اندام های تحتانی (پاها)،
۶-ضعف و ناتوانی و ضعیف شدن نیروی اندامهای تحتانی ( پاها)
۷- از دست دادن احساس پا.
۸- ضعف در پاها که معمولا فرد نمی تواند انگشتان و مچ پای خود را به طرف بالا بیاورد و روی پاشنه پا راه برود که این حالت را پای افتاده یا دراپ فوت Drop foot می گویند. 
۹- ضعف عضلات پا به طوری که فرد نمی تواند روی پنجه های پا راه برود.

زندگی با تنگی کانال نخاعی

تنگی نخاعی بیماری افراد مسن است، یعنی بیماری افرادی است که بالای ۶۰ سال دارند. به عبارت دیگر بیماری افراد بازنشسته است. این بیماری طیف های گسترده ای دارد و می‌تواند از تنگی خفیف تا تنگی های بسیار شدید باشد. این بیماری میتواند علائم مبهم مانند خواب رفتگی های جزئی اندام های تحتانی تا علائم شدید عصبی و مانند فلج شدن اندام ها و بی اختیاری ادرار و مدفوع ایجاد کند . 
بیماری تنگی کانال نخاعی چون به طور مزمن و در طی سالها به مقدار کم و به تدریج بوجود می آید، معمولاً علائم پر سر و صدایی ندارد. ولی از آنجایی که افراد مسن لازم است یا برای سلامتی قلب و عروق پیاده روی کنند ، عملاً زندگی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. زیرا اینگونه بیماران تمایل دارند کارهای خود را نشسته انجام دهند و تمایلی به انجام ورزش و پیاده روی و راه رفتن ندارند و همین باعث می شود که پدیده پیری در واقع در آن ها سریعتر پیشرفت کند. 

نکته مهم در زندگی با تنگی کانال نخاع این است که این بیماری چقدر کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد، قاعدتا اگر بیمار می‌تواند به پیاده‌روی خود بپردازد و زندگی قابل قبولی داشته باشد، درمان های غیر جراحی کافی است ولی اگر بیمار نتواند راه برود و کیفیت زندگی خوبی نداشته باشد یا هنگام راه رفتن به علت اختلال در تعادل دچار سقوط ها و زمین خوردگی های مکرر شود صلاح است مورد عمل جراحی قرار گیرد تا بتواند باقیمانده عمر خود را با کیفیت خوبی سپری کند. 

آیا می توان از تنگی کانال نخاع پیشگیری کرد؟ 

واقعیت آن است که تمام بیماری هایی که ما مبتلا می شویم جنبه های ژنتیکی دارد ، یعنی استعداد آن را داریم. ولی می‌توان زمان بروز این بیماری‌ها و شدت بروز آنها را با رعایت نکات بهداشتی و ایمنی ستون مهره ها تغییر داد . اولین قدم این است که ببینیم تنگی کانال نخاعی چگونه به وجود می آید؟ تنگی کانال نخاعی تابع قانون های بیومکانیک میباشد. یعنی وقتی ستون مهره ها لقی های کمی شود فاست یا مفاصل ستون مهره ها رشد بیش از حد پیدا می کنند تا جلوی لقی را بگیرند علت لق شدن ستون مهره ها چیست ؟ علت لق شدن ستون مهره ها برداشته شدن حمایت عضلانی و نیز خراب شدن لیگامان ها می باشد. بنابراین هنگام و کار و زندگی باید مواظب این دو عنصر مهم باشیم . برای تقویت عضلات باید ورزش مناسب کنیم و شغل مناسب داشته باشیم .

یکی از بهترین روش ها برای کاهش فشار ستون فقرات استفاده از تخت کششی است 

قاعدتاً فردی که توانایی بدنی یک شغل سنگین را ندارد وقتی کار میکند عضلات وی دچار فرسودگی و خستگی میشوند و در نتیجه لیگامانهای دچار خرابی و از دست دادن خاصیت کشسانی و پارگی می شود و فرد مستعد لقی می شود . بنابراین یکی از کارهایی که باید بکنیم این است که از انجام کارهای سنگین خودداری کنیم که خوشبختانه امروزه انسان با اختراع ماشین های مختلف این کار را انجام داده است. صد سال یا دویست سال قبل بسیاری از کارها با دست انجام می‌گرفت. مثلاً نجار ها یا آهنگران برای بریدن چوب یا آهن از اره دستی استفاده می‌کردند ، ولی امروزه وسایل برقی این کار را انجام می‌دهند .در افراد کارگر و صنعت گر بلند کردن اجسام سنگین قاعدتاً باعث خستگی و فرسودگی عضلات و شل شدن و پاره شدن لیگامان می شود و بالعکس در کارمندان و پشت میز نشین ها و مدیران و افرادی هم که کار سنگین ندارند در صورتی که ورزش نکنند . عضلات و لیگامان ها چون استفاده نمی شوند به تدریج کوتاه می شوند لیگامان ها علاوه بر کوتاه شدن خاصیت کشسانی خود را از دست می‌دهند در نتیجه ستون مهره‌ها مستعد لقی می شود. بنابراین تا اینجا دو اصل مهم در مورد پیشگیری از تنگی کانال نخاعی که یکی از عبارت است از انجام حرکات ورزشی و نرمش های حساب‌شده و کارهای بدنی مناسب و دوم جلوگیری از بی حرکتی ستون مهره ها و از دست دادن توده عضلانی و از دست دادن و جلوگیری از کوتاه شدن عضلات و لیگامان ها با استفاده از ورزش و نرمش های صبحگاهی و آمادگی بدنی بیان شد . 

تنگی کانال نخاعی اگر درمان نشود چه می شود؟

در پزشکی اصطلاحی داریم به نام سیر طبیعی بیماری ها. یعنی بیمارانی که به دلایلی درمان نمی‌کنند را تحت نظر می‌گیرند ، تا ببینند که چه اتفاقی در آینده برای آنها می‌افتد. در مورد تنگی کانال نخاعی نیز سیر بیماری توسط دانشمندان مطالعه شده است. به طور کلی تنگی کانال نخاعی در نصف موارد بیماری بدی نیست و باعث فلج اندام ها یا بی اختیاری ادرار و مدفوع نمی شود. ولی در حدود ۲۵ درصد موارد تنگی کانال نخاعی باعث فلج اندام ها یا بی اختیاری ادرار و مدفوع می شود. اصولا تنگی کانال نخاعی را توصیه می کنیم که مورد درمان صحیح قرار دهند. ولی اگر تنگی کانال نخاع درمان نشود پس از مدتی درد بیمار و راه رفتن بیمار کاهش پیدا می کند. زیرا همانطور که میدانیم تنگی کانال نخاعی یا با علائم درد مراجعه می کنند یا با لنگش متناوب یعنی بیمار پس از مدتی ایستادن و یا پس از مدتی راه رفتن دچار خواب رفتگی و گزگز و مورمور یا عدم توانایی در راه رفتن می شود . بنابراین اکثر بیمارانی که دچار تنگی کانال نخاعی هستند عملاً در حالت نشسته زندگی می کنند. اصولا تنگی کانال نخاعی با گذشت زمان خوب نمی‌شود . اما درد بیماران ممکن است به علت از بین رفتن ریشه های حسی عصب کاهش پیدا کند ولی ممکن است علائم عصبی بیماران پیشرفت پیدا کند. بنابراین توصیه می کنم که کلیه بیمارانی که دچار تنگی کانال نخاعی هستند به پزشک مراجعه کنند تا مورد درمان صحیح قرار گیرند. خصوصاً که هر سال سن بیمار افزایش پیدا می‌کند و این بیماران معمولاً مسن هستند و ممکن است پس از مدتی زمان طلایی را از دست بدهند و عملاً عمل جراحی باعث خطرات زیاد برای آنان شود و سودی هم برای آنها نخواهد داشت.

فیزیوتراپی چیست و دقیقا چه کار می کند ؟

فیزیوتراپی رشته ای از پزشکی است که به افراد کمک می کند تا سلامت استخوان ها و عضلات خود را بازیابند. چند اتفاق در بدن آنها بیفتد ، حرکت ، قدرت و کارایی عضو آنها افزایش پیدا کند. در ضمن درد آنها نیز بهبود پیدا کند. 

فیزیوتراپی دقیقا چه کار می کند ؟

فیزیوتراپ با انواع آموزش دادن و انجام حرکات فعال (active) و یا غیر فعال (passive) عضلات ، ماساژ و دستکاری باعث بهبود عضلات می شود. حرکات فعال ، حرکاتی است که خود ما انجام می دهیم و فیزیوتراپ بر آن نظارت می کند حرکات غیر فعال یعنی حرکاتی که فیزیوتراپی انجام می دهد مثلا دستم را می گیرد و خم می کند.

آیا همه فیزیوتراپیست ها یک طور کار می کنند؟

نه فیزیوتراپی همانند اکثر رشته های پزشکی به شاخه های مختلفی تقسیم می شود که شامل شش شاخه است. فیزیوتراپی اطفال ، فیزیوتراپی پیرها ، فیزیوتراپی سیستم تعادلی ، فیزیوتراپی سیستم عصبی ، فیزیوتراپی ارتوپدی و فیزیوتراپی قلبی-عروقی که به بیماران پس از عمل قلب کمک می کنند.

چه مدت باید بیمار فیزیوتراپی شود ؟ 

فیزیوتراپی معمولاً از شروع صدمه تا خاتمه صدمه بهبود پیدا می کند انجام می‌شود. برای صدمات کوچک معمولاً ۲ تا ۳ جلسه فیزیوتراپی کافی است. اما برای صدمات نسج نرم، عضلانی و استخوانی معمولا دو ماه فیزیوتراپی لازم است زیرا دو ماه طول می‌کشد تا بیماری های نسج نرم و عضلانی و استخوانی بهبود یابند.

آیا فیزیوتراپیست ماساژ هم می دهد؟ 

ماساژ یکی از کارهایی است که فیزیوتراپیست انجام می دهد. ماساژ باعث شل شدن عضلات می شود ، علاوه بر آن ماساژ باعث حرکت بهتر مفاصل نیز می شود. معمولاً توصیه می‌کنیم که ماساژ ها توسط فیزیوتراپیست ها انجام شود تا افراد غیر فیزیوتراپیست. بعضی از فیزیوتراپیست ها از طب سوزنی هم استفاده می‌کنند که باعث آزاد شدن موادی به نام اندورفین در مغز می‌شود که به بیماری کمک می‌کنند و بعضی از فیزیوتراپیستها نیز داخل گره های عضلانی سوزن هایی را فرو می‌کنند که به آن سوزن زدن خشک Dry needling می گویند.

مشاهده بهترین تجهیزات فیزویوتراپی و توانبخشی 

عوارض فیزیوتراپی چیست؟

عوارض فیزیوتراپی شامل خستگی در حساس شدن عضلات ، یعنی وقتی که به عضلات دست میزنیم و فشار می دهیم کمردرد و یا خون مردگی در دست و پا ایجاد می شود.

فیزیوتراپی دیسک کمر چگونه انجام می شود؟

از قدیم الایام قبل از اینکه داروهای ضد التهاب برای درمان دیسک کمر کشف شود در واقع از فیزیوتراپی برای درمان کمردرد و دیسک کمر استفاده می کردند. بعدها با پیدایش علم جدید فیزیوتراپی به صورت یک رشته مستقل درآمد. برای درمان بیماری دیسک کمر در فیزیوتراپی از روش هایی مانند گرم کردن یا سرد کردن کمر استفاده می کنند. افزایش حرارت و گرم کردن باعث افزایش جریان خون در کمر انسان می شود. با افزایش جریان خون مواد سمی از کمر انسان دور می شود. زیرا این مواد باعث جلب گلبولهای سفید به مرکز ضایعه یعنی کمر شده و باعث ایجاد درد کمر می شود. سرد کردن کمر هم باعث کم کردن سرعت هدایت جریان عصبی ، جریان های الکتریکی و در نتیجه کاهش درد می شود. این دو کار را حرارت درمانی یا ترموتراپی می نامند ولی در فیزیوتراپی از اشعه درمانی هم استفاده می شود. برای این کار از اشعه لیزر به صورت لیزر کم توان و پرتوان استفاده می‌شود. لیزر ، بافتهای عمقی زیر پوست را گرم می کند و در نتیجه باعث بهبود التهاب می شود. علاوه بر این از لامپ های مادون قرمز و ماورای بنفش نیز برای درمان دیسک کمر استفاده می شود. نوع سوم درمان فیزیوتراپی برای دیسک کمر استفاده از ماساژ و کشش کمر می باشد که مجموعه این ها را در اصطلاح پزشکی مانیپولاسیون می گویند. بالاخره نوع چهارم فیزیوتراپی که در درمان دیسک کمر استفاده می‌شود ورزش درمانی است. ورزش های مناسب باعث کم شدن فشار داخل دیسک و افزایش قدرت عضلانی ، کم کردن اسپاسم عضلانی و بالانس کردن عضلات اطراف ستون مهره ها و نیز تنظیم مفاصل پشت ستون مهره ها ( فاست ها ) می شود. 

درمان پارگی دیسک کمر با فیزیوتراپی چگونه است ؟

اصولاً دیسک کمر ، بیماری های متفاوتی پیدا می‌کند که شامل از دست دادن آب دیسک ، پیدایش ترک‌ها و بالاخره پارگی یا فتق دیسک می باشد. بهترین درمان برای دیسک پاره شده یا فتق دیسک استفاده از کشش کمر و مانیپولاسیون یا دستکاری ستون مهره هاست که سعی در جا انداختن دیسک کمر می کنند و در درجه بعد استفاده از گرما یا سرما و اشعه لیزر به منظور کاهش التهاب و برطرف کردن اسپاسم عضلانی می باشد. استراحت مطلق معمولاً در درمان پارگی دیسک توصیه نمی‌شود. بلکه بالعکس توصیه می‌شود که با انجام ورزش های مخصوص حرکت را به ستون مهره ها برگردانند و از قدرت شفابخشی خود بدن برای درمان پارگی دیسک استفاده کنند.

آیا دیسک گردن با فیزیوتراپی درمان می شود؟

فیزیوتراپی در اغلب موارد باعث بهبود بیماری دیسک گردن می شود و در بعضی مواقع اثرات آن بلافاصله بعد از فیزیوتراپی ظاهر می شود و درد بیمار کمتر می شود و مخصوصا پس از بهبود درد ناشی از دیسک ، لازم است که حرکات ورزشی برای بیمار شروع شود و تا دیسک جا رفته دوباره پیدا نکند. اتفاقا انجام فیزیوتراپی از قدیم‌الایام قبل از پیدایش داروها و جراحی برای درد گردن انجام می شده است.

آیا کسی که دیسک گردن دارد می تواند ورزش کند؟

بله ، با انجام ورزش های مخصوص که برای بیماران مبتلا به دیسک گردن توصیه شده است با تقویت عضلات خم کننده ( فلکسور گردن ) و همچنین اصلاح وضعیت گردن، بهبود قوس گردن و کشش عضلات گردن ، ورزش می تواند یکی از اصول درمانی بیماریهای گردن باشد.

فیزیوتراپی برای تنگی کانال نخاع 

یکی از اصول درمانی اصلی برای تنگی کانال نخاعی استفاده از فیزیوتراپی است که شامل چندین مرحله است:

۱- یکی از مراحل عمر کشش است کشش باعث کاهش فشار به مفاصل ستون مهره ها می شود.

۲- آموزش طرز صحیح راه رفتن و ایستادن اصطلاح pasture نامیده می شود.

3- ورزش سوم ورزش جهت تقویت عضلات 

۴ - درمان هایی که با دست انجام می شود که اصطلاحا منوال تراپی نامیده می شود شامل ماساژ و تنظیم فاست ها 

۵- درمان با حرارت یا ترموتراپی که شامل استفاده از گرما برای بهبود جریان خون عضلات و نسج نرم و بافت های نرم و نیز درمان با سرما و یخ که برای بهبود درد می باشد. 

آیا فیزیوتراپی در درمان تنگی کانال نخاعی موثر است ؟ 

در حدود ۵۰% موارد با انجام فیزیوتراپی راه رفتن بیمار بهتر می شود. مسافتی که بیمار می تواند راه برود بهبود پیدا می‌کند و زمان ایستادن بیمار نیز بیشتر می‌شود. درد و گزگز و سوزش و بیمار بهتر می‌شود.

مدالیته های فیزیوتراپی 

هنگامی که شما برای فیزیوتراپی می روید از دستگاه‌های مختلفی استفاده می شود که هر کدام از اینها یک مدالیته گفته می شود.

۱- گرما یا هات پک hot pack :

 در این مدالیته فیزیوتراپ ، حوله های مخصوصی را که معمولاً مرطوب و گرم است در محلی که قرار است درمان شود قرار می‌دهد. چون گرما چند اثر مفید در بدن شما انجام می دهد: 

۱- باعث آزاد شدن و شل شدن عضلات سفت شده می باشد.

۲- گرما باعث آرام شدن و relax شدن بافت های صدمه خورده و ملتهب می شود.

۳- گرما باعث کاهش درد می شود برای اینکه فشار داخل عضله را کم می‌کند و اسپاسم و انقباض عضلانی را کم می‌کند.

۴- گرما باعث افزایش قطر رگ‌های خونی می‌شود.

در نتیجه جریان خون به آن ناحیه افزایش پیدا کرده و مواد سمی مانند پروستاگلاندین‌ها یا ماده درد که باعث جذب گلبولهای سفید می شوند و از طریق جریان خون خارج می‌شود. به طور کلی گرما در بیمارانی اسپاسم یا انقباض عضلانی دارند یا عضلات آنها در اثر کش آمدن زیاد ، دچار پارگی های مختصر شده است و همچنین از کسانی که از درد مفاصل رنج می‌برند از درمان با گرما نیز می توانند سود ببرند. 

۲- سرما درمانی یا کرایوتراپی :

 سرما درمانی توسط ژل های یخ زده انجام می شود. از سرما در درمان درد و التهاب استفاده می شود. در واقع در این روش درمانی ژل های یخ‌ زده را همراه با یک حوله مرطوب دور ناحیه آسیب دیده می بندند. سرما باعث کاهش حرارت و سرد شدن پوست ، عضله و بافتهای صدمه دیده بیمار می شود. سرما چند خصوصیت دارد : 

۱- باعث کاهش التهاب می شود.

۲- کاهش حرارت داخل بافت ها باعث کاهش التهاب می شود.

مشاهده بهترین انواع پارالل بار فیزیوتراپی

یعنی سرما باعث کاهش جریان خون و کاهش ورم می شود و در نتیجه بیمار درد و تورم کمتری را حس می کند. روش دیگری از سرما درمانی استفاده از ماساژ یخ است. در این موارد فیزیوتراپ ظرف های پر از یخ را از فریزر بیرون می‌آورد و بافت صدمه خورده را با آن ماساژ می دهد. باید دقت کنیم که ماساژ با یخ اگر بیش از یک تا ۳ دقیقه انجام شود ممکن است به پوست صدمه برساند.

۳- امواج اولتراسوند یا امواج فوق صوت
در این روش از امواج با فرکانس بالا یا پایین استفاده می کنند. این امواج از بافت ها و نیز از رگ ها عبور می کنند و داخل عضله می‌شوند و باعث گرم شدن عمقی بافت‌هایی مانند عضله می شوند. درنتیجه باعث شل شدن و آزاد شدن ریلکس شدن بافت های نرم و عضله می شوند. بنابراین در درمان اسپاسم و سفت شدن عضلات موثرند. علاوه بر این امواج ماوراء صوت یا اولتراسوند باعث می‌شوند که گرما ایجاد شود و رگها گشاد شوند ، جریان خون آن ناحیه زیاد شود و این کمک به بهبود ضایعه می کند.

۴- فونوفورزیس phonophoresis 
فونوفورزیس در واقع یک نوع اولترا سوند است. در این روش مواد درمانی و ضد التهابی مانند دگزامتازون از راه پوست با کمک امواج اولتراسوند وارد بافت های عمقی زیر پوست می شوند. در این روش دارو را داخل ژل ریخته و ژل را بر روی بافت صدمه دیده می گذارند و سپس با کمک التراسونیک به زیر پوست هدایت می کنند.

۵- تنس Tens یا Trans Cutaneous Electrical Stimulation :

Trans Cutaneous Electrical Stimulation که معنی فارسی آن یعنی تحریک الکتریکی از طریق پوست می باشد. در این روش چند الکترود در اطراف محلی که دچار التهاب شده است گذاشته می شود و سپس دستگاه تنس را روشن می کنند و آن را به الکترود ها متصل می نمایند. در واقع جریان الکتریکی از یک الکترود شروع و به الکترود دیگر می رسد و در این راه از پوست عبور می کند و آنرا تحریک می کند. برای اینکه بهتر به مکانیزم دستگاه Tens آشنا شوید ، اجازه دهید برای شما مثالی بزنم.‌

فرض کنید انجام کار مثلا زدن میخ به دیوار ، چکش به انگشتان دست چپ شما می خورد.اولین واکنش ناخودآگاه شما چیست؟بی اختیار چکش را میاندازند و انگشت تان را با دست دیگر یعنی دست راست محکم فشار می دهید. در واقع طبق تئوری Gate theory of the pain ثابت شده است که اگر هنگامی که درد ایجاد می شود امواج الکتریکی غیر دردناک به طرف نخاع بفرستیم ، نمیگذارد که امواج الکتریکی دردناک وارد نخاع شده و به مغز منتقل شوند و در نهایت به صورت درد حس شوند. آقای Melzak به خاطر همین تئوری که تئوری دروازه gate نامیده می شود برنده جایزه نوبل شد. پس به طور خلاصه با این روش ما با تحریک پوست مانع انتقال امواج دردناک به نخاع و مغز می شویم.حتی اگر میزان جریان الکتریکی دستگاه را اضافه کنیم باعث انقباض عضلانی نیز می‌شویم و خود انقباض عضلانی باعث افزایش جریان خون شده و به بهبود التهاب کمک می کند. باید توجه داشت که هنگام استفاده از تنس ، بیمار یک احساس ناخوشایندی مانند گزگز در پوست خود حس می کند. نکته جالب این است که این دستگاه تنس Tens امروز به صورت دستگاه‌های قابل حمل در آمده است، که بیمار می تواند آن را در جیب خود بگذارد و هر موقع که احساس درد می کند الکترودها را به ناحیه دردناک وصل کند و دستگاه را که با باتری کار می کند روشن کند و درد کمتری را حس کند.

۶- ‏Iontophoresis آیونتوفورزیس :

در این روش درمانی داروهای ضد التهاب در ناحیه دردناک، بر روی پوست قرار داده شده ، دارو از طریق امواج الکتریکی به زیر پوست در واقع در داخل عضلات ، تاندون ها و لیگامان ها وارد می شود. با روش آیونتوفورزیس داروهای ضد التهاب مختلفی را می توان به زیر پوست وارد کرد. تفاوت آیونتوفورزیس با فونوفورزیس این است که در آیونتوفورزیس از جریان الکتریکی برای انتقال دارو استفاده می شود در صورتی که در فونوفورزیس از امواج اولتراسوند برای انتقال دارو استفاده می شود.

۷- درمان با نور 

در این روش در واقع از طیف‌های مختلف نوری استفاده می شود ، مانند استفاده از نور ماورا بنفش که با استفاده از یک لامپ بنفش رنگ تولید می شود و نور ماوراء مادون قرمز که با استفاده از یک لامپ به رنگ قرمز تولید می‌شود. این نورها بافت های عمقی را گرم می کند و باعث کاهش التهاب می شوند.

 ۸- درمان با اشعه لیزر

اشعه لیزر یکی از پدیده های جالب قرن بیستم است و در واقع برای اولین بار بشر توانست نور را تقویت کند و با آن بتواند کاری انجام دهد مثلاً بتواند بافتی را ببرد یا سوراخ ایجاد کند. امروزه بسیاری از کارهای ظریف که بر روی سنگ ها یا اجسام فلزی و اجسام چوبی انجام می گیرد توسط لیزر انجام می شود. در واقع لیزر وارد کار جراحی هم شده ، امروزه بسیاری از جراحی های چشم و ستون فقرات از طریق لیزر انجام می شود. Laser مخفف Light Amplification Stimulation by Emission Radation است. در واقع اشعه لیزر از طریق دیود های خاصی و ماشین های خاصی تولید می شود. در فیزیوتراپی از لیزر با طول موج مخصوصی استفاده می شود. تحقیقات نشان داده است که وقتی لیزر به بافت صدمه دیده تابانده می‌شود ، باعث افزایش متابولیسم سلولی می‌شود و پدیده التیام را سریع‌تر می‌کند.

۹- نوارهای کینزیولوژی kinesiology p یا نوارهای K :

اینها درمان‌ های نسبتاً جدیدی است که در درمان فیزیوتراپی درآموزش ورزشکاران ابداع شده است. در این روش نوارهایی در اطراف اندام صدمه دیده بسته می شود که باعث کاهش درد، افزایش جریان خون و بهبود کار عضلات می شود. این نوارها را تا پنج روز بر روی پوست بیمار باقی گذاشت ولی هنوز روش‌های درمانی جدید است و اظهار نظر در مورد آنها زود است.

زخم بستر چیست. علائم، پیشگیری و درمان

 

زخم بستر یکی از بیماری‌های پوستی آزاردهنده است که بسیاری از بیمارانی که زندگی نباتی دارند و یا برای مدت طولانی در یک جای بی‌حرکت باقی می‌مانند را دچار مشکل کرده‌است. برای اینکه این بیماری گریبانگیر این افراد نشود، باید آگاهی خود را درباره آن افزایش دهید.

شما می‌توانید اقدامات لازم را برای جلوگیری و کمک به بهبودی زخم بستر انجام دهید. شناسایی زخم‌های فشاری در مراحل اولیه، درمان را بهبود می‌بخشد و خطر عوارض را کاهش می‌دهد. جابجایی مکرر بیماران برای جلوگیری از زخم‌های فشاری ضروری است.

زخم بستر یا زخم فشاری ضایعه‌ای است که در پوست و بافت‌های زیر پوستی و بر اثر فشار ممتد و طولانی مدت بر پوست ایجاد می‌شود. زخم بستر اغلب در نقاطی از بدن ایجاد می‌شود که پوست روی یک برجستگی استخوانی قرار گرفته (مانند پاشنه و بین باسن‌ها) و در بین آن‌ها عضله‌ای وجود ندارد. افرادی که به‌واسطه‌ی شرایط پزشکی خاصشان، توانایی محدودی در تغییر موقعیت دارند یا مجبورند که بیشتر وقت خود را روی تخت یا صندلی بگذرانند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به زخم بستر می‌باشند. زخم‌های بستر می‌توانند در طی چند ساعت یا چند روز ایجاد شوند. بیشتر زخم‌ها با درمان بهبود می‌یابند، اما بعضی دیگر هیچوقت به طور کامل بهبود پیدا نمی کنند. می‌توانید برای جلوگیری از ایجاد زخم بستر و کمک به بهبودی آنها قداماتی را انجام دهید.

 

زخم بستر چیست؟

---

زخم بستر، زخم یا آسیب فشاری نیز نامیده می‌شود. زخم فشاری اغلب به دلیل تحت فشار قرار گرفتن پوست، ناشی از عدم تحرک و استراحت در تخت، نشستن روی صندلی چرخدار یا استفاده طولانی مدت از گچ، ایجاد می‌شود. زخم بستر ممکن است زمانی ایجاد شود که فرد به مدت طولانی در رختخواب بی‌تحرک است و یا بیهوش است و دردی احساس نمی‌کند.

 

چه افرادی مستعد ابتلا به زخم بستر هستند

زخم بستر می‌تواند یک مشکل جدی در سالمندان ضعیف باشد. آنها می‌توانند با کیفیت مراقبتی که فرد دریافت می‌کند مرتبط باشند. اگر فردی که بی حرکت یا در بستر است، چرخانده نشود، به درستی در حالت مناسب قرار نگیرد و از تغذیه و مراقبت از پوست خوبی برخوردار نشود، زخم بستر ایجاد می‌شود. افراد مبتلا به دیابت، مشکلات گردش خون و تغذیه نامناسب در معرض خطر بیشتری قرار دارند.

 

علائم اولیه زخم بستر

---

 

علائم هشدار دهنده زخم بستر یا زخم فشاری عبارتند از:

• تغییرات غیرمعمول در رنگ یا بافت پوست
• تورم
• خروج مایع چرک مانند
• قسمتی از پوست که در هنگام لمس نسبت به قسمت دیگر احساس خنکی یا گرمای بیشتری می کند.
• نواحی حساس

زخم‌های بستر بر اساس عمق، شدت و سایر خصوصیات در یکی از چندین مرحله قرار می گیرند. درجه آسیب پوست و بافت به رنگ قرمز، پوست سالم تا آسیب عمیق که مربوط به عضله و استخوان است.

 

مراحل مختلف زخم بستر

---

تشکیل زخم بستر از چهار مرحله تشکیل شده است. در مراحل اول شدت آن کم بوده و در مراحل بعدی شدت آن بیشتر می‌شود. این مراحل به ترتیب عبارتند از:

• مرحله ۱: پوست قرمز و هنگام لمس گرم است. در پوست تیره‌تر، این ناحیه ممکن است رنگ آبی یا بنفش داشته باشد. همچنین ممکن است فرد سوزش، درد یا خارش را تجربه کند.
• مرحله ۲: آسیب ناحیه بیشتر است و ممکن است زخم باز، خراش یا تاول وجود داشته باشد. فرد درد را تجربه می‌کند و ممکن است پوست اطراف زخم تغییر رنگ دهد.
• مرحله ۳: این ناحیه به دلیل آسیب در زیر سطح پوست ظاهری گود دارد.
• مرحله ۴: آسیب ناحیه زیاد است و زخم بزرگی در ناحیه وجود دارد. ماهیچه‌ها، تاندون‌ها، استخوان‌ها و مفاصل نیز ممکن است درگیر شوند. عفونت در این مرحله خطرناک است.

زمانی که زخم خیلی شدید است به دلیل پوشیده بودن سطح زخم توسط بافت نکروتیک، مرده و سیاه رنگ امکان دسته بندی زخم وجود ندارد. بافت مرده ممکن است به رنگ خرمایی، خاکستری، سبز، قهوه ای یا زرد باشد. دلمه معمولا قهوه‌ای مایل به زرد، قهوه‌ای یا سیاه است.

 

دلایل ایجاد زخم بستر

---

زخم‌‌های بستر در اثر فشار بر روی پوست که باعث محدود شدن جریان خون در پوست می‌شود، ایجاد می‌شوند. جا‌به‌جایی و تحرک کم می تواند پوست را در معرض آسیب قرار داده و منجر به بروز زخم بستر شود.

سه عامل اصلی در ایجاد زخم بستر عبارتند از:

• فشار: فشار مداوم بر روی هر قسمت از بدن شما می‌تواند جریان خون در بافت‌ها را کاهش دهد. جریان خون برای رساندن اکسیژن و سایر مواد مغذی به بافت‌ها ضروری است. بدون وجود این مواد مغذی ضروری، پوست و بافت‌های مجاور آسیب دیده و ممکن است در نهایت از بین بروند.
• اصطکاک: اصطکاک زمانی ایجاد می‌شود که پوست روی لباس یا ملافه‌ها کشیده شود. این کار می‌تواند پوست شکننده را در معرض آسیب دیدگی قرار دهد، به خصوص اگر پوست مرطوب هم باشد.
• سایش: سایش زمانی اتفاق می‌افتد که دو سطح در جهت مخالف کشده شوند. به عنوان مثال، وقتی قسمت سر تخت بالا است، می‌توانید از روی تخت به سمت پایین سر بخورید. هنگامی که استخوان دنبالچه به سمت پایین کشیده می‌شود، پوست روی استخوان ممکن است در آن نقطه دچار سایش شود.

همچنین جهت جلوگیری از ایجاد زخم بستر میتوانید از تخت های بیمارستانی مناسب استفاده کنید

 

عوامل خطر زخم بستر

---

افراد سالم، فشار زیاد روی قسمتی از بدن را سریع احساس می‌کنند.

عوامل خطرساز برای بروز زخم بستر عبارتند از:

• بی حرکتی: این امر می‌تواند به دلیل بیماری، آسیب نخاعی و علل دیگر باشد.
• بی‌اختیاری در دفع: پوست با قرار گرفتن طولانی مدت در معرض ادرار و مدفوع آسیب پذیرتر می‌شود.
• عدم درک حسی: جراحت در ستون فقرات، اختلالات نورولوژیکی و شرایط دیگر می‌توانند منجر به از دست دادن ادراک حسی در فرد شود. عدم توانایی در احساس درد و ناراحتی می‌تواند منجر به عدم آگاهی فرد از نشانه‌های هشداردهنده و در نتیجه عدم جابه‌جایی شود.
• تغذیه‌ی نامناسب و کمبود آب: افراد به صورت روزانه به مایعات، کالری، پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارند تا پوستشان سالم بماند و از تخریب بافت جلوگیری شود.

• وضعیت پزشکی که بر روی گردش خون اثر می‌گذارد: مشکلات سلامتی مانند دیابت و بیماری‌های عروقی که می‌توانند بر گردش خون اثر بگذارد، خطر آسیب به بافت را افزایش می‌دهند.

علاوه بر این، زخم بستر بیشتر در افرادی که قبلا زخم بستر داشته‌اند عود می‌کند. بنابراین باید تا حد ممکن از ایجاد زخم بستر جلوگیری شود.

 

زخم بستر چگونه تشخیص داده می‌شود؟

---

پزشک شما احتمالاً با دقت پوست شما را معاینه می‌کند تا تصمیم بگیرد که آیا شما دچار زخم فشار شده‌اید یا خیر و در صورت تشخیص، مرحله‌ای را به زخم اختصاص می‌دهد. مرحله بندی به شما کمک می‌کند تا بهترین روش درمانی را برای شما تعیین کند. برای ارزیابی سلامت عمومیتان ممکن است به انجام آزمایش خون نیاز داشته باشید.

 

محل‌های شایع زخم بستر

---

در کسانی که مدت زیادی از ویلچر استفاده می‌کنند، زخم بستر بیشتر در نواحی زیر دیده می‌شود:

• دنبالچه یا باسن
• تیغه‌های شانه و ستون فقرات
• پشت بازوها و پاها در جایی که روی صندلی قرار می‌گیرند.

در کسانی که مدت زیادی در بستر درازکش به پشت قرار گرفته‌اند، زخم بستر بیشتر در نواحی زیر دیده می‌شود:

• پشت یا کناره‌های سر
• تیغه‌های شانه
• گن، کمر یا دنبالچه
• پاشنه پا، مچ پا و پوست پشت زانو

 

درمان زخم بستر

 

تغییر موقعیت

اگر به زخم بستر مبتلا هستید، بطور مکرر بچرخید و موقعیت خود را تغییر دهید. اینکه چند بار تغییر وضعیت دهید به شرایط و کیفیت سطحی که هستید بستگی دارد.

پس از اینکه پزشک خطر ابتلا به زخم فشاری را ارزیابی کرد، یک جدول زمانی به منظور تغییر موقعیت ایجاد خواهد کرد. این جدول نشان می‌دهد که هر چند وقت یک‌بار باید حرکت کنید یا اگر خودتان قادر به انجام این کار نیستید، یکی باید شما را جابه‌جا کند.

در برخی افراد، ممکن است هر ۱۵ دقیقه یک بار نیاز به جابجایی و تغییر موقعیت باشد. برخی دیگر ممکن است تنها یک بار در هر ۲ تا ۴ ساعت نیاز به جابجایی داشته باشند.

همچنین ممکن است به شمار در مورد موارد زیر مشاوره و آموزش داده شود:

• وضعیت نشستن و دراز کشیدن صحیح
• چگونه می‌توانید وضعیت نشستن و دراز کشیدن خود را تنظیم کنید
• بهترین روش حمایت از پاها برای کاهش فشار روی پاشنه پا
• هرگونه تجهیزات خاص مورد نیاز و نحوه استفاده از آن

تشک و کوسن

اگر در معرض خطر ابتلا به زخم فشاری یا زخم جزئی هستید، پزشک فوم استاتیک یا تشک داینامیک را با طراحی خاص توصیه می‌کند. اگر زخم جدی‌تری دارید، به یک تشک یا سیستم تخت پیچیده‌تر نیاز دارید، مانند تشک متصل به پمپی که جریان ثابتی از هوا را به تشک می‌رساند.

همچنین طیف وسیعی از بالشتک‌های فوم یا توزیع مجدد فشار موجود است. با پزشک در مورد مناسب‌ترین انواع بالشتک‌ها مشورت کنید. با این حال، بر اساس گفته موسسه ملی بهداشت و مراقبت عالی (NICE) اظهار دارد مشخص نیست که کدام نوع دستگاه‌های توزیع مجدد فشار برای تسکین و پیشگیری از زخم‌های فشاری در مکان‌های مختلف، مانند پاشنه‌ها یا باسن، بهترین هستند.

تمیز نگه داشتن زخم

• مرحله اول درد: می‌توانید ناحیه مورد نظر را به آرامی با آب و صابون ملایم بشویید. در صورت نیاز، از یک مرطوب کننده برای محافظت از ناحیه در برابر مایعات استفاده کنید. از پزشک در مورد مناسب‌ترین مرطوب کننده مورد نیاز کمک بگیرید.
• زخم بستر مرحله دوم: باید با آب نمک (سالین) شستشو داده شود تا بافت شل و مرده از بین برود. یا شاید پزشک یک پاک کننده مخصوص تجویز کند.
• از پاک کننده‌های هیدروژن پراکسید یا ید استفاده نکنید، زیرا می توانند باعث آسیب به پوست شوند.
• زخم را با یک پانسمان مخصوص بپوشانید. تا از عفونت محافظت شده و به مرطوب نگه داشتن زخم کمک کند تا بتواند التیام یابد.
• اکثر زخم‌های مرحله III و IV توسط پزشک قابل درمان هستند. پزشک شما را در مورد هر دستورالعمل خاصی به منظور مراقبت در منزل آگاه خواهد کرد.

چسب و پانسمان‌های تخصصی برای زخم بستر

برخی پانسمان‌ها برای محافظت از زخم‌های فشاری و تسریع روند بهبود طراحی شده‌اند، که عبارتند از موارد زیر:

• پانسمان آلژینات
• پانسمان هیدروکلوئیدی
• سایر انواع پانسمان

در مورد نوع پاسنمانی که باید استفاده کنید، با پزشک خود مشورت کنید. نوع پانسمان به اندازه و مرحله زخم بستگی دارد.

کرم‌ها و پمادها

کرم‌ها و پمادهای آنتی بیوتیک موضعی معمولا برای درمان زخم‌های بستر توصیه نمی‌شوند. اما برای مراقبت از پوستی که آسیب دیده یا تحریک شده است، ممکن است کرم‌های محافظت کننده مورد نیاز باشند.

پمادهای رایج مورد استفاده برای درمان زخم بستر عبارتند از:

تشک های مواج ضد زخم بستر یکی از بهترین تجهیزات جهت جلوگیری از زخم بستر میباشد

پماد آلفا برای درمان زخم بستر

این محصول توانایی پیشگیری و کنترل عفونت زخم بستر را دارا می‌باشد و با کمک آن می‌توان به ترمیم زخم بستر کمک کرد. مزایای استفاده از این پماد عبارتند از:

• کاهش التهاب زخم بستر
• کاهس درد بیمار
• برطرف کردن نیاز به دبریدمان زخم
• کاهش نیاز به مصرف آنتی بیوتیک
• ایجاد رطوبت مناسب برای زخم
• پاکسازی بستر زخم
• تسریع فرایند ترمیم زخم بستر
• کاهش مدت زمان بستری

پماد کالاندولا

از این پماد به عنوان یک درمان رایج و موثر در منازل و بیمارستان‌ها استفاده می‌شود. این محصول علاوه بر داشتن قیمت مناسب و در دسترس بودن، اثرات مناسبی نیز بر بهبود زخم بستر می‌گذارد.

کرم سیلورسولفادیازین

این محصول یک کرم آنتی باکتریال است که به همراه پانسمان‌های تخصصی و همچنین به صورت جداگانه استفاده می‌شود.

آنتی بیوتیک‌ها

آنتی بیوتیک‌ها ممکن است برای درمان زخم عفونی یا در صورت داشتن عفونت جدی تجویز شوند، از جمله در موارد زیر:

• مسمومیت خون (سپسیس)
• عفونت باکتریایی بافت‌های زیر پوست (سلولیت)
• عفونت استخوان (استئومیلیت)

تجویز و مصرف آنتی بیوتیک برای زخم بستر حتما باید با تجویز و زیر نظر پزشک معالج باشد. به همین دلیل از مصرف خودسرانه آن‌ها جدا خودداری فرمایید ولی استفاده از کرم آنتی باکتریال مانند سیلورسولفادیازین می‌تواند موثر باشد.

رژیم و تغذیه

خوردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل که شامل پروتئین کافی و انواع مختلفی از ویتامین‌ها و مواد معدنی است، می‌تواند روند بهبود زخم را سرعت بخشد. اگر رژیم غذایی شما نامناسب باشد، ممکن است نیاز باشد توسط یک متخصص تغذیه ویزیت شوید و یک برنامه رژیم غذایی مناسب دریافت کنید. همچنین توجه به مصرف میزان کافی آب نیز مهم است زیرا کمبود آب باعث کاهش سرعت روند بهبود زخم می‌گردد.

دبریدمان یا حذف بافت آسیب دیده

در برخی از موارد ممکن است لازم باشد که بافت مرده را از زخم بستر برداشته و به درمان آن کمک کنیم. این کار را دبریدمان می‌نامند. اگر بافت مرده کم باشد، ممکن است با استفاده از پانسمان مخصوص طراحی شده دبریدمان شود.

مقادیر قابل توجه بافت مرده ممکن است با استفاده از روش‌های زیر دبریدمان شوند:

• جت‌های آب با فشار بالا
• فراصوت
• ابزار جراحی، مانند تیغ و انبر

جراحی

زخم های شدید بستر ممکن است بهبود نیابند. در چنین مواردی، جراحی ممکن است برای مهر و موم کردن زخم، سرعت بخشیدن به بهبود زخم و به حداقل رساندن احتمال عفونی شدن لازم باشد. در صورتی که جراحی به شما توصیه شده است از جراح خود در مورد مزایا و خطرات جراحی بپرسید.

 

عوارض و خطرات زخم بستر

 

عوارض زخم‌های فشاری که برخی از آن‌ها تهدید کننده زندگی هستند، شامل موارد زیر است:

سلولیت: سلولیت، عفونت پوست و بافت‌های نرم متصل به آن است که می‌تواند باعث گرما، قرمزی و تورم ناحیه‌ی آسیب‌دیده شود. افرادی که آسیب‌های عصبی دیده‌اند، اغلب در ناحیه‌هایی که دچار سلولیت شده، احساس درد نمی‌کنند.

عفونت‌های استخوانی و مفصلی: عفونت ناشی از زخم فشاری، می‌تواند در مفاصل و استخوان‌ها نفوذ کند. عفونت‌های مفصلی (آرتروز سپتیک) می‌توانند به غضروف‌ها و بافت‌ها، آسیب برسانند. عفونت استخوان (استئومیلیت) می‌تواند عملکرد مفاصل و اندام‌ها را کاهش دهد.

سرطان: زخم‌های طولانی مدتی که قابل درمان نیستند، در نهایت می‌توانند به نوعی سرطان تبدیل شوند.

سپسیس: به ندرت، زخم پوست منجر به سپسیس یا گندیدگی می‌شود، اما در مواردی نیز این مشکل رخ می‌دهد.

 

پیشگیری از زخم بستر

---

پیشگیری کامل از زخم فشاری ممکن است دشوار باشد، اما به منظور کاهش خطر، شما یا پزشکتان اقداماتی را می‌توانید انجام دهید.

از جمله موادر زیر:

• مرتباً موقعیت خود را تغییر دهید. اگر خودتان نمی‌توانید موقعیت خود را تغییر دهید، از شخص دیگری کمک بگیرید.
• هر روز پوست خود را بررسی کنید.
• داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل که حاوی پروتئین کافی و انواع خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی باش. اگر رژیم غذایی درستی ندارید یا از فردی مراقبت می‌کنید که ممکن است رژیم غذایی او ضعیف باشد، از پزشک بخواهید که شما یا آن فرد را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد.
• ترک سیگار؛ سیگار کشیدن به دلیل آسیب ناشی از گردش خون، احتمال ابتلا به زخم‌های فشاری را افزایش می‌دهد.

اگر در بیمارستان یا خانه تحت مراقبت هستید، پزشک باید از خطر ابتلا به زخم فشاری آگاه باشد، و ارزیابی خطر را انجام دهد، پوست شما را تحت نظر داشته باشد و از اقدامات پیشگیرانه مانند تغییر موقعیت منظم اعمال شود.

 

زمان مراجعه به پزشک

---

در صورت مشاهده علائم زخم بستر، موقعیت خود را تغییر دهید تا فشار روی آن ناحیه کاهش یابد. در صورتی که پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت بهبودی مشاهده نکردید، با پزشک خود تماس بگیرید.

در صورت بروز علائمی مانند عفونت، مانند تب، ترشح از زخم، زخمی که بوی بد می‌دهد، یا افزایش قرمزی، گرما یا تورم در اطراف زخم، فوراً به پزشک متخصص زخم بستر مراجعه کنید.

 

سؤالات متداول

---

سریع‌ترین راه برای از بین بردن زخم بستر چیست؟

پودر بچه زخم‌ها را سریع‌تر بهبود می‌بخشد. پودر بچه محل را خشک می‌کند و از گسترش عفونت جلوگیری می‌کند.

آیا زخم بستر در خانه قابل درمان است؟

درمان زخم بستر بستگی به مرحله و عمق زخم دارد. می‌توانید زخم مرحله یک را با آب و صابون ملایم تمیز کنید و با یک مرطوب کننده آغشته کنید. زخم بستر پیشرفته‌تر ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد.

بهبودی از زخم بستر چقدر طول می‌کشد؟

همچنین تجهیزات هتلینگ استاندارد میتواند تاثیر بسیار زیادی در راحتی بیماران بیمارستانی و جلوگیری از بیماری هایی همچون زخم بستر داشته باشد

بهبودی زخم‌های فشاری که با ‌عنوان زخم بستر یا زخم‌های پوستی نیز شناخته می‌شوند، بسته به مرحله زخم، ممکن است از سه روز تا دو سال طول بکشد.

آیا زخم بستر می‌تواند گسترش یابد؟

زخم فشاری می‌تواند عفونی شود. به ندرت، این عفونت می تواند به پوست اطراف (سلولیت)، به خون (باعث مسمومیت خونی یا سپسیس)، یا به استخوان در زیر زخم فشاری گسترش یابد (باعث استئومیلیت).

آیا زخم بستر می‌تواند منجر به مرگ شود؟

بله. زخم بستر مرحله ۴ می‌تواند منجر به عفونت‌های خطرناک و شدید شود.

آیا عسل برای زخم بستر خوب است؟

عسل در مقایسه با سایر مواد پانسمان، از نظر کنترل عفونت، بهبود زخم بستر و همچنین کنترل درد زخم بستر موثرتر است.

آیا زخم بستر مسری است؟

نه. زخم بستر مسری نیست، اما اگر همراه با چرک یا عفونت باکتریایی باشد باید با احتیاط درمان شود.

چه ویتامین‌هایی برای زخم بستر مفید هستند؟

ویتامین C اغلب با بهبود زخم همراه است زیرا این ویتامین برای تشکیل کلاژن ضروری است.

آیا زخم بستر قابل درمان است؟

افرادی که بیشتر در معرض خطر زخم بستر هستند، دارای شرایط پزشکی هستند که توانایی آنها را برای تغییر وضعیت محدود می‌کند یا باعث می‌شود بیشتر وقت خود را روی تخت یا صندلی بگذرانند. زخم بستر ممکن است طی چند ساعت یا چند روز ایجاد شود. بیشتر زخم‌ها با درمان بهبود می‌یابند، اما برخی هرگز به طور کامل بهبود نمی‌یابند.

زخم بستر چه شکلی است؟

زخم بستر در چندین مرحله ایجاد می‌شود: مرحله ۱ شامل تغییر رنگ پوست به صورتی یا خاکستری (در پوست تیره‌تر) همراه با خارش یا حساسیت خفیف است. مرحله ۲ شامل قرمزی پوست و تورم با تاول یا نواحی باز است. مرحله ۳ دارای گودی‌ای زخم مانند است که عمیق‌تر در پوست گسترش می‌یابد.